«Άθλια η θέση των νέων στην Ελλάδα»

Από το περασμένο Σάββατο οι ταραχές στην Ελλάδα κυριαρχούν στη διεθνή ειδησεογραφία. Και η Γερμανία παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις ενώ τα μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν καθημερινά πλήθος ρεπορτάζ και αναλύσεων για τα βαθύτερα αίτια των πρωτοφανών επεισοδίων. Πώς όμως θα αντιμετώπιζε η Γερμανία μία ανάλογη κατάσταση και πώς θα αντιδρούσε η γερμανική αστυνομία, που θεωρείται ότι είναι πολύ καλά εκπαιδευμένη για τέτοιες καταστάσεις; Απαντήσεις ζητήσαμε από τον γερμανό ερευνητή Γιοχάνες Μπέκερ, κοινωνιολόγο, ειδικευμένο στις συγκρουσιακές σχέσεις.

Η αφορμή και τα βαθύτερα αίτια

Ο γερμανός ερευνητής Γιοχάνες Μπέκερ τονίζει σε συνέντευξή του προς την Ντόιτσε Βέλλε ότι ο θάνατος του 15χρονου ήταν η αφορμή των ταραχών, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, ωστόσο πίσω από όλα αυτά, όπως χαρακτηριστικά λέει, κρύβεται η άθλια θέση των νέων στην Ελλάδα:

«Αφορμή των ταραχών, όπως μάθαμε από τα μέσα ενημέρωσης, ήταν ο θάνατος ενός παιδιού από το όπλο ενός αστυνομικού που φαίνεται να είναι γνωστός με το ψευδώνυμο Ράμπο. Αλλά πρόκειται μόνον για την αφορμή. Αν εξαιρέσει κανείς την παρούσα οικονομική κρίση και των καθημερινό φόβο των ανθρώπων, που έχουμε και εμείς εδώ στη Γερμανία, τα βαθύτερα αίτια θα πρέπει να αναζητηθούν στην άθλια θέση στην οποία βρίσκονται οι νέοι στην Ελλάδα».

Ο κ. Μπέκερ υπενθυμίζει ότι το περασμένο έτος η Ελλάδα είχε το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας των νέων στην ΕΕ που κινούνταν στο 26 %. Αρκετοί κοινωνιολόγοι ωστόσο, όπως λέει, υποστηρίζουν ότι ο πραγματικός αριθμός είναι διπλάσιος. Αυτό σημαίνει ότι το 50 και πλέον τοις εκατό των νέων στην Ελλάδα δεν διακρίνουν προοπτικές για το μέλλον τους, σύμφωνα με τον γερμανό ερευνητή:

Για το ρόλο της κρίσης και των σκανδάλων

Ο κοινωνιολόγος υπογραμμίζει ότι ο ρόλος της παρούσας οικονομικής κρίσης δεν θα πρέπει να υπερεκτιμηθεί, καθώς οι νέοι δεν αισθάνονται να θίγονται άμεσα. Το ζήτημα αρχίζει να τους απασχολεί και να τους ανησυχεί περισσότερο όταν, για παράδειγμα, δουν τους γονείς τους να χάνουν τη δουλειά τους.

Αναφερόμενος στο ρόλο των σκανδάλων που συγκλονίζουν την κυβέρνηση Καραμανλή, ο Γιοχάνες Μπέκερ εκτιμά ότι:

«Η δημοτικότητα της κυβέρνησης έπεσε εξαιτίας μίας μεγάλης αλυσίδας σκανδάλων, μικρών και μεγάλων, που όμως δεν είναι τόσο συγκλονιστικά. Ωστόσο η πολιτική της κυβέρνησης συνοδεύεται από μία κοινωνική πολιτική που μεγαλώνει ακόμη περισσότερο την ψαλίδα μεταξύ φτωχών και πλουσίων. Και αυτό σε αντίθεση με άλλες χώρες της ΕΕ, όπως την Πορτογαλία, όπου η ένταξη ωφέλησε ένα μεγάλο μέρος των πολιτών. Αυτό δεν ισχύει στην Ελλάδα».

«Η αστυνομία δεν μπορεί να ανταποκριθεί»

Αναφερόμενος στις ταραχές των τελευταίων ημερών, ο ερευνητής εκτιμά ότι η αντίδραση της ελληνικής αστυνομίας δεν ανταποκρίνεται στο μέτρο των περιστάσεων. «Η αστυνομία δεν μπορεί να ανταποκριθεί, ωστόσο θα πρέπει να αναλογιστεί κανείς ότι η κατάσταση είναι πρωτοφανής. Παρόλα αυτά», όπως τονίζει ο κ. Μπέκερ, «δεν θα πρέπει να τα ισοπεδώνουμε όλα. Και στη Γερμανία η ποιότητα των επεμβάσεων της αστυνομίας διαφέρει συχνά από πόλη σε πόλη».

«Η Ελλάδα», μας είπε στη συνέχεια ο κ. Μπέκερ, «ήταν μία ήρεμη χώρα όλα τα προηγούμενα χρόνια. Σε αντίθεση όμως με άλλες χώρες, όπως τη Γαλλία με τα προβληματικά προάστια του Παρισιού, η ελληνική αστυνομία δεν έχει εμπειρίες για να ξέρει πώς να χειριστεί ανάλογες καταστάσεις».

Τι θα έκανε η Γερμανία;

Τι το διαφορετικό θα έκανε η Γερμανία και η γερμανική αστυνομία, είναι το τελευταίο ερώτημα που απευθύναμε στον Γιοχάνες Μπέκερ;

«Δεν πιστεύω ότι στη Γερμανία μπορεί να αναπτυχθεί ένα παρόμοιο κίνημα, μολονότι η κατάσταση στα ανατολικά κρατίδια είναι παρόμοια με εκείνη στην Ελλάδα, με την ανεργία των νέων να ξεπερνά το 50 %. Στις μεγάλες πόλεις η γερμανική αστυνομία ξέρει πώς να αντιμετωπίσει τέτοια περιστατικά, καθώς έχει την σχετική εμπειρία. Οι επεμβάσεις όμως εξετάζονται κατά περίπτωση.

Όταν ήμουν φοιτητής και βγαίναμε στους δρόμους προσπαθούσαμε πάντα να μιλήσουμε με τους αστυνομικούς γιατί δεν ήταν αυτοί οι εχθροί μας, αλλά άλλοι, η γραφειοκρατία, οι ακροδεξιοί. Το βασικό ερώτημα όμως είναι γιατί δεν μπορεί να συμβεί σε εμάς κάτι παρόμοιο; Πιστεύω ότι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι μηχανισμοί λειτουργούν διαφορετικά. Στη Γερμανία έχουμε 7 εκατομμύρια ανέργους και ανθρώπους που δεν έχουν λεφτά για να ζήσουν. Δεν λένε όμως ότι κάτι δεν πάει καλά με το κράτος, αλλά διερωτώνται τι λάθος έκαναν οι ίδιοι. Θέτουν ερωτήματα όπως, μήπως δεν σπούδασα, επέλεξα λάθος δρόμο ή μήπως παντρεύτηκα νωρίς; Η εξατομίκευση της ενοχής διασφαλίζει την ηρεμία και την τάξη στη Γερμανία».