«Απειλή» το Ισλάμ για το 51% των Γερμανών

Η φράση που είχε πει το 2010 ο πρώην πρόεδρος της Γερμανίας Κρίστιαν Βουλφ ότι «το Ισλάμ ανήκει στο μεταξύ και στη Γερμανία» φαίνεται ότι δεν βρίσκει σύμφωνη την πλειοψηφία των πολιτών της χώρας. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε αντιπροσωπευτική έρευνα του Iδρύματος Bertelsmann για τη σημασία «της θρησκείας και των αξιών», για τις ανάγκες τις οποίες ερωτήθηκαν συνολικά 14.000 άνθρωποι από τη Γερμανία και 12 ακόμη χώρες.

Όπως προκύπτει από την έρευνα, το 85% των Γερμανών «μάλλον» συμφωνεί ή συμφωνεί «πλήρως» με την άποψη ότι θα πρέπει να είναι κανείς ανοιχτός έναντι των άλλων θρησκειών. Η πλειοψηφία των πολιτών θεωρεί μάλιστα τις διαφορετικές θρησκείες εμπλουτισμό. Αυτό αφορά, εκτός από τον Χριστιανισμό, κυρίως στον Ιουδαϊσμό και το Βουδισμό, σε αντίθεση με το Ισλάμ, το οποίο θεωρείται "απειλητικό" από το 51% των Γερμανών. Για το αρνητικό αυτό αποτέλεσμα ευθύνεται μεταξύ άλλων η ελλιπής προσωπική επαφή μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων, εκτιμά ο Ντέτλεφ Πόλακ, κοινωνιολόγος των θρησκειών και ένας εκ των συντακτών της μελέτης. Μάλιστα, το Ισλάμ θεωρείται ακόμη απειλητικότερο στην ανατολική Γερμανία κι αυτό παρά το γεγονός ότι στα νεότερα κρατίδια της χώρας ζει μόλις το 2% του συνόλου των μουσουλμάνων της Γερμανίας.

Σύγχυση θρησκείας - εξτρεμισμού

Μερίδιο ευθύνης για αυτήν την εικόνα φέρουν όμως και τα μέσα ενημέρωσης, όπως λέει ο Ντ. Πόλακ στη Deutsche Welle. Όπως εξηγεί, τα μίντια παρουσιάζουν τον Βουδισμό και τον Ινδουισμό ως «θρησκείες που προωθούν την ειρήνη», την ώρα που η εικόνα των μουσουλμάνων εμφανίζει περισσότερα στοιχεία «φανατισμού και επιθετικότητας». Παρόμοια άποψη έχει και ο πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου των Μουσουλμάνων στη Γερμανία, Αϊμάν Μαζιέκ. Όπως σημειώνει, «στα μέσα ενημέρωσης παρουσιάζεται συχνά μια παραμορφωμένη εικόνα του Ισλάμ» και υπογραμμίζει ότι συχνά προβάλλονται εικόνες εξτρεμιστικών ομάδων, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που δεν γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ θρησκείας και εξτρεμισμού. Ο Μαζιέκ δεν παραλείπει ωστόσο να κάνει και αυτοκριτική, καλώντας τους μουσουλμάνους της Γερμανίας να ενσωματωθούν ακόμη περισσότερο στην κοινωνία και να καταστήσουν σαφές ότι στέκονται στο πλευρό της χώρας.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το Ισλάμ γίνεται αντιληπτό ως απειλή και σε άλλες δυτικές χώρες, εκτός της Γερμανίας. Έτσι αισθάνεται έναντι του Ισλάμ το 76% των Ισραηλινών που ρωτήθηκαν σχετικά, το 60% των Ισπανών, ένας στους δύο Ελβετούς και σε ποσοστό 42% οι πολίτες των ΗΠΑ. Αντίθετα το ποσοστό φτάνει μόλις το 16% στη Νότια Κορέα και το 30% στην Ινδία.

Την ίδια ώρα, σε δυτικοευρωπαϊκά κράτη όπως η Γαλλία, η Μ. Βρετανία και η Ολλανδία, το Ισλάμ αξιολογείται πιο θετικά σε σύγκριση με τη Γερμανία. Καθοριστικό ρόλο παίζει σε αυτό, σύμφωνα με τον Ντέτλεφ Πόλακ, το μορφωτικό επίπεδο. Επισημαίνει δε ότι «σε πολλά γειτονικά κράτη της Γερμανίας προσφέρονται περισσότερες ευκαιρίες εκπαίδευσης και το ποσοστό κοινωνικής ανέλιξης των μεταναστών είναι υψηλότερο».

Από την έρευνα δεν απουσιάζουν πάντως και θετικές πτυχές: η συντριπτική πλειοψηφία των χριστιανών, των μουσουλμάνων και των άθρησκων που ζουν στη Γερμανία αναγνωρίζουν τη δημοκρατία ως καλό σύστημα διακυβέρνησης. Το σχετικό ποσοστό ανέρχεται σε 80% σε μουσουλμάνους και άθρησκους, φθάνοντας το 90% στους χριστιανούς. Τέλος, όλες οι ομάδες στηρίζουν κατά πλειοψηφία και το διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας.

Markus Lütticke / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης