"Propustili ste prilike i sad se pitate kako dalje?!"

Kada je riječ o Zapadnom Balkanu, proteklu godinu u službenom Berlinu obilježile su prije svega mnogobrojne debate o viznoj liberalizaciji. Bosna i Herecegovina bila je još početkom godine na dobrom evropskom putu, ocjenjivali su stručnjaci nadležnih komisija. Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju Bosne i Herecgovine Evropskoj uniji u maju ove godine je potpisao predsjednik Njemačke, Horst Keler (Köhler), čime je Njemačka postala osma i najuticajnija zemlja Evropske unije koja je ratifikovala Sporazum. Njemačka je politička lokomotiva koja Bosnu i Hercegovinu vodi u pravcu Evropske unije, tvrdili su njemački parlamentarci. Međutim, brojni neuspjesi domaćih vođa u dogovoru oko reformskih procesa i dominacija političara sa nacionalističkim profilom, rezultirali su odlukama da Bosna i Hercegovina ne dobije Akcioni plan za članstvo u NATO-u, niti da njenim građanima bude ukinut vizni režim. Josip Juratović, poslanik Njemačkog parlamenta komentariše:

”Sada se pitati zašto, kako, kuda dalje...? Mislim da je bilo dovoljno signala upućenih Bosni i Hercegovini, ali političke elite to nisu ozbiljno shvaćale ili su mislili da mogu ovako jednostavno proći i da će im se jednostavno popuštati na tom putu.”

Priliku da dobiju vizu, bez problema i višečasovnog čekanja ispred ambasada, najboljim studentima zemalja Zapadnog Balkana tokom ljeta omogućila je njemačka Fondacija Robert Boš. Studenti su dobili besplatne vozne karte i džeparac, i mogli su tako po svom izboru da putuju četiri nedjelje kroz gradove zemalja Zapadne Evrope. Miloš Srdić iz Banjaluke, diplomirani novinar, košarkaški sudija i postdiplomac na Ekonomskom fakultetu bio je u Beču i Berlinu, a obišao je i najzanimljivije centre Skandinavije, Španije i Francuske o čemu je rekao: ”Upoznao sam gomilu ljudi, vidio sam prelijepe gradove.”

OHR - Biti ili ne biti?!

Njemački parlamentarci diskutovali su i o zatvaranju kancelarije visokog predstavnika. Poslanik vladajuće stranke demohrišćana Klaus Peter Vilš (Willsch) je rekao: ”Plašim se da ćemo ukinuti jednu instituciju koja koliko-toliko funkcioniše bez konkretne ideje i vizije ko će i kako dalje da vodi politiku zemlje.” Njegov koalicioni partner Rajner Štiner (Rainer Stinner) iz Stranke Liberala je prokomentarisao: ”Potpuno je apsurdno da BiH vodimo kao Evropi i da eventualno odobrimo status kandidata za članstvo zemlji, koju pri tome vodi međunarodni protektor.”

Opozicija je poručila da je stalna debata o zatvaranju OHR-a suvišna, jer postoje kriterijumi kada OHR treba da bude zatvoren. Mariluize Bek (Marielusie Beck) iz Stranke Zelenih je poručila: ”Svi znamo da je BiH sa Dejtonom dobila ustav, koji državu čini jedva održivom. Tek kada Dejton bude prevaziđen, OHR može da bude zatvoren.”

Na sljedećoj stranici o stavovima nove njemačke vlade

Nova Vlada Njemačke ozbiljno shvata probleme BiH

Novi ministar spoljnih poslova Njemačke, Gido Vestervele (Guido Westerwelle), samo jedan mjesec nakon njegovog imenovanja na novu funkciju, u službenu posjetu je primio visokog predstavnika Valentina Incka. Visoki predstavnik je pri tom izjavio: ”Osjetio sam iskren interes, bio sam iznenađen koliko je on znao o BiH. Siguran sam da će nova Vlada biti adekvatno prisutna i zastupljena u Bosni i Hercegovini i šire u tom prostoru.”

Svog njemačkog kolegu posjetio je i ministar spoljnih poslova Bosne i Hercegovine, Sven Alkalaj. Glavne teme razgovora bile su butmirski pregovori o reformi ustava, članstvo u NATO-u, vizna liberalizacija, OHR i produženje mandata stranim sudijama u BiH.

”Njemačka politika želi dublje da uđe u situaciju na Balkanu, da se upozna što bolje sa činjenicama kako bi donijela prave mjere, povukla prave poteze i ponovo se, da kažem, aktivnije reangažovala na Balkanu.”

