Put u srednji vijek – „Putevima romanike“

Ko prati ovaj putokaz očekuje ga vrlo zanimljivo putovanje u srednji vijek. To je trasa dugačka preko 1.000 kilometara kroz njemačku pokrajinu Saksonija Anhalt, koja povezuje 88 građevina romanike, dakle od 950. do 1250.

Dobar početak je Magdeburg. Ovdje su otvoreni „Putevi romanike“ 7. maja 1993. godine, na dan kada je umro Oto Veliki. Prvi njemački car je posebno volio Magdeburg i nije štedio novca za izgradnju ovog grada na Elbi. On je bio jedan od najvećih graditelja svoje epohe. Sahranjen je u Magdeburškoj katedrali.

Zaobljeni luk je znak prepoznavanja romaničkog stila. Ovaj stil nije ni u jednom drugom dijelu Njemačke toliko zastupljen koliko u Saksoniji Anhalt. Za to su zaslužni brojni projekti kraljeva i careva. Izgradili su brojne crkve i manastire, kao što je i Manastir Jerihov na Elbi (na slici). Bilo je to u doba kada su primili Hrišćanstvo.

Katedralu St. Marien, iznad starog grada Havelberga, vidite već izdaleka kada prilazite tom gradu. Ona je važila kao neka vrsta reklame za hrišćansku vjeru. Oto Veliki je 946/ 948. osnovao Havelberšku biskupiju na Elbi, kako bi misionario tamošnjim zapadnim Slovenima. No, to ipak nije moglo bez borbi, tako da je ova moćna građevina osveštana tek 1170.

U poređenju sa Havelberškom katedralom, crkva u Gernrodeu je minijatura, ali jedan veličanstven spomenik kulture. Pominje se prvi put 961, što znači da je stara preko hiljadu godina. Ona je jedna od malog broja crkava koja je sačuvala svoj čisti romanički stil. U njenoj unutrašnjosti je najvažniji Sveti grob, jedna od najstarijih predstava Hristovog groba u Jerusalimu.

Raniji kraljevi i carevi nisu imali stalnu rezidenciju. Putovali su sa svojim sljedbenicima od jedne rezidencije do druge, tako su bili prisutni u cijelom carstvu. Jedino kompletno arheološko nalazište jedne od rezidencija se nalazi u Tiledai. Ovo je sada muzej na otvorenom u kojem možete dobiti dobar uvid u nekadašnja carstva i kraljevstva.

Grad Kvedlinburg je nešto što se mora vidjeti na „Putevima romanike“. U zadužbinskoj crkvi se nalazi grob Hajnriha I i njegove supruge Matilde. Hajnrih je od Kvedlinburga napravio centralu moći srednjeg vijeka. Pod zaštitom Uneska je od 1994.

Od ove godine se i naumburška katedrala okitila zvanjem svjetska kulturna baština. Gradnja ovog spomenika kulture pod zaštitom Uneska je počela u romaničkom stilu, ali je na kraju završen kao gotska katedrala. U njenoj unutrašnjosti se može vidjeti 12 kamenih skulptura u prirodnoj veličini. One predstavljaju ktitore i važe za najimpresivnije skulpture njemačkog srednjeg vijeka.

Niz značajnih katedrala u Saksoniji Anhalt je u gradovima: Merzeburg, Cajc, Hale i Halberštat. Katedrala u Halberštatu je poznata po svojoj riznici. Tu se čuvaju i najstarije tapiserije na svijetu, koje potiču iz vremena romanike. Sveta Trojica koja su se u vidu anđela javila Avramu (na slici) su urađeni oko 1150.

Na „Putevima romanike“ nisu samo velike i poznate katedrale, već i male seoske crkve, pred kojima zanijemite. U crkvi u Precjenu je stotinama godina dremalo pravo malo blago, koje je otkriveno tek 70-ih godina prošlog vijeka tokom restauracije. Riječ je o freskama iz XXIII vijeka.

Istorija ženskog Manastira Dribek u Harcu seže unazad do 960. godine. Mnogo puta je rušen i obnavljan. Danas se iza starih zidina nalazi njegovana manastirska bašta. Onaj ko želi u ovom manastiru može i da prenoći.

Opasana deset metara visokim zidovima, dubokim kanalom i sa tri moćne kule, već izdaleka bi tvrđava u Kverfurtu trebalo da uplaši neprijatelja. To je uspješno i činila. Tvrđava se pominje prvi put 880. i jedna je od najvećih i najbolje očuvanih tvrđava u Njemačkoj.

„Putevima romanike“ smo krenuli iz Magdeburga i u ovom gradu i završavamo putovanje. Pored magderburške katedrale, tu je još jedno djelo romanike koje vrijedi posjetiti - Bogorodičin manastir (na slici desno). Njemački predsjednik Rihard fon Vajceker je „Puteve romanike“ 1993. otvorio riječima: „Težište njemačke istorije je u Saksoniji Anhalt“.