Prvi bosanskohercegovački rasadnik Paulovnije

Paulovniju zovu i tvornicom kiseonika, biljkom idealnom za pošumljavanje goleti, ali i plantažno uzgajanje. „Jedna paulovnija stara četiri godine za jedan sat proizvede kiseonika dovoljno za 64 osobe. Jedan hektar zasada paulovnije je kao hiperbarična komora, toliko proizvede kiseonika. Ona apsorbuje CO2 i preporučuje se da se sadi u zagađenim, industrijskim područjima,“ kaže Pero Nikolić, vlasnik prvog bosanskohercegovačkog rasadnika paulovnije, koji se nalazi u Suvom Polju pored Bijeljine.

Najbrže rastuće drvo na svijetu porijeklom je iz Kine, a poznato je i kao carsko ili princezino drvo, ali sve više i kao drvo budućnosti. Nikolić kaže da je sasvim slučajno čuo za ovo drvo i vrlo brzo pokrenuo vlastitu proizvodnju. Slijedeći svoje ekološke sklonosti, pronašao je i način da popravi porodični budžet.

Drvo budućnosti

„Osim toga što je izuzetno ukrasna i medonosna biljka sa prelijepim cvjetovima, paulovnija je cijenjeno tehničko drvo. Jako je akustična i koristi se za izradu muzičkih instrumenata, ali i za izradu peleta, presovane bio-mase za grijanje. Lagana je, ali se ne uvija i ne puca, pa je zato i cijene u industriji gdje ima čitav niz namjena. Recimo, Porsche i Audi je koriste u dekoraciji unutrašnjosti automobila. Paulovnija se u SAD-u više cijeni i traži čak i od crnog oraha, kralja među drvećem, pa se ona zato smatra i drvetom budućnosti,“ ističe Nikolić.

Objašnjava da paulovnija brzo raste, jer ima ogromnu lisnu površinu i samim tim izrazitu sposobnost pretvaranja ugljen-dioskida u vodu i biljne šećere kroz proces fotosinteze. U dobrim uslovima, stabla dostižu 20 m visine i 42 cm obima debla za 5 do 7 godina, a spremna su za industrijsku upotrebu za 8 do 10 godina.

Nakon sječe, kaže Nikolić, stablo se obnavlja iz sopstvenog panja, što nije zanemarivo u pogledu ukupne investicije i tako do čak sedam ciklusa eksploatacije. Proizvodnja biomase u kontrolisanim uslovima, dostiže dо 100 tona godišnje po hektaru i to već od druge godine.

Hibridi za naše uslove

Pero Nikolić za Deutsche Welle objašnjava zašto se na Balkanu tek sada govori o paulovniji koja se u Kini uzgaja već 3.000 godina. „Problem je što kineska paulovnija ne može kod nas uspijevati. Bilo je potrebno stvoriti hibrid koji može podnijeti temperaturne razlike od -25 do +45 stepeni celzijusa, kakve vladaju u našim krajevima. Također, a to mnogi ne znaju, paulovnija namijenjena za plantažni uzgoj proizvodi se samo in vitro tehnologijom, odnosno, iz ćelije biljke. Sve se radi u bezvirusnoj prostoriji i tako dobijamo čiste, zdrave sadnice,“ kaže naš sagovornik.

Ističe da paulovnija nije previše zahtjevna biljka. Uspijeva do 1.000 metara nadmorske visine i ne podnosi močvarno tlo. U sušnim uslovima potrebno je zalijevanje, najbolje kap po kap, barem u prve dvije godine. „Njen korjen raste do 16 metara u dubinu i idealna je za pošumljavanje goleti, sprječavanje erozije. Dakle, ova biljka idealna je za ekološke akcije, ali iz za ozbiljnu proizvodnju koja se može itekako isplatiti,“ zaključuje prvi bosanskohercegovački uzgajivač paulovnije.