Ljevica djeluje - samo rijetko

Stranka Ljevice je rođena 16. juna 2007. No, začeta je mnogo ranije. 1999. godine su tadašnji njemački kancelar Gerhar Šreder i britanski premijer Toni Bler predstavili svoje ideje o reformi političkog centra. Šrederov i Blerov papir su predstavljali instrukcije za radikalnu reformu socijalne države. Bio je to ubod u srce prije svega za sindikalno krilo njemačke socijaldemokratije. Ali, bolovi su počeli tek kada je teorija počela da se pretvara u praksu.

Sprovođenje u djelo ideja Šredera i Blera je uslijedilo između 2003. i 2005. za vrijeme drugog mandata crveno-zelene koalicije. U to vrijeme pada i osnivanje „Izborne alternative rad i socijalna pravda" (WASG) za čiji se „pogon" starao Oskar Lafonten koji je kratko vrijeme bio Šrederov ministar finansija. Bez bivšeg predsjednika SPD ne bi bilo ni ujedinjenja sa Partijom deokratskog socijalizma (PDS). A kakav bi rang danas bez te fuzije imala PDS koja je proistekla iz državne partije DDR-a SED – o tome može samo da se spekuliše.

Veliki proboj je izostao

Za Stranku ljevice važi: etablirala se, ali njen veliki proboj je izostao. O njemu bi moglo da se govori da je stranka čvrsto utemeljena i među biračima u zapadnoj Njemačkoj. Ali, ona je od toga udaljena gotovo isto onoliko koliko je to bila i PDS prije fuzije sa WASG. Jedino je u Hesenu dva puta uspjela da uđe u pokrajinski parlament. To je premalo da bi moglo da se kaže da je ona politički teškaš za čitavu Njemačku.

Čak i u Lafontenovoj postojbini, malom Saru sa jedva milion stanovnika, Ljevica je sa 21,3 odsto (2009) spala na samo 12,8 odsto (2017). Bilans na Zapadu zemlje je otrežnjujući. Jedan od razloga za to je i što su tamo dugo vremena riječ vodili dogmatičari. Ljudi koji su u vrijeme podjele Njemačke na DDR gledali zastrašujuće nekritičkim pogledom. Oni su se nadali da će sa novom Ljevicom moći da uskomešaju Republiku. Sa retorikom koja je ukazivala na fundamentalnu opoziciju, koja je u starim njemačkim saveznim pokrajinama obilježenim antikomunizmom djelovala posebno odbojno.

Tamo gdje vlada Ljevica, vlada čist pragmatizam

Sasvim drukčije je na Istoku. U Tiringiji je Bodo Ramelov bio čak prvi pokrajinski premijer iz redova Ljevice. U Berlinu je Ljevica do 2011. već jednom bila u koaliciji sa SPD, a taj savez je ponovljen prošle godine. Gdje god Ljevica učestvuje u vlasti, čini to pragmatično i bez buke. I pri tome stavlja akcente koji se od jedne socijalističke stranke mogu i očekivati: prije svega u socijalnoj politici.

Ljevica je svakako sposobna da valda – na opštinskom, regionalnom i pokrajinskom nivou. A za federaciju to važi uz ograničenja – sve i ako je stranka u Saveznoj skupštini kao trenutno najjača opoziciona stranka često veoma dobro radila. Tako je teško zamisliti da bi minimalni dohodak mogao da bude uveden bez jakog pritiska Ljevice na SPD. Ljevica može da bude sasvim djelotvorna – pa i kada treba ukazati na protivrječnosti politike kancelare Angele Merkel u okviru crno-crvene koalicije na drugim poljima.

Beskompromisna spoljna i bezbjednosna politika

A u te provitrječnosti spadaju vrlo sporan izvoz oružja u zemlje kao što je Saudijska Arabija, njemački diktat štednje u Evropskoj uniji, ili poreska politika kojom su pošteđeni imućni ljudi i milioneri – na račun siromašnijih slojeva stanovništva. Ljevica od svog osnivanja sanja o mogućnosti da to promijeni i to u koaliciji sa SPD i Zelenima. To što joj birači za tako nešto još nisu dali priliku, i pored opravdanih kritika na račun SPD i Zelenih, djelo je i njenog beskompromisnog stava kada je riječ o bezbjednosnoj i spoljnoj politici.

Posljednji dokaz za to je bio kongres stranke prošlog vikenda. Dokle god Ljevica sa svojim biračkim potencijalom od 10 odsto kao da želi da ispuni 100 odsto svog izbornog programa i radije sjedi u opoziciji, tamo će i ostati. S pravom.