Priznanje ili „norveški smisao za humor“?

Nobelova nagrada za mir za 2012. godinu dodijeljena je Evropskoj uniji zbog njenog doprinosa u izgradnji mira, pomirenja, demokratije i ljudskih prava. U obrazloženju norveškog Nobelovog komiteta stoji da su, uprkos trenutnim teškoćama i društvenim nemirima, rezultati kao što su okončanje njemačko-francuskog sukoba, kraj podjela između istoka i zapada kontinenta i demokratija koja je zamijenila mnoge komunističke diktature u centralnoj i istočnoj Evropi, preporučili Evropsku uniju za najprestižniju nagradu za mir na svijetu. Kao jednu od zasluga EU, predsjednik Nobelovog komiteta, Thorbjorn Jagland, navodi i kraj mnogih etničkih sukoba: „Ulazak Hrvatske u članstvo, početak pristupnih pregovora Crne Gore, kandidatski status Srbije - sve je to jačalo proces pomirenja na Balkanu. Mogućnost članstva u EU unaprijedilo je i u Turskoj stanje ljudskih prava i demokratiju.“

Nobelova nagrada uprkos velikim problemima EU

Odluka o dodjeljivanju ovogodišnje Nobelove nagrade za mir EU, u Briselu je dočekana uz najčešće pominjanje riječi „emocija“ i „ponos“. Neposredno po objavljivanju odluke u Oslu, predsjednik Evropske komisije, Žoze Manuel Barozo, vanrednom izjavom obratio se javnosti, naglasivši da ova nagrada predstavlja veliku čast, kako za 500 miliona građana EU, tako i za zemlje članice i evropske institucije.

Istakavši da je EU, poslije godina ratova, ujedinila gotovo cijeli evropski kontinent oko zajedničkih vrijednosti slobode, demokratije vladavine prava i poštivanja ljudskih prva, ali i da je najveći davalac humanitarne i razvojne pomoći i borac za zaštitu klime, Barozo je zaključio:

„Nagrada Nobelovog komiteta pokazuje da čak i u ovim teškim vremenima EU ostaje inspiracija za zemlje i narode širom svijeta i da je svijetu potrebna jaka EU. Nobelov komitet i međunarodna zajednica šalju značajnu poruku Evropi: da je EU nešto dragocjeno i da bi trebalo da je razvijamo zarad dobrobiti Evropljana, ali i cijelog sveta.“

Najveća mirovna institucija na svijetu ili norveški humor?

I dok iz glavnih gradova zemlja članica stižu riječi ohrabrenja, priznanja i časti povodom dobijanja Nobelove nagrade za mira, ima i onih koji kritikuju ovogodišnju odluku Nobelovog komiteta. Veliki evroskeptik, poslanik Evropskog parlamenta iz Velike Britanije, Najdžel Feredž (Nigel Farage) smatra: „Ovo pokazuje na Norvežani imaju smisao za humor. EU može da dobije nagradu za mir, jer svakako nije stvorila prosperitet, već siromaštvo i nezaposlenost za milione.“

Ono što se u Briselu zvanično stavlja u prvi plan jeste uloga EU u izgradnji mira. Naglasivši ponos svih generacija, kako evropskih lidera tako i građana EU, predsjednik Savjeta EU, Herman van Rompej, poručio je iz Finske, gdje se nalazi u zvaničnoj posjeti:

„Bili smo vijekovima u ratovima. Imali smo dva Svjetska rata koji su bili i evropski građanski ratovi. Stavili smo tačku na to, i u EU takvi ratovi se više ne mogu ponoviti. EU je najveća mirovna institucija ikada stvorena u svjetskoj istoriji.“

Za sada se još ne zna ko će od zvaničnika EU primiti Nobelovu nagradu za mir, u Oslu u decembru.

Autorka: Marina Maksimović

Odgovorna urednica: Marina Martinović