"Εβέτ" ή "Χαΐρ" για τον Ερντογάν;
12 Σεπτεμβρίου 2010
Οι μαγικές λέξεις στην Τουρκία είναι «εβέτ» ή «χαΐρ», δηλαδή «ναι» ή «όχι». Η κυβέρνηση Ερντογάν θέλει να τροποποιήσει είκοσι έξι άρθρα του Συντάγματος, το οποίο χρονολογείται από τη δεκαετία του ΄80 και φέρει τη σφραγίδα των στρατιωτικών, οι οποίοι είχαν καταλάβει την εξουσία πριν από ακριβώς τριάντα χρόνια.
Το δημοψήφισμα σηματοδοτεί έναν νέο γύρο αντιπαράθεσης ανάμεσα στο κεμαλικό κατεστημένο και τον θρησκευτικό συντηρητισμό του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ηγήθηκε ο ίδιος της εκστρατείας για το «ναι» μιλώντας στα πλήθη.
«Η ψήφος υπέρ του «ΝΑΙ» δεν πηγαίνει στο κόμμα, αλλά σε σας. Στο μέλλον σας και στα παιδιά σας…», δήλωνε ο Τούρκος πρωθυπουργός.
Αντιδράσεις από την κεμαλική αντιπολίτευση
Από την πλευρά τους τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα καλούν τους Τούρκους ψηφοφόρους να απορρίψουν τις μεταρρυθμίσεις. Ο νέος ηγέτης του κόμματος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου προειδοποιεί τους οπαδούς του ότι αν περάσει η τροποποίηση του Συντάγματος, ο Ερντογάν θα γίνει ακόμα πιο ισχυρός...
«Στην πόλη Μαρντίν η δημοτική αρχή του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης έχει κατεβάσει τα πλακάτ του κόμματός μας υπέρ του ΟΧΙ», διαμαρτύρεται ο Κιλιντσάρογλου. «Ο εισαγγελέας φοβάται να επέμβει. Όταν αυτός ο άνθρωπος δέχεται τέτοια πίεση, πώς θα μπορέσει αύριο να υπερασπιστεί τον απλό πολίτη; Και φανταστείτε τι θα κάνουν όλοι αυτοί οι εισαγγελείς όταν τεθούν υπό κομματικό έλεγχο…», λέει ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Οι μεταρρυθμίσεις ενισχύουν την επιρροή του Κοινοβουλίου σε εισαγγελείς και ανώτατους δικαστικούς περιορίζοντας την παραδοσιακή ισχύ του κεμαλικού κατεστημένου. Ο πρωθυπουργός Ερντογάν τονίζει ότι και στα κράτη – μέλη της Ε.Ε. τα Κοινοβούλια συμμετέχουν στην επιλογή ανωτάτων δικαστικών, οπότε δεν υπάρχει λόγος για να μην γίνει το ίδιο στην Τουρκία.
«Οι μεταρρυθμίσεις αλλάζουν το Σύνταγμα, ώστε να απλοποιηθεί ο δρόμος της Τουρκίας προς την Ε.Ε. , προς τον σύγχρονο κόσμο», είναι η μόνιμη επωδός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η Ευρώπη στηρίζει τις μεταρρυθμίσεις Ερντογάν
Για όλα αυτά ο Ερντογάν έχει τη στήριξη των Βρυξελλών. Η Ε.Ε. χαρακτηρίζει τις μεταρρυθμίσεις «βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση» και εξάρει ιδιαίτερα το ψαλίδισμα αρμοδιοτήτων στα στρατοδικεία και την ίδρυση μίας κεντρικής υπηρεσίας αναφορών, στην οποία οι πολίτες θα καταθέτουν παράπονά και διαμαρτυρίες.
Πάντως οι ψηφοφόροι παραμένουν διχασμένοι, όχι μόνο λόγω της αντιπαράθεσης κυβέρνησης και στρατιωτικών, αλλά και για έναν ακόμη λόγο: δεν μπορούν να ψηφίσουν μεμονωμένες προτάσεις, παρά μόνο να εγκρίνουν ή να απορρίψουν την τροποποίηση του Συντάγματος στο σύνολό της.
Steffen Wurzel / Γιάννης Παπαδημητρίου
Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης