Απολιτική η νεολαία;

Μια νέα έκθεση της γερμανικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Πολιτικής Αγωγής (BpB) και του Ινστιτούτου Simus της Χαϊδελβέργης δείχνει ότι οι νέοι μεταξύ 14 και 19 ετών αδιαφορούν για σημαντικούς θεσμούς της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, όπως τα κόμματα, οι πολιτικοί και το κοινοβούλιο. Ο Κλάους Χούρελμαν, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης, δηλώνει μάλιστα στην Deutsche Welle ότι σήμερα σχεδόν ένα 20% των νέων τηρεί μεγάλες αποστάσεις από τα κόμματα και φθάνει στο σημείο να αμφισβητεί ακόμα και τη δημοκρατία ως πολίτευμα.

Ο ερευνητής Μαρκ Κάλμπαχ από το ινστιτούτο Sinus παρατηρεί ότι ιδίως νέοι από φτωχές οικογένειες δεν έχουν πρόσβαση στη γνώση και συνεπώς δεν ενδιαφέρονται για τα κοινά: «Μόνο όταν γνωστοί τραγουδιστές όπως για παράδειγμα ο ράπερ Bushido αναφερθεί στην πολιτική και τα προβλήματά τους, τότε οι νέοι δίνουν προσοχή», λέει ο γερμανός ερευνητής.
Η έκθεση δείχνει επίσης ότι οι νέοι, οι οποίοι ενδιαφέρονται για την πολιτική είναι ταυτόχρονα μορφωμένοι, έχουν ισχυρή προσωπικότητα και διαθέτουν αυτοπεποίθηση.

Τι ακριβώς σημαίνει ενασχόληση με τα κοινά;

Οι ερευνητές διαφωνούν έντονα ως προς το τί ακριβώς σημαίνει η ενασχόληση με τα κοινά. Πάντως το κυνήγι αξιωμάτων σε ένα κόμμα δεν ανήκει πια στους στόχους των νέων, που προτιμούν να προσφέρουν σε συγκεκριμένα προγράμματα με συγκεκριμένη διάρκεια και άμεσα πλεονεκτήματα για τους ίδιους.
Ο ερευνητής Μαρκ Κάλμπαχ λέει μάλιστα ότι σήμερα, όσο κι αν ακούγεται περίεργο, οι νέοι έχουν ως κίνητρο περισσότερο την αγάπη προς το συνάνθρωπο παρά το προσωπικό τους συμφέρον.

Πολιτικοί και κόμματα δεν δείχνουν να ενδιαφέρουν τους νέους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η νεολαία είναι απολιτική. Το αντίθετο συμβαίνει μάλιστα. Όλα και συχνότερα συναντά κανείς πολιτικές απόψεις, οι οποίες όμως δεν πολλές φορές δεν εκπροσωπώνται από πολιτικούς ή κόμματα του γερμανικού κοινοβουλίου, κάτι που θυμίζει τη δεκαετία του ΄60 και του ΄70.

Occupy, Attac και Πειρατές

Δύο κλασικά παραδείγματα είναι η κίνηση Occupy κατά της εξουσίας των χρηματαγορών και τραπεζών, αλλά και η αντίσταση κατά της συμφωνίας ACTA για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. «Οι νέοι διαισθάνονται ότι οι πολιτικοί δεν γνωρίζουν πολλά για μια σειρά θεμάτων και συμβουλεύονται όλο και συχνότερα τους ειδικούς», λέει ο Μαρκ Κάλμπαχ.

Ένα ακόμα παράδειγμα που δείχνει ότι οι νέοι σήμερα ενδιαφέρονται, αλλά απλώς επιλέγουν ένα διαφορετικό τρόπο ενασχόλησης με τα κοινά, είναι η άνοδος του κόμματος των Πειρατών. Για τους ερευνητές το κόμμα των Πειρατών αποτελεί προειδοποιητική βολή στα καθιερωμένα κόμματα του κοινοβουλίου. «Οι νέοι απορρίπτουν τους πολιτικούς, όχι όμως και την ίδια την πολιτική», συνοψίζει ο Κλάους Χούρελμαν.

Richard Fuchs / Στέφανος Γεωργακόπουλος
Υπεύθυνος σύνταξης: Γιάννης Παπαδημητρίου