Διαφορετική μεταχείριση προσφύγων στα κράτη της ΕΕ

Το μεταναστευτικό ζήτημα αποτελεί κυρίαρχο θέμα συζήτησης στην Ευρώπη, δημιουργώντας επιπλέον κοινωνικά προβλήματα και ενδυνάμωση των ακραίων πολιτικών φωνών από όλο το πολιτικό φάσμα. Οι χώρες της ΕΕ, όμως, εξακολουθούν να έχουν διαφορετική στρατηγική.

Πρώτη η Σουηδία στις χορηγήσεις ασύλου

Η πολιτική ασύλου στη Σουηδία σε σύγκριση με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη διακρίνεται από μεγάλα επίπεδα ανεκτικότητας. Μετά τη Γερμανία είναι ο δεύτερος δημοφιλέστερος προορισμός για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη. Το 2014, 81.300 άνθρωποι αιτήθηκαν άσυλο, το οποίο χορηγήθηκε τελικά σε 30.600 από αυτούς. Η σουηδική κυβέρνηση έχει ως στόχο την ενσωμάτωση των μεταναστών στην αγορά εργασίας μέσω μαθημάτων γλώσσας και επαγγελματικών σεμιναρίων. Αλλά και η Σουηδία φτάνει σιγά-σιγά στα όρια της. Η έλλειψη κατοικιών, η επιβάρυνση του ντόπιου πληθυσμού, η ανεργία δυσκολεύουν την κατάσταση και η κυβερνητική πολιτική διχάζει την κοινωνία και οδηγεί σε περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση με το λαϊκιστικό δεξιό κόμμα των «Σουηδών Δημοκρατών» να φτάνει σύμφωνα με τελευταίες δημοσκοπήσεις το 20%.

Η πιο σκληρή πολιτική ασύλου στην Ολλανδία

Παρά την κριτική από ανθρωπιστικές οργανώσεις, η Ολλανδία ενέκρινε το 2010 το σκληρότερο νόμο για τη χορήγηση ασύλου. Δύο στις τρεις αιτήσεις δε γίνονται δεκτές και οι πρόσφυγες έχουν 28 μέρες για να εγκαταλείψουν τη χώρα. Στο διάστημα αυτό τους παρέχονται τα απαραίτητα για ύπνο και τροφή. Μετά από αυτό το διάστημα συνήθως μένουν άστεγοι. Τα γερμανικά δικαστήρια αποφάσισαν αρκετές φορές να μην επαναπροωθήσουν τους παράτυπους μετανάστες στην Ολλανδία λόγω του προβλήματος των αστέγων. Στην πλειοψηφία τους είναι Σομαλοί και το πρώτο εξάμηνο έφτασαν τους 26.600. Κύριες χώρες προέλευσης είναι Σύροι και η Ερυθραία.

Αυστρία και Πολωνία

Περισσότεροι από 27.000 ανθρώπους αιτήθηκαν άσυλο στην Αυστρία στο πρώτο μισό του 2015, τρεις φορές περισσότεροι από το ίδιο διάστημα το 2014. Η πίεση είναι μεγάλη και η πολιτική της κυβέρνησης ήταν να μοιράσει τη μεγάλη προσέλευση σε διάφορες περιοχές, κάτι που όμως δε λειτούργησε καθώς μόνο τρία κρατίδια ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα. Το μεταναστευτικό ζήτημα αποτελεί μεγάλο πολιτικό θέμα στη χώρα και αυξάνει τη δύναμη του ακροδεξιού αυστριακού κόμματος «Κόμμα της Ελευθερίας».

Οι μισοί από τους αιτούντες άσυλο στην Πολωνία είναι ρώσοι πολίτες, κυρίως Τσετσένοι στους οποίους η χορήγηση ασύλου είναι σπάνια. Σε ό,τι αφορά την παροχή βοήθειας σε αυτούς συνήθως διαμένουν σε πρώην στρατόπεδα και σε άλλοτε χώρους αναψυχής εργατών. Η Πολωνία είναι ο ενδιάμεσος σταθμός των προσφύγων που επιθυμούν να πάνε στη Δύση. Μετά την αναγγελία για ανάληψη 2000 προσφύγων από Ελλάδα και Ιταλία υπήρξαν συλλαλητήρια και έντονες διαμαρτυρίες με τους Πολωνούς πολίτες να δηλώνουν πως δε θέλουν πρόσφυγες από αφρικανικές χώρες. Από την άλλη πλευρά δέχονται τους Σύρους που είναι χριστιανοί.

Η Ισπανία με μικρότερα προβλήματα

Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών της Ισπανίας η συνεργασία με το Μαρόκο για την προστασία των συνόρων είχε αποτέλεσμα τη μείωση της εισροής παράνομων μεταναστών από χώρες της Αφρικής. Τα στοιχεία της FRONTEX το αποδεικνύουν: μείωση του αριθμού τους κατά 80%. Οι δρόμοι της μετανάστευσης ξεκινούν πλέον από τα σημεία των συγκρούσεων στο Ιράκ και τη Συρία και καταλήγουν στην ανατολική Μεσόγειο ή τα Βαλκάνια.

Σίγουρα η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και να κράτη να βρουν μία κοινή συνισταμένη για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος αυτή τη στιγμή. Λύσεις μπορούν να υπάρξουν αλλά χρειάζονται ισχυρή πολιτική βούληση. Μπορούν να προέλθουν τόσο από την τροποποίηση των κανονισμών Δουβλίνου ΙΙ και ΙΙΙ, όσο και από την οργανωτική προετοιμασία των κρατών σε ζητήματα υποδοχής ή και ομαλής επαναπροώθησης των προσφύγων σε ένα πλαίσιο διαμοιρασμού της ευθύνης.

Σαμπρίνα Πάμπστ / Διογένης Δημητρακόπουλος