Sjaj i moć kineskih careva

Portreti bivših vladara u prirodnoj veličini, platna koja do najsitnijih detalja opisuju život u carskim palatama stare Kine, ceremonije koje su se tamo odvijale, prikazi vladara u punom sjaju propraćeni izložbama originalnih odjevnih predmeta, bogato ukrašeni satovi, vaze, namještaj… Sve što se ovih dana može vidjeti u Muzeju istočno-azijske umjetnosti u Kelnu, ponovo oživljava svijet carske Kine. Svi izloženi predmeti kao i platna u grad na Rajni stigli su iz Pekinga, upakovani u četrdesetak sanduka praćenih čitavim nizom Kineza zaduženih za sigurnost. Kineski „stražari“ budno su pratili ne samo putovanje već i otvaranje sanduka u njemačkom muzeju kao i postavljanje izložbe. Ona se ovdje može videti do 20. januara iduće godine.

Kina nekad i sad

„Naša namjera nije bila da pravimo propagandu za Kinu. Naprotiv, želimo da objasnimo situaciju nekada i da nađemo veze sa Kinom danas. Radi se o istorijskim uslovima i njihovom razumijevanju, uslovima pod kojima je zapravo nastala današnja Kina. Naime, kineski carevi su oduvek bili univerzalni vladari, toga u Evropi nikada nije bilo“, kaže kustos izložbe Adele Šlombs.

Naime, u staroj, carskoj Kini vladari nisu bili samo politički već i vjerski poglavari koji su ujedinjavali sve, kako budiste tako i taoiste i sve druge manje vjerske struje. Carevi su bili neka vrsta nebeskih sinova, u njihovim rukama se nalazila sveopšta moć kojoj se niko nije mogao oduprijeti. Oni su istovremeno bili čuvari tradicije, donatori i mecene umjetnosti, nadležni za širenje i posredovanje znanja i obrazovanja. „Kada se sve to uzme u obzir, današnji vladari Kine kao i njene ambicije prema moći, bez obzira kako se oni činili nama u Evropi, odjednom se pokazuju u jednom sasvim drugačijem svjetlu“, objašnjava Šlombs.

Insceniranje veličine uz evropsku pomoć

Ono što malo ko zna ili može da pretpostavi jeste i činjenica da su u insceniranju moći, veličine i bogatstva kineskih careva uveliko učestvovali i Evropljani. Istovremeno je Kina uticala na način evropskog razmišljanja i pogleda na svet. Naime, kulturna razmjena između Kine i Evrope bila je izuzetno snažna, pogotovo u 17. i 18. vijeku“, kaže Adele Šlombs. Ona podsjeća na boravak jezuita u Kini, na njihov uticaj na kulturnu i političku elitu zemlje i dodaje kako su upravo preko njih, učenja kineskih filozofa poput Konfucija, pronašli svoj put do Evrope i ovdje uticali na mnoge filozofe. „Jezuiti su isto tako posebno snažno uticali na umjetnost, na slikarstvo, na način prikazivanja stvarnosti, na portrete“, dodaje ona. Kineski naučnici su takođe profitirali od zapadnjačkih uticaja. Kada je jezuit Adam Šal stigao u Peking, odmah je postao upravnik carskog astronomskog instituta, a tamo je razvio i nove uređaje za posmatranje svemira.

Povod za ovu izložbu su dvije godišnjice: 25 godina postojanja prijateljstva između dva grada partnera – Pekinga i Kelna, te 40 godina postojanja diplomatskih odnosa između Njemačke i Kine.

Autori: Ginter Birkenštok / Željka Telišman

Odgovorna urednica: Zorica Ilić