Άνετη επικράτηση του σοσιαλιστή Έντι Ράμα στην Αλβανία

Δύο ημέρες μετά την κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση στην Αλβανία, ο συνασπισμός του σοσιαλιστή Έντι Ράμα συγκεντρώνει μέχρι στιγμής μία άνετη πλειοψηφία με ποσοστό 52,69% αφήνοντας πίσω του τον απερχόμενο πρωθυπουργό Σαλί Μπερίσα με ποσοστό 36,32%. Οι εκτιμήσεις δίνουν στον σοσιαλιστικό συνασπισμό μέχρι και 84 σε σύνολο 140 εδρών στο αλβανικό κοινοβούλιο.

«Αναγέννηση» εναντίον «Αλλαγής»

Παρά τις δυσδιάκριτες ιδεολογικές διαφοροποιήσεις του πρώην δημάρχου των Τιράνων Έντι Ράμα και του επί τρεις τετραετίες πρωθυπουργού Σαλί Μπερίσα, οι επικοινωνιακοί μοχλοί που χρησιμοποίησαν κατά την προεκλογική περίοδο είναι ενδεικτικοί της πολιτικής τους πλεύσης. Από τη μία πλευρά η μεγάλη «Συμμαχία για απασχόληση, ευημερία και ανάπτυξη» με επικεφαλής τον συντηρητικό πρωθυπουργό πρόκρινε την «αλλαγή», συνταγματική και πολιτική. Όπως παρατηρεί ο Τόμας Σράπελ, διευθυντής του παραρτήματος του Ιδρύματος Κόνραντ Αντενάουερ στην Αλβανία «Το σύνθημα 'είμαστε η αλλαγή' επελέγη ακριβώς για να υποδηλώσει πως η Αλβανία βρίσκεται ήδη προ των πυλών μίας νέας φάσης εκσυγχρονισμού». Από την άλλη πλευρά ο «Ευρωπαϊκός Συνασπισμός για την Αλβανία» του σοσιαλιστή Έντι Ράμα βλέπει την ίδια ανάγκη «αλλαγής» περισσότερο όμως ως μία «αναγέννηση». Και απ΄ό,τι φαίνεται κατάφερε να πείσει περισσότερους ψηφοφόρους.

Αιτίες της αποτυχίας του Μπερίσα

Οι λόγοι που επιβάλλουν την αποχώρηση του 68χρονου αλβανού ηγέτη είναι πολλοί, σύμφωνα με τον πολιτειολόγο Αρτάν Πούτο, που παραπέμπει στις αυταρχικές ροπές της πολυετούς διακυβέρνησής του. Αναμφίβολα, ο Μπερίσα ήταν ο σημαντικότερος αλβανός πρωθυπουργός στη μετα-κομμουνιστική Αλβανία. Ωστόσο «προσπάθησε να θέσει υπό τον απόλυτο έλεγχό του και τις τρεις εξουσίες, την εκτελεστική, τη νομοθετική και τη δικαστική. Επίσης η σύνδεσή του με οικονομικούς κύκλους προς εξυπηρέτηση ίδιων συμφερόντων καθώς και η αδυναμία των κυβερνήσεών του να ανορθώσουν την αλβανική οικονομία συνέτειναν στην αποδυνάμωσή του». Επίσης το γεγονός ότι κατά την τελευταία προεκλογική αναμέτρηση ο Μπερίσα έδειχνε να μη λαμβάνει υπόψη τις έντονες απαιτήσεις πολιτών για κοινωνική δικαιοσύνη ήταν ένα ακόμη στοιχείο που του κόστισε, σύμφωνα με τον αναλυτή Λουάν Χατζαράγκα.

Τεστ αντοχής για την αλβανική δημοκρατία

Στο μεταξύ, οι εκλογές στιγματίστηκαν από  περιστατικά βίας και νοθείας, πλήττοντας για άλλη μια φορά την αξιοπιστία κρατικών θεσμών και φορέων. Αποκορύφωμα ήταν ο τραγικός θάνατος μέλους εφορευτικής επιτροπής εκλογικού κέντρου, στη βόρεια Αλβανία, την Κυριακή από πυρά αγνώστων. Εντούτοις πολλοί ανεξάρτητοι παρατηρητές, όπως ο Ρομπέρτο Μπατέλι, εκτιμούν πως έχει υπάρξει δημοκρατική πρόοδος στη χώρα σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν και ότι αυτή τη φορά οι εκλογές ήταν «ελεύθερες και σχετικά ανεξάρτητες». Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο Τόμας Σράπελ, λέγοντας πως η δέσμευση του Μπερίσα προ των εκλογών να αποδεχθεί το τελικό αποτέλεσμα, οποιοδήποτε κι αν είναι, αποτιμάται ως θετικό βήμα.

Η επόμενη τετραετία αναμένεται να επιφέρει σημαντικές εξελίξεις στην ευρωπαϊκή πορεία της χώρας. Το στοίχημα έγκειται τώρα στην εμπέδωση και διασφάλιση των δημοκρατικών διαδικασιών στη χώρα, την καταπολέμηση της διαφθοράς, την ενίσχυση της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας του κράτους. Πρώτος στόχος του Έντι Ράμα, σύμφωνα με τις προεκλογικές του δεσμεύσεις, είναι η ευρεία διοικητική μεταρρύθμιση και η λήψη μέτρων για τον εκσυγχρονισμό του κράτους, υπό το πρίσμα της ευρωπαϊκής προοπτικής και στο πλαίσιο των διεθνών δεσμεύσεων της χώρας.

Pani Pandeli / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος