Kalendar razvoja odnosa EU i BiH

1992,april

Bilateralni odnosi između Bosne i Hercegovine i Evropske unije uspostavljeni međunarodnim priznavanjem Republike Bosne i Hercegovine kao nezavisne i suverene države, što je značajno doprinijelo da već u maju iste godine, BiH postane punopravna članica UN.

1993,mart

Uspostavljeni puni diplomatski odnosi između Evropske unije i Republike Bosne i Hercegovine.

1995,decembar

U organizaciji Evropske unije i Svjetske banke, 20. i 21. decembra u Bruxellesu, održana Prva međunarodna donatorska konferencija za Bosnu i Hercegovinu u cilju pokretanja “Prioritetnog programa rekonstrukcije” u vrijednosti od 5,1 milijarde dolara. Na konferenciji je, međutim, prikupljeno tek nešto više od jedne desetine, oko 600 miliona dolara. Uslijedilo je međutim značajno povećanje finansijske i humanitarne pomoći od strane Evropske unije. Samo do kraja 2000. godine BiH je dodijeljeno oko 2 milijarde eura, od toga oko milijardu je bila humanitarna pomoć.

1995,decembar

Na Londonskoj konferenciji o implementaciji mira u BiH, 8.9. decembra 1995. utvrđena funkcija visokog predstavnika za BiH, te mandat Vijeća za implementaciju mira (Peace Implementation Council-PIC) i njegovog Upravnog odbora za nadziranje mirovnog procesa (Steering Board).

1996,januar

Početkom januara 2006. u Sarajevu uspostavljen Ured visokog predstavnika međunarodne zajednice za BiH, a prvi visoki predstavnik, švedski političar i državnik, Carl Bildt, stupio na dužnost u dvogodišnjem mandatu utvrđenom Daytonskim mirovnim sporazumom i Londonskom konferencijom o implementaciji mira u BiH.

1996,april

U organizaciji Evropske unije i Svjetske banke, 13. aprila u Bruxellesu održana Druga donatorska konferencija za Bosnu i Hercegovinu. Konferenciju je bojkotovalo tadašnje rukovodstvo Republike Srpske koje je smatralo da međunarodna zajednica, zbog prokaradžićevske politike u Banjaluci, favorizuje rekonstrukciju i razvoj Federacije BiH. Na ovoj donatorskoj konferenciji je obećano 1,3 milijardi dolara pomoći.

1996,juli

Zajedničkom odlukom Evropske unije i Sjedinjenih Američkih Država, dotadašnjem lideru bosanskih Srba i jednom od najbližih saradnika srbijanskog vođe Slobodana Miloševića, Radovanu Karadžiću, zabranjeno javno i političko djelovanje.

1996,decembar

Francusko predsjedništvo EU predložilo prvu verziju regionalne politike EU u cilju stabilizacije jugoistočne Evrope – Royaumont Proces. Glavni cilj ove strategije je implementacija Dejtonskog/Pariškog mirovnog sporazuma. U fokusu je promoviranje regionalnih projekata u cilju izgradnje institucija civilnog društva, očuvanje zajedničkih kulturnih vrijednosti i zaštita ljudskih prava.

1997,juni

Nakon što su zajedničkom odlukom svih članica međunarodnog Vijeća za implementaciju mirovnog sporazuma, za drugog visokog predstavnika u BiH imenovale španskog diplomatu Carlosa Westendorpa, on je 18, juna doputovao u Sarajevo radi preuzimanja dužnosti od Carla Bildta.

1997,juli

U organizaciji Evropske unije i Svjetske banke, 23. i 24. jula u Bruxellesu održana Treća donatorska konferencija za Bosnu i Hercegovinu. Učesnici konferencije obećali 1,24 milijarde dolara pomoći za uspostavu državnih institucija BiH, razvoj infrastructure i oživljavanje privrede.

1997,decembar

Na redovnoj konferenciji Međunarodnog vijeća za implementaciju mira u BiH, održanoj 9. i 10. decembra u Bonnu, visoki predstavnik za BiH Carlos Westendorp zatražio mandat za “uklanjanje destruktivnih javnih zvaničnika i političara sa dužnosti”, te nametanje neophodne zakonske regulative o kojoj se domaći predstavnici vlasti ne mogu dogovoriti”. PIC je takve zahtjeve podržao usvajanjem “bonskih ovlasti” visokog predstavnika. Dvanaest dana kasnije, u prvu zvaničnu posjetu BiH doputovao je američki predsjednik Bill Clinton i, uz ostalo, podržao inicijativu o “uklanjanju sa scene svih onih političara koji nisu za cjelovitu, demokratsku i prosperitetnu Bosnu i Hercegovinu”.

1998,april

Odlukom Vijeća ministara EU sa zasijedanja u Luxembourgu, uspostavljena EU-BiH Konsultativna radna grupa (Consultative Task Force-CTF EU-BiH) radi tehničke i stručne pomoći u izgradnji državnih institucija, zajedničke administracije i zakonskog okvira prilagođenog standardima EU. Cilj ovog tijela je stvaranje “državnih struktura i kapaciteta vlasti koji će omogućiti da BiH funkcioniše kao prava država”.

1998,maj

U organizaciji Evropske komisije i Svjetske banke, 7.i 8. juna u Bruxellesu organizirana Četvrta donatorska konferencija za BiH. Učesnici konferencije obećali novih 1,24 milijarde dolara pomoći, uz ocjenu da većina potencijalnih donatora svoja obećanja sa prethodne konferencije nisu izvršili. Ciljevi konferencije su ostali isti kao i ranije: intenziviranje razvoja infrastructure, oživljavanje privrede I izgradnja institucija države.

1999,mart

Vijeće ministara BiH usvojilo Odluku o pokretanju inicijative za pristupanje Bosne i Hercegovine Evropskoj uniji. Odluka je postala pravosnažna objavljivanjem u Službenom glasniku BiH broj 3/1999. od 20. marta te godine.

1999,maj

U organizaciji Evropske komisije i Svjetske banke, 20. i 21. maja u Bruxellesu održana posljednje, Peta donatorska konferencija za Bosnu i Hercegovinu. Učesnici konferencije obećali 1,05 milijardi dolara pomoći.

1999,maj

Uprkos velikim ulaganjim, stvarni progres u regionu je bio nedovoljan, stabilnost krhka, društveno-ekonosmki razvoj ispod očekivanja. Vijeće ministara EU je zato zatražilo od Evropske komisije ”radikalnu reviziju” dotadašnje strategije regionalne politike, a kao rezultata takvih zahtjeva, 26. maja je uslijedio novi, do tada “najširi, okvir za trajan mir, demokratizaciju i ekonomski prosperitet zapadnog Balkana”, poznat kao Proces stabilizacije i pridruživanja (Stabilisation and Association Process – SAP). Prioritet takvog “progresivnog pristupa” EU je stabilizacija, a dugoročni cilj pridruživanje Evropskoj uniji. Jasnije nego i jedan raniji koncept regiopnalne politike, SAP nudi zemljama Balkana “evropsku perspektivu ukoliko se bezuslovno ispune svi politički i ekonomski kriteriji”. Glavni instrumenti SAP-a su: Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP), asimetrični trgovinski odnosi kroz tzv. “Autonomne trgovinske mjere”, te ekonomska pomoć kroz jedinstveni program CARDS kao glavni finansijski instrument za provođenje privrednih reformi, demokratizaciju društva na osnovama vladavine prava, jačanje političkog dijaloga, saradnju u oblasti pravosuđa i unutrašnjih poslova, te kroz humanitarnu pomoć za izbjeglice, povratnike i druge socijalno ugrožene osobe.

1999,juni

Lideri petnaestorice EU na samitu u Kelnu osnovali Pakt stabilnosti za jugoistočnu Evropu. Više od 40 osnivača i evropskih partnera, među kojima i SAD, Kanada, Rusija i Japan – na samitu Pakta održanom 29. i 30. jula iste godine u Sarajevu, založilo se za još veću podršku zemljama regiona na putu jačanja mira, demokratije, ljudskih prava i ekonomskog prosperiteta. Pakt stabilnosti je komplementaran Procesu stabilizacije i pridruživanja (SAP), a u praktičnom djelovanju polazi od pretpostavke da su prevencija sukoba i mir mogući samo ako se paralelno radi na stvaranju sigurnog ambijenta; promociji održivog demokratskog sistema; i ekonomskom jačanju svake od zemalja regiona.

1999,avgust

Treći po redu visoki predstavnik u BiH, austrijski diplomata od karijere Wolfgang Petritsch preuzeo je 16. avgusta dužnost visokog predstavnika za BiH. Već u oktobru, u oba bh. entiteta je konačno usvojena vrlo važna zakonska regulativa o vlasništvu i bezuslovnom povratu, do tada bespravno uzurpiranih stanova i kuća. Kasnije se pokazalo da je to bio početak uspostave pravne države u BiH. Za Petritschevog mandata, u upotrebu su uvedene i zajedničke automobilske oznake, zajednički pasoš/putovnica i zajednička zastava. Zajedničku himnu nije želio nametnuti u skladu s “bonskim ovlastima. Zbog protivljenja uspostavi novog vlasništvo-stambenog zakonodavstva, Petritsch je 8. septembra 2000. smijenio 15 “javnih zvaničnika” u zemlji i zabranio im dalje bavljenje državnim poslovima.

1999,avgust

Usvajanjem Rezolucije o evropskim integracijama i Paktu stabilnosti, Parlamentarna skupština BiH izražava punu opredijeljenost ka evropskim integracijama. (Službeni glasnik BiH 12/1999. od 8. avgusta iste godine)

1999,novembar

Zajedničkom deklaracijom Predsjedništva Bosne i Hercegovine od 15. novembra, integracija u Evropsku uniju proglašena prioritetom svih naroda i građana u zemlji. Predsjedništvo se založilo i za potpunu primjenu novousvojenog vlasničkog i stambenog zakonodavstva, te za uspostavu efikasne zajedničke Granične službe BiH.

2000,mart

Na sastanku Ministarskog vijeća EU usvojene Smjernice za Bosnu i Hercegovinu poznate i kao “Putokazi za evropske integracije”, ili “Mapa puta” (Road Map). Smjernicama obuhvaćeno 18 uslova za početak pregovora o Studiji o izvodljivosti (Feasibility study) za početak pregovora o Sporazumu stabilizacije i pridruživanja.

2000,maj

Evropska komisija usvojila novi program pomoći za obnovu, razvoj i stabilizaciju zemalja Zapadnog Balkana – CARDS (Community programme for Assistance, Reconstruction, Development and Stabilisation). CARDS program kao glavni instrument finansijske i tehničke pomoći EU u okviru Procesa stabilizacije i pridruživanja (SAP), objedinio je sve prethodne programe među kojima su u regionu bili najpoznatiji i najpopularniji PHARE i OBNOVA.

2000,juni

Na samitu EU u portugalskom gradu Santa Maria de Feira, potvrđeno da su zemlje obuhvaćene Procesom stabilizacije i pridruživanja “potencijalni kandidati” za članstvo u EU. Podržana je i francuska inicijativa za sazivanje Zagrebačkog samita balkanskih zemalja i EU, prvog zajedničkog sastanka na vrhu od raspada bivše Jugoslavije. Za BiH je produžen režim bescarinskog izvoza na tržište Evropske unije u okviru tzv. Autonomnih trgovinskih mjera o asimetričnoj trgovini sa EU.

2000,novembar

Tačno godinu i po od početka primjene Proseca stabilizacije i pridruživanja (SSP), 24. novembra u Zagrebu održan prvi samit EU i zapadno-balkanskih zemalja. Potvrđena “evropska perspektiva” za BiH i ostale zemlje obuhvaćene procesom stabilizacije i pridruživanja. Zagrebački samit je dao do tada najjasniji poticaj regionalnoj saradnji i politici dobrosusjedstva. Oba ova strateška cilja utemeljena su na bezuslovnom poštovanju državnih granica; rješavanju sporova pregovorima; poštovanju međunarodnih obaveza uključujući i obaveze prema Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju; trajnom rješavanju problema izbjeglica i povratnika; ten a poštovanju prava manjina.

2001,mart

Donatorskim sredstvima Evropske unije, 26. marta, zvanično uspostavljena jedinstvena Granična služba BiH na sva tri (željezničkom, drumskom i vodenom) prijelaza u distriktu Brčko.

2001,maj

Na Dan Evrope, 9. maja ove godine, Vijeće ministara BiH uz finansijsku pomoć Evropske unije, ozvaničilo uspostavu jedinstvene baze podataka za sve građane BiH (Citizen’s Identification Protection System –CIPS). Uz jedinstvenu Graničnu službu, reformu policije i izradu jedinstvenog pasoša, CIPS je bio najvažniji uslov za ‘skidanje’ BiH sa crne liste viznog režima Evropske unije.

2002,april

Nakon nekoliko odlaganja i hladno-vrućih uslovljavanja usvajanjem stalnog (umjesto privremenog) Izbornog zakona (koji je 23. avgusta 2001. usvojen na oba doma PSBiH), Bosna i Hercegovina je 24. aprila, na svečanom zasijedanju Parlamentarne skupštine u Strasbourgu, primljena u punopravno članstvo najstarije evropske organizacije, Vijeća Evrope (The Council of Europe). Jedina zemlja jugoistočne Evrope koja u tom času nije bila članica VE je Srbija. VE okuplja 47 država i oko 800 miliona stanovnika.

2002,maj

Britanski marinac, političar, parlamentarac, doplomata i lord, Paddy Ashdown, 27. maja preuzima dužnost četvrtog po redu visokog predstavnika međunarodne zajednice za BiH i ostaje duže nego i jedan njegov prethodnik – sve do 1. januara 2006. godine. Tokom prvog obraćanja bh. Parlamentu i građanima BiH, obećao je “mir, pravdu i posao”.

2002,septembar

Evropska komisija zvanično potvrdila da je svih 18 uslova iz “Mape puta” o približavanju Bosne i Hercegovine EU, «suštinski ispunjeno». Tadašnji evropski komesar za međunarodne odnose Chris Patten takvu odluku saopštio u Sarajevu. Time je formalna mogućnost početka pregovora o pridruživanju otvorena, ali zvaničnu odluku o tome mora donijeti Evropska komisija.

2003,januar

Policijska misija EU u BiH (EUPM) kao nasljednik međunarodnih policijskih snaga koje su bile pod mandatom UN (IPTF) preuzela je 1. januara ulogu promotora vladavine zakona, mentora u reformi policije i posmatrača policijskih aktivnosti u zemlji. Ovo je prva samostalna mirovna misija od osnivanja EU, sa početnim mandatom do kraja 2005. godine.

2003,juni

Na samitu u Solunu, EU je s najvišeg mjesta potvrdila da «integracija Evrope neće biti dovršena bez “apsorpsije i zemalja zapadnog Balkana». Kao novi vid poticaja reformama balkanskih zemalja, utvrđeno «Evropsko integracijsko partnerstvo» za svaku zemlju regiona pojedinačno.

2003,novembar

Nakon što je Mapa puta za BiH “suštinski ispunjena” u septembru te godine, Evropska komisija je 18. novembra “uslovno usvojila Studiju izvodljivosti za BiH”, kojom se procjenjuje spremnost Bosne i Hercegovine za početak pregovora o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju. Preporučeno je da se 16 dopunskih uslova ispuni do juna iste godine ukoliko BiH želi odluku o početku pregovora o pridruživanju (SAA) prije odlaska aktuelne (Prodijeve) Evropske komisije i dolaska nove (Barrosove), u novembru 2004.

2004,mart

Inspirisana Partnerstvima za pristupanje koja su značajno pomogla zemaljama centralne i istočne Evrope da pristupe Uniji, istog dana kada je objavljen redovni Godišnji izvještaj o toku procesa stabilizacije i pridruživanja (SAP) u zemljama zapadnog Balkana, Evropska komija predložila i prva Evropska partnerstva za zemlje zapadnog Balkana, koja su formalno odobrena na Solunskom samitu u junu 2003.

2004,avgust

Mandatar za predsjednika Evropske komisije Žose Manuel Barozo/Jose Manuel Durao Barosso 12.avgusta saopštio da će zemlje jugoistočne Evrope u buduće biti u nadležnosti evropskog ureda (povjerenstva) za proširenje, zajedno sa Rumunijom, Bugarskom, Turskom i Hrvatskom, umjesto ranije prakse po kojoj je nadležnost nad ovim zemljama pripadala komesaru/povjereniku za međunarodne odnose. Nakon imenovanja nove Komisije EU (u novembru 2004.) ulogu prvog komesara/povjerenika za proširenje dobio manje poznati finski liberalni političar i doktor filozofije, Olli Rehn, koji je neposredno prije imenovanja na ovu dužnost, nekoliko mjeseci obavljao dužnost komesara za preduzetništvo i informacione tehnologije u Prodijevoj Komisiji EU.

2004,decembar

Devetogodišnji mandat mirovnih misija u BiH predvođenih NATO članicama (UNPROFOR, IFOR i sada SFOR) uspješno je okončan, pa je 2. decembra 2004. godine ulogu čuvara mira u BiH od UN-a preuzela Evropska unija. Prva evropska mirovna vojna misija od nastanka EU (EUFOR) nazvana je Althea i dobila je mandat na nedoređeno vrijeme.

2005,oktobar

Evropska komisija je 21. oktobra predložila Vijeću ministara EU i vladama zemalja članica da se sa Bosnom i Hercegovinom otvore pregovori o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju.

2005, novembar

Sedmog novembra Ministarsko vijeće EU dalo saglasnost za početak pregovora o Sporazumu stabilizacije i pridruživanja BiH Evropskoj uniji, ali objava datuma zvaničnog starta pregovora odložena je za kasnije. Vijeće je posebno ukazalo na značaj reforme policijskih snaga BiH i pozvalo nadležne da se dogovor o reformi bez odgode počne primjenjivati. Upozoreno je i na važnost donošenja i primjene zakona o Javnom RTV servisu BiH.

2005, novembar

Tačno na desetu godišnjicu potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, 21. novembra, Evropskoj komisiji je dato ‘zeleno svjetlo’ da pregovore sa Bosnom i Hercegovinom o pridruživanju Evropskoj uniji može započeti 25. novembra.

2005,novembar

Evropski komesar za proširenje Olli Rehn u Sarajevu 25. novembra, kako bi svečano otvorio ranije najavljeni početak pregovora o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju. Iako se radilo tek o formalno-svečarskoj ceremoniji, događaj je u državnim institucijama i u javnosti označen historijskim. Predsjedavajući Vijeća ministara, Adnan Terzić, najavio da će pregovori trajati “kraće od godinu dana”.

2005, decembar

Na redovnom zasjedanju Upravnog odbora međunarodnog Vijeća za implementaciju mira u BiH, 14. i 15. decembra u Parizu, za petog visokog predstavnika i drugog specijalnog predstavnika EU, izabran Christian Schwartz Schilling. Na dužnost je stupio 1. februara 2006. godine. Prema ranijim odlukama EU i međunarodnog Vijeća za implementaciju Daytonskog mirovnog sporazuma, Schilling je trebalo je da bude posljednji visoki predstavnik međunarodne zajednice za BiH I prvi specijalni predstavnik EU. Stalne političke tenzije, blokada reformi i stalne prijetnje vladajućih struktura u Republici Srpskoj da će pokrenuti proces disolucije BiH, promijenili su planirani red poteza međunarodne zajednice. Ured visokog predstavnika i bonske ovlasti ostali su na snazi.

2006, februar

Posebnom Rezolucijom o Bosni i Hercegovini, Evropski parlament (13.02.2006.) upozorava da ova zemlja sa „postojećim institucionalnim okvirom neće biti u stanju u vlastito zakonodavstvo preuzeti evropske pravne stečevine (acquis communitaire), niti će moći s uspjehom provesti proces evropskih integracija“. U Rezoluciji se zaključuje da tempo sadašnjih i budućih pregovora s Evropskom komisijom o stabilizaciji i pridruživanju „zavisi isključivo od spremnosti triju glavnih nacionalnih zajednica – Bošnjaka, Srba i Hrvata da prihvate zajednički program reformi, te od sposobnosti vlasti da te reforme provede“. Evropski parlament je zatražio stvaranje uslova „za potpunu primjenu svih najviših vrijednosti demokratije, ljudskih prava i jednakosti među građanima BiH. Od organa vlasti se, takođe, traži „pojednostavljivanje državnih struktura, samoodrživost ekonomskog razvoja i preuzimanje potpune odgovornosti za budućnost zemlje“.

2006, mart

Upravni odbor međunarodnog Vijeća za implementaciju mira u BiH, na sastanku održanom 15. marta u Beču, obavezao visokog predstavnika Schillinga da ubrza proces tranzicije ureda visokog predstavnika (HR) ka uredu specijalnog predstavnika EU (EUSR), te da u tom cilju uspostavi tješnjju saradnju sa institucijama Evropske unije.

2006,maj

Nakon što je 3. maja evropski povjerenik za proširenje, Oli Ren (Olli Rehn), suspendirao pregovore o pridruživanju Državne zajednice Srbije i Crne Gore zbog neizručenja generala Ratka Mladića Međunarodnom sudu za ratne zločine u Den Haagu, iz sjedišta EU najavljeno da Bosnu i Hercegovinu ne bi trebalo da snađe ista sankcija, ali da se zbog otpora reformama i narastujećeg euroskepticizma unutar EU, i ova zemlja nalazi “u opasnoj zoni” kada je riječ o budućim proširenjima Unije.

2006, septembar

Visoki predstavnik u BiH i specijalni izaslanik Evropske unije, Christian Schwarz-Schilling, 19.septembra se pred ambasadorima zemalja članica NATO i EU u Bruxellesu energično založio za prijem BiH u Partnerstvo za mir i Euroatlantsko-partnersko vijeće kao forum za saradnju u oblasti sigurnosti pri sjedištu NATO-a. Partnerstvo za mir je 1994. godine osnovao tadašnji generalni sekretar NATO-a, pokojni Manfred Woerner, koji je bio Schillingov radni kolega u njemačkoj vladi tokom 1980-tih godina i njegov bliski prijatelj. PfP je stvoren u cilju saradnje sa zemljama ne-članicama Saveza kako bi se proširilo područje mira i stabilnosti u Evropi.

2006, novembar

Nakon učlanjenja Rumunije i Bugarske 1. januara 2007. godine, vrata Evropske unije ne bi se više smjela olako otvarati - zaključak je najnovijeg Godišnjeg izvještaja Evropske komisije o toku reformi u zemljama kandidatima (Hrvatska i Turska) i potencijalnim kandidatima (Albanija, BiH, Crna Gora i Srbija) za članstvo u Evropskoj uniji. Iako u Izvještaju nisu određene konačne granice EU, kako su to zahtijevale Francuska i Austrija, ipak se jasno navodi da se EU ne bi smjela upuštati u dalje proširenje na istok Kontinenta prije nego što zemlje kandidati i potencijalni kandidati, ali i sama Unija, ne sprovedu opsežne reforme. Suočena sa rastućom zabrinutošću domaće javnosti u vezi s novim proširenjima, Evropska komisija je procijenila da joj je potrebno oko pet godina da bi reformirala sadašnje unijske institucije i sistem poljoprivrednih i regionalnih subvencija - u šta se i troši većina godišnjeg budžeta EU od oko 129 milijardi eura.

2006, novembar

Lideri zemalja-članica Sjevernoatlantskog saveza (NATO), sa redovnog godišnjeg samita održanog 29. novembra u Rigi, uputili su, za većinu posmatrača neočekivan, poziv Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori i Srbiji da pristupe NATO programu Partnerstvo za mir (Program for Partnership -PfP). Ovim programom novim članicama se omogućuje sudjelovanje u zajedničkim vojnim vježbama (i interventnim akcijama) NATO-a ali ne i pravo na automatsku pomoć u odbrani od NATO članica u slučaju takve potrebe. Prijemom u PfP novoprimljenim članicama je odato priznanje za uspješne vojne reforme i iskazanu spremnost za mirnodopsku međusobnu saradnju i poštovanje suvereniteta i teritorijalnog integriteta susjednih država. Partnerstvo za mir je prvi korak (i uslov) za sudjelovanje u Akcionom planu za članstvo, koji obuhvata rigorozne faze pripreme za punopravno članstvo u NATO-u.

2006, decembar

Svečanim potpisivanjem Ugovora o pristupanju, 14. decembra 2006. godine u sjedištu NATO-a u Bruxellesu, Bosna i Hercegovina, Crna Gora i Srbija zvanično postale članice NATO programa Partnerstvo za mir (PfP). Prijemom u PfP sve tri zemlje su na sebe preuzele i dodatne obaveze u vezi s okončanjem vojnih reformi i saradnjom s Haškim tribunalom. "Prijem Bosne i Hercegovine u PfP predstavlja nagradu za sve godine uspješnog rada i odraz je onoga što je zemlja postigla u reformi svojih odbrambenih struktura. Ovo je zlatna prilika da BiH krene naprijed, da izgradi snažne i trajne odnose sa NATO-om i da sukobi budu zaboravljeni" - izjavio je visoki predstavnik i specijalni izaslanik Evropske unije u Bosni i Hercegovini Christian Schwarz-Schilling.

2006, decembar

Na sastanku pregovaračkih timova EU-BiH održanom 14. decembra u Sarajevu, okončana prva faza pregovora sa Evropskom komisijom usaglašavanjem takozvanog tehničkog dijela Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju. Da bi Sporazum mogao biti odobren i parafiran od strane svih 25 tadašnjih zemalja-članica (Rumunija i Bugarska su primljene 1.1.2007.) potrebno je savladati i mnogo teži - politički dio pregovaračkog paketa, uključujući i ispunjavanje osnovnih reformskih uslova, među kojima su se posebno teškim pokazali početak reforme policije, javnog RTV servisa i javne uprave, te formiranje jedinstvenog ekonomskog prostora.

2007, mart

U istom danu, 16. marta, evropski komesar za proširenje Olli Rehn i generalni sekretar NATO-a Hop de Shefer posjetili Bosnu i Hercegovinu da bi saopštili kako BiH ne može dalje na putu ka evropskim integracijama bez reforme policije, te da je put ka punopravnom članstvu u Sjevernoatlantskom savezu "krivudav i dug". BiH je 14. decembra prethodne godine primljena u Partnerstvo za mir NATO-a, a od tada je na čekanju i parafa na Sporazumu o pridruživanju sa EU. Imajući u vidu da je samo dan uoči posjete Sarajevu, Olli Rehn parafirao Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju sa Crnom Gorom, te najavio "olakšavajuće okolnosti za Srbiju ukoliko nova vlada u Beogradu dokaže na djelu da je demokratska", Bosna i Hercegovina bi nakon ove posjete dvojice istaknutijih zvaničnika iz Bruxellesa (falio je samo još Javier Solana) mogla ostala usamljena na sve tješnjem putu ka Evropskoj uniji.

2007, juli

Prvog jula na dužnost je stupio šesti po redu visoki predstavnik za BiH i treći po redu specijalni predstavnik Evropske unije, slovački diplomata Miroslav Lajčak. Naslijedio je uglednog bivšeg njemačkog ministra, biznismena i bogataša, Christiana Schwartza Schillinga. Nakon završenih studija prava u Bratislavi i međunarodnih odnosa u Moskvi, profesionalnu karijeru je započeo u Ministarstvu vanjskih poslova bivše Čehoslovačke samo pet godina prije mirnog razdruživanja ove zemlje na nezavisnu Češku Republiku i na Slovačku (1, januara 1993.). Već od 1991. radio je u slovačkoj ambasadi u Moskvi, a nakon raspada Čehoslovačke, nastavio je diplomatsku karijeru u Moskvi kao slovački doplomata. Od 2001. radio je u Beogradu na dužnosti slovačkog ambasadora za tadašnju Saveznu Republiku Jugoslaviju a kasnije za privremenu državnu zajednicu Srbije i Crne Gore, za Albaniju i Makedoniju. Pet godina kasnije, u ulozi ličnog izaslanika visokog predstavnika EU za zajedničku vanjsku politiku i sigurnost, Javiera Solane, imao je ključnu ulogu u pripremi i nadgledanju referenduma o nezavisnosti Crne Gore, kojim se ova bivša jugoslovenska republika, 21. maja 2006. odvojila od Srbije i stekla nezavisnost.

2007, septembar

"Politička situacija u Bosni i Hercegovini sve je gora, a Evropska unija sve je više zabrinuta zbog takvog stanja", izjavio je visoki predstavnik EU za zajedničku vanjsku i sigurnosnu politiku, Javier Solana u intervjuu od 26. ovog mjeseca datog bh.medijima. Solana je upozorio kako je jasno da su stajališta političara u BiH sve udaljenija, te da "oni nisu u stanju postići dogovor o ključnim pitanjima kakvo je reforma policije". Izjavio je da bi po BiH bio veoma loš znak ako bi ova zemlja najesen ostala za leđima Srbiji i Crnoj Gori u procesu evropskih integriranja. "Domaći političari bi morali shvatiti da jedino kompromisom mogu doći do rješenja koje bi osiguralo boljitak građanima BiH, a stalno propitivanje postojanja BiH kao države i entiteta u njoj nije način da se to postigne", izjavio je Solana i podsjetio da je BiH međunarodno priznata država čiji je opstanak zajamčen međunarodnim pravom.

2007, septembar

Osim postizanja "političke saglasnosti za prihvatanje reforme policije", i posljednja runda razgovora na nivou eksperata političkih stranaka o policijskoj reformi održana 29. septembra 2007. završena je bez uspjeha. Prema ranijem kalendaru Evropske komisije, zadnji rok za ovaj reformski zadatak bio je 30. septembar.Jedina novost dogodila se iza scene "ekspertnog zasijedanja" kada su lideri Saveza nezavisnih socijaldemokrata (SNSD) i Stranke za BiH (SBiH), Milorad Dodik i Haris Silajdžić, bilateralno potpisali Protokol o ispunjavanju uslova za reformu policije, koji su odmah proslijedili visokom predstavniku Miroslavu Lajčaku. „Nadamo se da će ovaj Protokol biti sasvim dovoljan znak progresa u reformi policije za konačno parafiranje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju"- izjavio je Silajdžić. "Radili smo to sa dubokim uvjerenjem da će protokol biti prihvaćen i odobren od strane Evropske komisije, kako bi se ova mučna procedura završila i kako bi se deblokirao ukupan politički proces u BiH."" - izjavio je Dodik. Razgovori o reformi policije u BiH traju skoro četiri godine.

2007, oktobar

Nakon što su pregovori o reformi policije ponovo propali, Evropska komisija je već početkom oktobra saopštila da bilateralni Protokol Silajdžić-Dodik nije dovoljan za parafiranje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju. Evropski povjerenik za proširenje Olli Rehn izrazio je žaljenje što je BiH “zauzela posljednje mjesto u redu za uspostavljanje prvog stepena ugovornih odnosa s Evropskom unijom.”

2007, oktobar

Politički direktori Upravnog odbora Vijeća za implementaciju mira u BiH, na sastanku održanom 30. i 31. oktobra u Sarajevu, podržali su mjere koje je visoki predstavnik donio 19. oktobra, uključujući i odluku o nametanju izmjena Zakona o vijeću ministara. Na sjednici je istaknuto da mjere ne zadiru u temelje Daytonskog mirovnog sporazuma niti u Ustav Bosne i Hercegovine. Mjere koje je visoki predstavnik donio radi „djelotvornijeg funkcioniranja države BH“ podržali su EU i SAD, te bošnjačke i hrvatske stranke u zemlji, dok su izazvale oštro protivljenje i nezadovoljstvo svih političkih stranaka u RS. U posebnoj Deklaraciji koja je usvojena na kraju dvodnevnog zasjedanja odato je priznanje visokom predstavniku za sve preduzete mjere, te ocijenjeno da je od junskog zasjedanja ovog nadzornog tijela došlo do „pogoršanja“ situacije u BiH. „Odgovornost leži na političkim liderima iz oba entiteta koji su blokirali progres i pogoršavali političku situaciju agresivnom retorikom...Bosni i Hercegovini su hitno potrebne reforme da bi mogla izgraditi modernu i efikasnu državu koja može zauzeti svoje mjesto u evroatlantskim institucijama i ispuniti obaveze iz Daytonskog mirovnog sporazuma. To se jedino može postići kompromisom. Međutim, BiH se od juna nije približila parafiranju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, jer neki politički lideri nisu ispoštovali prethodno preuzete obaveze u pogledu ispunjavanja uslova koje je postavila EU. Sada je potrebno načiniti konkretne korake da bi se demonstriralo kako se radi o ozbiljnim naporima. Ukoliko ti koraci uslijede, BiH bi konačno mogla načiniti pomake prema zaključenju Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju.“.

2007, novembar

Nakon što je visoki predstavnik u BiH, u skladu s tzv. Bonskim ovlastima, nametnuo izmjene Zakona o Vijeću ministara “u cilju povećanja efikasnosti rada Vlade”, Nikola Špirić je 1. novembra je podnio ostavku na funkciju predsjedavajućeg Vijeća ministara BiH, ali je u skladu s Daytonskim ustavom dužan da do odbacivanja njegove ostavke od strane Predsjedništva BiH ili izbora novog premijera, funkciju obavlja u tzv. tehničkom mandatu. "Predsjedništvu BiH sam podnio ostavku jer to smatram jedinim načinom da doprinesem smanjenju tenzija. BiH na žalost nije suverena država, već njom upravljaju stranci, a to nije dobro”, izjavio je Špirić. Visokom predstavniku u BiH, Miroslavu Lajčaku, zamjerio je što odluku o nametanju izmjena Zakona o vijeću ministara, koja je i izazvala “najveću političku krizu u zemlji od završetka rata”, donio bez razgovora s njim. Smatra da ga je međunarodna zajednica najnovijim potezima potpuno razvlastila, a da od njega zahtijeva odgovornost. "Nije dobro za BiH da funkcioniše na ovaj način. Zato sam spreman platiti i ličnu cijenu za uspjeh države. Moja ostavka je doprinos progresu", izjavio je Širić.

2007, novembar

Provedba reforme policije u skladu s „tri evropska principa", potpuna saradnja s Međunarodnim sudom za ratne zločine, reforma javnih TV emitera i javne uprave, četiri su stara-nova uslova koje BiH mora ispuniti kako bi zaključila Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju sa EU. To je suština redovnog Godišnjeg izvještaja Evropske komisije o napretku ove zemlja u posljednjem izvještajnom razdoblju koji je istovremeno, 6. novembra objavljen u Bruxellesu i Sarajevu. Uz Izvještaj o napretku zemalja kandidata i potencijalnih kandidata za članstvo u EU, Komisija je objavila i Dokument o strategiji proširenja i glavnim izazovima u sljedećih godinu dana, te nacrt Pristupnog partnerstva za zemlje kandidate - Hrvatsku i Tursku. Prezentirajući komisijin izvještaj na pres-konferenciji u Sarajevu, zamjenik direktora Generalne direkcije Evropske komisije za proširenje Jan Truszczynski kazao je da je BiH u posljednih godinu dana uradila „vrlo malo na ispunjavanju prioriteta utvrđenih zajednički prihvaćenim dokumentom Evropskog partnerstva. Glavni uzrok reformskom zastoju je, po ocjeni evropskog zvaničnika "u porastu nacionalističke retorike i napetoj političkoj atmosferi do koje je došlo usljed nedostatka saradnje između entiteta i državnog niova."

