Ένα τραγούδι για τον Αργύρη...
1 Δεκεμβρίου 2006
Πρόκειται για τον γνωστό Διστομίτη και επιζώντα της σφαγής που προσέφυγε στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας διεκδικώντας αποζημιώσεις για την εκτέλεση των γονιών του και την καταστροφή της περιουσίας των παιδιών που επέζησαν της σφαγής του Διστόμου.
Ο Στέφαν Χάουπτ γνώρισε τον Αργύρη Σφουντούρη σε κάποια θεατρική παράσταση με θέμα την ‘Ασκητική’ του Νίκου Καζαντζάκη. Εκεί πληροφορήθηκε ότι ο Σφουντούρης ήταν ο μεταφραστής του έργου που χρησιμοποιούσε για το θεατρικό του κομμάτι και έμαθε την ιστορία του: Σφαγή Διστόμου, ορφανοτροφείο στην Ελβετία, δάσκαλος σε ελβετικά σχολεία, μεταφραστής Ελλήνων συγγραφέων, αντιστασιακός στη χούντα, κοσμοπολίτης -για χρόνια συνεργάτης προγραμμάτων αναπτυξιακής βοήθειας στη Σομαλία, στο Νεπάλ και την Ινδονησία, Ελβετός πολίτης και τέλος μετά την επανένωση των δύο Γερμανιών, διεκδικητής αποζημιώσεων για τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας στο Δίστομο.
Η ναζιστική θηριωδία ήταν λοιπόν το έναυσμα του σκηνοθέτη για το φίλμ. Γιατί επέλεξε όμως το πορτραίτο κάποιου για ένα ιστορικό γεγονός; Γιατί δεν έβαλε κι άλλους πρωταγωνιστές στην ταινία του;
Ο Στέφαν Χάουπτ το επέλεξε συνειδητά γιατί όπως δήλωσε στο μικρόφωνο της Deutsche Welle: «διαπίστωσα επανειλημμένα τόσο σε μένα τον ίδιο, όσο και σε δημοσιογράφους και ιστορικούς πως τέτοια γεγονότα προκαλούν μια τάση γρήγορης νηφαλιότητας και αποστασιοποίησης. Παραθέτουμε όλοι πολύ γρήγορα επιχειρήματα, τεκμήρια, ονόματα, δράστες, θύματα, αριθμούς. Το ίδιο έκανα κι εγώ στην αρχή. Διάβασα για το Δίστομο, ερεύνησα, άκουσα και ξαφνικά διαπίστωσα ότι είχα μπροστά μου μια ζωντανή ευκαιρία να διηγηθώ τη συγκεκριμένη ιστορία διαφορετικά. Γιατί είχα μπροστά μου όχι μόνον έναν αυτόπτη μάρτυρα, αλλά ένα θύμα που επεξεργάστηκε συνειδητά όλα αυτά τα χρόνια την ιστορία του και ήταν πρόθυμος να αντιπαρατεθεί ξανά, να διηγηθεί τι σημαίνει να ζεις με ένα τέτοιο βίωμα.»
Ο Στέφαν Χάουπτ, πιστός στην ρωσική παροιμία που λέει «αντίθετα με την γαστρονομία, στην πολιτική οι μεγάλες μερίδες είναι ευκολοχώνευτες», απέφυγε να δώσει σε «μεγάλες μερίδες» την ιστορία του Διστόμου, απέφυγε να την κάνει «ευκολοχώνευτη», να την εκλογικεύσει και επέλεξε την ψυχογραφική παρουσίαση: «είναι μια κινηματογραφική ταινία που διαθέτει τον απαραίτητο χρόνο για να προσωποποιήσει το γεγονός. Ήξερα από την αρχή ότι δεν κάνω κλασικό ντοκιμαντέρ σαν αυτά του BBC ή του ARTE, ούτε επιστημονική παρουσίαση. Έκανα ένα φιλμ που στηρίζεται σε μαρτυρίες και τεκμηριωμένα στοιχεία, αλλά προσπαθεί να μας κάνει να νιώσουμε μια ζωή σαν του Αργύρη. Να μας μεταδώσει λίγη από τον οδυνηρό κλονισμό που υπέστη, κάτι που όλοι μας τόσο ανακουφιστικά απωθούμε.»
«Ένα τραγούδι για τον Αργύρη», μια ταινία που στην Ελβετία χαρακτηρίστηκε από τους κριτικούς τέχνης ως «το καλύτερο ελβετικό ντοκιμαντέρ των τελευταίων χρόνων». Την άνοιξη θα δούμε την ταινία του Στέφαν Χάουπτ και στη Γερμανία.