ΕΚΤ: Μείωση – ρεκόρ των επιτοκίων

Οι δύσκολες οικονομικές συγκυρίες απαιτούν γενναίες αποφάσεις. Με αυτό το σκεπτικό η ΕΚΤ προχώρησε χθες στη μεγαλύτερη μείωση επιτοκίων στην ιστορία της. Η αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων της έδωσε περιθώρια για μια γενναία μείωση του κόστους δανεισμού.

«Παραμένει η αβεβαιότητα»

Η ΕΚΤ αποφάσισε να μειώσει το βασικό επιτόκιο αναφοράς κατά 75 μονάδες βάσης, στο 2,5 %, προχωρώντας έτσι στη μεγαλύτερη μείωση της ιστορίας της. Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 2,5 ετών που ξάφνιασε τους περισσότερους αναλυτές που εκτιμούσαν ότι η μείωση δεν θα ξεπεράσει το 0,5 %.

Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ:

«Η αβεβαιότητα αναμένεται να διατηρηθεί σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Το συμβούλιο των διοικητών θα συνεχίσει να διατηρεί τις πληθωριστικές προσδοκίες εναρμονισμένες με τους μεσοπρόθεσμους στόχους. Αυτό θα συμβάλει στη σταθερή ανάπτυξη και την απασχόληση καθώς και στην δημοσιονομική σταθερότητα».

Η κατάσταση κρίνεται εξαιρετικά σοβαρή: οι παραγγελίες και αναθέσεις έργων σε βιομηχανίες έχουν μειωθεί σημαντικά ενώ μέσα σε ένα ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα και η καταναλωτική διάθεση υποχωρεί δραματικά. Η χρηματοπιστωτική κρίση έδωσε με απίστευτη ταχύτητα τη θέση της σε μία γενικευμένη οικονομική κρίση.

Από το 4,25 στο 2,5 %

Αντιδρώντας στις εξαιρετικά δυσοίωνες προβλέψεις για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας η ΕΚΤ έχει προχωρήσει το τελευταίο διάστημα σε μία άνευ προηγουμένου μείωση του κόστους δανεισμού. Τους τελευταίους 2 μήνες το βασικό επιτόκιο μειώθηκε από το 4,25 % στο 2,5 %. Ορισμένοι αναλυτές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να υποχωρήσει τον ερχόμενο χρόνο ακόμη και στο 1 %. Η ΕΚΤ φαίνεται να ακολουθεί το παράδειγμα της αμερικανικής ομοσπονδιακής τράπεζας FED η οποία προχώρησε σε μείωση του βασικού επιτοκίου από το 5,25 % πριν από 2 μήνες σε 1 % σήμερα.

Όπως υπογραμμίζουν γερμανοί αναλυτές, η απόφαση της ΕΚΤ θεωρείται «μήνυμα ψυχολογικής σημασίας» που όμως δεν επαρκεί για να βάλει φρένο σε μία εξέλιξη που χαρακτηρίζει τις τελευταίες εβδομάδες τις αγορές: την απώλεια εμπιστοσύνης μεταξύ των τραπεζών. Από τη στιγμή που ξέσπασε η χρηματοπιστωτική κρίση κυριαρχεί η αβεβαιότητα και ένα κλίμα δυσπιστίας, με τις τράπεζες να μην δανείζουν η μία στην άλλη, τουλάχιστον όχι όπως παλαιότερα. Ακόμη πιο δύσκολα έχουν γίνει τα δάνεια για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις.

Ορατός ο κίνδυνος αποπληθωρισμού

«Ο αγωγός έχει κλείσει, οι τράπεζες διστάζουν και έτσι τα επιτόκια πρέπει να μειωθούν σε αυτά τα επίπεδα για να δούμε επιτέλους συνέπειες και στην πραγματική οικονομία», είπε ο Χόλγκερ Σμίτλινγκ από την Bank of America, αιτιολογώντας την απόφαση της ΕΚΤ. Τα περιθώρια είναι προς το παρόν μεγάλα καθώς έχουν υποχωρήσει σημαντικά οι πληθωριστικές πιέσεις μετά την κατακόρυφη μείωση της τιμής του πετρελαίου.

Ορατός είναι βέβαια ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού, δηλαδή η γενικευμένη μείωση των τιμών. Αυτή η εξέλιξη ίσως να χαροποιεί τους καταναλωτές, γιατί πολλά καταναλωτικά προϊόντα γίνονται πιο φθηνά, ωστόσο εγκυμονεί κινδύνους για την οικονομία καθώς μειώνονται παράλληλα οι μισθοί και τα εισοδήματα.

«Διακρίνουμε μείωση της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας και της ζήτησης και αυτό θα παραμείνει μάλλον έτσι και τα επόμενα τρίμηνα», είπε ο κ. Τρισέ.

Πολιτικοί, συνδικάτα αλλά και οικονομολόγοι χαιρέτισαν τη μείωση των επιτοκίων εκ μέρους της ΕΚΤ. Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι που προειδοποιούν και για τους κινδύνους της υπερβολικής μείωσης του κόστους δανεισμού. Ας μην ξεχνάμε, λένε ορισμένοι αναλυτές, ότι η πολιτική των χαμηλών επιτοκίων της FED στις ΗΠΑ είναι ένας από τους βασικούς λόγους που οδήγησαν στην τεράστια κρίση στην αμερικανική αγορά ακινήτων.