Uskršnji marševi: Poziv na mir i razoružanje

Ovaj poseban oblik mirovnih protesta je nastao krajem pedesetih godina nakon što je vlada bivšeg njemačkog kancelara Konrada Adenauera donijela odluku o tome da se u vojni arsenal Bundeswehra uključi i atomsko oružje. Na konferenciji za novinare u aprilu 1957. Adenauer je, pored ostalog, rekao da taktički atomsko oružje u principu ne predstavlja ništa drugo nego dalji razvoj njemačke artiljerije.

Tadašnji ministar odbrane Franz Josef Strauss je nešto kasnije, pred zastupnicima njemačkog parlamenta, izjavio:

„Nema sumnje da i dalje postoji opasnost da Njemačka bude napadnuta od strane Sovjetskog Saveza. Crvena armija ima znatnu premoć u konvencionalnom naoružanju te raspolaže atomskim borbenim sredstvima svake vrste. Ukoliko odbrambenim snagama u Evropi bude uskraćeno to da se naoružaju isto tako kao i Sovjetski Savez, onda će to ujedno značiti i poziv Rusima za agresiju“, izjavio je tadašnji njemački ministar odbrane Franz Josef Strauss.

Svojedobno je na marševima sudjelovalo i više od 300.000 ljudi

Bundestag je 25. marta 1958. odobrio planove vlade Konrada Adenauera. Uslijedili su protesti. Prvi uskršnji marš u Njemačkoj je održan 1960. Uzor mu je bila „Kampanja za nuklearno razoružanje“, koja je 1958. - dvije godine ranije - održana u Velikoj Britaniji te na kojoj je sudjelovalo više od 10.000 ljudi. Tokom narednih godina broj sudionika uskršnjih marševa širom Njemačke je iznosio preko 300.000. Manifestacije su se održavale u više od stotinu gradova nekadašnje Zapadne Njemačke.

Najmasovniji marševi su održani tokom 80-tih

Ipak, tokom sedamdesetih uskršnji marševi su izgubili na intenzitetu prije svega zbog politike nekadašnjeg kancelara Willyja Brandta, koji se zalagao za poboljšanje odnosa kao i za sklapanje odgovarajućih ugovora sa Sovjetskim Savezom, Poljskom i DDR-om.

Najmasovniji uskršnji marševi u Njemačkoj su održani tokom 80-tih godina. 1990. je prvi put organiziran zajednički uskršnji marš duž nekadašnjih granica između Zapadne i Istočne Njemačke. Ove godine je u Njemačkoj planirano oko 50 uskršnjih marševa. Kako je najavljeno, centralne teme ovogodišnjih mirovnih protesta su rat u Afganistanu te onaj isti zahtjev koji je upućen i prije 50 godina o stvaranju svijeta u kojem više neće biti atomskog oružja, ali i zahtjev da se povuče i posljednja američka atomska bomba iz Njemačke.

Autori: Andreas Zumach / S. Tanović

Odg. urednik: A. Slanjankić