1. Idi na sadržaj
  2. Idi na glavnu navigaciju
  3. Idi na ostale ponude DW-a
Najnoviji video

Kineski državni neprijatelj?

11. juli 2009

Nakon teških nemira u Urumćiju, glavnom gradu kineske pokrajine Xinjiang u kojoj kao muslimanska manjina žive Ujguri, postavlja se pitanje kako žive Ujguri, ne samo u Kini, već i u egzilu?

https://p.dw.com/p/IlCD
Protesti Ujgura u JapanuFoto: AP

Mujezin širom svijeta poziva Ujgure na molitvu. Njih oko 1,5 milion živi samo u Kazahstanu, Kirgistanu, Uzbekistanu, u Turskoj i u Saudijskoj Arabiji, kaže Nurmamat Rozahun koji je član Svjetskog kongresa Ujgura (WUC). Većina Ujgura u egzilu u tim državama nisu političke izbjeglice. No, situacija je drugačija za njih dobrih 2.000 koliko ih živi u Sjedinjenim američkim državama i u Kanadi ili za njih 3.000 u Evropi. Svjetski kongres Ujgura procjenjuje da je oko 90 odsto njih u posljednjih nekoliko godina pobjeglo zbog represije koju provodi kineska vlada.

Bild von den Krawallen zwischen Uighuren und Polizei in China
U sukobima u Xinjiangu poginulo je, prema zvaničnim informacijama, više od 150 osobaFoto: AP

Najviše Ujgura u Bavarskoj

Centar dijaspore Ujgura u Evropi je München. Tu živi oko 500 od ukupno 600 Ujgura koliko ih ima u Njemačkoj. Razlog je bio taj što je tokom sedamdesetih godina američki Radio Liberty iz Münchena emitirao program na ujgurskom jeziku. U Münchenu je 1991. godine također osnovana i njihova prva organizacija u egzilu, a 2004. Svjetski kongres Ujgura. Tako da se danas Ujguri koji su emigrirali iz Kine najčešće naseljavaju u Bavarskoj. Jedan od najpoznatijih među njima je Asgar Can, inače potpredsjednik Svjetskog kongresa Ujgura. On često govori o dilemama u kojima se nalazi veliki broj Ujgura koji žive u egzilu. Naime, s jedne strane oni su veoma zabrinuti za svoje rođake i prijatelje koji su ostali u Kini i rado bi s njima da razgovaraju, a s druge, na taj način bi sebe doveli u veliku opasnost.

Rebiya Kadeer Vorsitzende des Uigurischen Weltkongresses
Rebiya Kadeer - Državni neprijatelj br. 1Foto: AP

„Ljudi koji nas zovu, dakle, naši zemljaci, tako rizikuju svoje živote. Ako bi ih uhvatili tada bi dobili doživotnu kaznu zatvora ili bi možda čak bili i ubijeni“, kaže Asgar Can.

Najpoznatija i najuticajnija Ujgurćanka u egzilu je Rebiya Kadeer, predsjednica Svjetskog kongresa Ujgura. Ona živi u Washingtonu i od izbijanja nereda u sjeverozapadnoj Kini za vladu u Pekingu postala je državni neprijatelj broj 1. Ona je optužena da je provocirala izgrede u provinciji Xinjiang.

Inače, najmalobrojnija grupa Ujgura će uskoro živjeti na pacifičkoj ostrvskoj državi Palau koja je naime prihvatila poziv SAD da prihvati 17 Ujgura iz zatvora Guantanamo Bay na Kubi.

Autori: B. Wüst/S. Tanović

Odg. urednik: Z. Ilić