Interes za politiku na Balkanu i aktivniji angažman nove vlade uslijedili su tek nakon oštrih kritika opozicije. Jer, vladajuća koalicija u svojoj prvoj deklaraciji pred parlamentom u Berlinu buduću politiku prema zemljama Balkana nije spomenula niti jednom riječju. Poslanik Socijaldemokrata Aksel Šefer (Axel Schäfer) je tom prilikom rekao: ”Glasna ćutnja nove vlade nas novodi na zaključak da oni zapravo žele da zaustave započeti razvoj. Imamo obavezu da održimo datu riječ i da zemljama zapadnog Balkana otvorimo evropsku perspektivu.”

Socijaldemokrate su pokrenule u Parlamentu i zahtjev za održavanjem vanredne sjednice na kojoj bi bio donesen novi koncept evropske perspektive za zemlje Jugoistočne Evrope. Vladajuća kolacija ga je, međutim, odbila, a poslanik demohrišćana Peter Bajer (Beyer) je prokomentarisao:

”Objavljivanje tačnog datuma za članstvo u Uniji prije završetka pregovora je potpuno besmisleno. To odbacujemo! Jasna evropska perspektiva za zemlje jugoistočne Evrope postoji, ali čvrsto obećanje za članstvo u Uniji nećemo dati.”

Produžen mandat njemačkim vojnicima

Njemački parlament produžio je krajem godine misiju njemačkih vojnika u Bosni i Hercegovini u okviru evropske vojne misije ”Althea”. Produžetak misije podržale su sve njemačke stranke, osim opozicione Stranke Ljevice.

Parlamentarka Inge Heger (Höger) objašnjava: ”Misijom Altea u Bosni i Hercegovini, Evropske unija realizovala je 2004. godine svoj veliki pilot projekat za provođenje svjetske vojne politike. Zemlja je, međutim, i dalje protektorat Evropske unije, izlaza iz ćorsokaka nema, a korupcija, siromaštvo i etničke tenzije sve više rastu. Vrijeme je da Međunarodna zajednica prizna greške koje je počinila u BiH i da osmisli održiv koncept za civilni razvoj te regije.”

Na sljedećoj stranici o 14. godišnjici genocida u Srebrenici

Podsjećanje na genocid u Srebrenici u srcu Berlina

14. godišnjica genocida u Srebrenici javno je obilježena i u glavnom gradu Njemačke. Ispred Brandenburške kapije u Berlinu, koja važi kao najveća turistička atrakcija, četiri večeri prikazan je performans kojim su umjetnici ukazali na odgovornost Evrope i svijeta za najveći masakar nakon Drugog svjetskog rata, u kojem je život izgubilo 8.000 nevinih Srebreničana.

U njemačkim gradovima Drezdenu i Lajpcigu početkom oktobra održani su ”Dani bosansko-hercegovačke kulture”. Njemačka publika imala je priliku da pogleda predstave banjalučkog Dječijeg pozorišta i Sarajevskog ratnog teatra, posluša obrade sevdalinki i starogradskih pjesama u izvedbi Amire Medunjanin i Damira Imamovića sa grupom Trio, a prikazani su i nagrađivani filmovi bh. kinematografije. Organizator manifestacije, Knut Gajsler (Geissler) kaže: ”Bosna kao i svaka druga zemlja ima živu kulturnu scenu. Ova zemlja nam je oduvijek bila interesantna, a zanimljivi su nam i bosanski muslimani koji imaju drugačije kulturno nasljeđe od onih muslimana koje viđamo po Evropi.”

Ambasador BiH u Berlinu, Tomislav Limov je poručio: ”Mi ćemo pokazati na ovaj način da mi jesmo dio Evrope, jer kulturna Evropa je nedjeljiva. Banjalučki glumac Aleksandar Milanić je prokomentarisao: ”Borimo se na sve načine da nas shvate kao normalne ljude.”

Sa dokumentarnim filmom ”Novo vrijeme” autora Dine Kasala u produkciji Javnog servisa Bosne i Hercegovine, i Bosna i Hercegovina je ove godine učestvovala na najvećem medijskom festivalu ”Pri Evropa” u Berlinu pod pokroviteljstvom Evropske unije i Savjeta Evrope.

Njemački učenici zarađivali za omladinske projekte na Balkanu

U njemačkim srednjim školama i ove godine, tradicionalno 18. juna, nastave nije bilo. To je takozvani ”Socijalni dan” kada učenici sveske i knjige zamjenjuju radnim mjestom. Koseći travu, pekući kifle, slažući kofere na aerodromima, kopirajući dokumente i obavljajući mnoge druge pomoćne poslove, njemački đaci zaradili su milion i po evra, a dio novca su donirali Omladinskoj novinskoj asocijaciji, vrtićima i Centru za lica sa invaliditetom u Maglaju i Tuzli.

Autorka: Selma Filipović, Berlin

Odg. urednik: Svetozar Savić