2007, novembar

Evropski komesar za proširenje Olli Rehn u intervjuu za briselski nedjeljnik European Voice od 15. novembra izjavio da Bosna i Hercegovina nema još mnogo vremena kada je u pitanju dogovaranje oko reforme policije, te ukoliko uskoro ne dođe do značajnih pomaka, Evropska unija će "ozbiljno razmotriti svoju politiku prema BiH." U tom slučaju Bosna i Hercegovina bi mogla postati "propala država sa propalim vođama", priprijetio je Rehn.

2007, decembar

Neočekivano, predsjedavajući Vijeća ministara Bosne i Hercegovine u ostavci, Nikola Špirić i komesar EU za proširenje Olli Rehn, su četvrtog decembra u Sarajevu parafirali Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) između BiH i Evropske unije. Ovim činom BiH je na samom pragu punih ugovornih odnosa sa EU, jer će Sporazum kada bude potpisan i ratificiran u zemljama-članicama, imati jače pravno djejstvo od domaćeg zakonodavstva. Potpisivanje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, odnosno brzina daljnjeg puta BiH prema Evropskoj uniji zavisit će od implementiranja reformi iz tzv. evropskog dnevnog reda u kojem je za sada najspornija reforma policije.

2007, decembar

Nakon gotovo dvomjesečne krize vlade izazvane odlukom visokog predstavnika za BiH Lajčaka, o nametanju izmjena zakona o Vijeću ministara, Predsjedništvo BiH je 10. decembra je okončalo višenedjeljne međustranačke konsultacije nakon kojih je za mandatara Vijeća ministara ponovo predložilo predsjedavajućeg u ostavci, Nikolu Špirića. Njegovo reimenovanje za predsjedavajućeg VM, državno Predsjedništvo je potvrdilo 27. decembra, a dan kasnije i Parlamentarna skupština BiH. Evropska komisija je pozdravila okončanje krize vlade I najavila “dinamičniji proces približavanja BiH Evropskoj uniji”.

2008, februar

Upravni odbor Međunarodnog vijeća za implementaciju mira u BiH, na sastanku održanom 26. i 27. februara u Bruxellesu podržao preporuke visokog predstavnika Lajčaka o produženju mandata OHR-a na neodređeno vrijeme. Zaključcima iz Bruxellesa se i dalje zagovara “tranzicija OHR-a ka uredu specijalnog predstavnika EU, ali i istovremeni prijenos odgovornosti s međunarodne zajednice na domaće organe vlasti”. Zaključeno je da brzina takve tranzicije više ne zavisi od OHR-a, Evropske unije i međunarodne zajednice, već od domaćih aktera vlasti u BiH na kojima je “isključiva odgovornost da stvore uslove za tranziciju u najkraćem mogućem roku”.

2008, mart

Ministri vanjskih poslova EU, na dvodnevnom zasijedanju u Bruxellesu (10-11.marta) usvojili su i poseban zaključak o regionalnoj saradnji između zemalja jugoistočne Evrope, ocjenjujući ponovo takvu saradnju jednim od najvažnijih uslova za približavanje država zapadnog Balkana Evropskoj uniji. Ministri su pozdravili formalnu primopredaju dužnosti koja je krajem februara obavljena u Sofiji izmedju dosadašnjeg Pakta stabilnosti (koji je, na inicijativu Njemačke, osnovan u junu 1999. godine na samitu u Sarajevu) i novoosnovanog Savjeta za regionalnu saradnju (RCC) čiji je Sekertarijat nedavno uspostavljen takodje u glavnom gradu BiH. Glavni zadatak RCC-a je unapređenje „suštinske kooperacije u oblastima demokratije, ekonomije i bezbjednosti u regionu". Za sjedište RCC-a izabrano je Sarajevo, s za generalnog sekretara imenovan hrvatski doplomata i bivši novinar Hido Biščević.

2008, mart

Evropski povjerenik za proširenje, Olli Rehn, 5. marta predstavio u sjedištu EU najnoviji, sveobuhvatan paket mjera za ubrzanje reformi u zemljama Balkana vrijedan oko 4 milijarde eura, uključujući i paket mjera "za ujedinjenje transportne mreže EU i njenih susjeda" kroz uključivanje balkanskih zemalja u Trans-evropsku mrežu cestovnih, željezničkih, riječnih i morskih komunikacija. Rehn je izjavio da se u novom pristupu regionalnoj politici EU polazi od činjenice da su se "sve zemlje, svaka svojom brzinom, značajno približile Evropskoj uniji i da ih sada u tome treba dodatno ohabriti specifičnim mjerama podrške. "Bosna i Hercegovina bi mogla potpisati Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju tokom aprila, kojim bi, ako to bude željela, otvorila sebi prolaz i ka eventualnom statusu zemlje kandidata za punopravno članstvo", izjavio je Rehn. Novi paket podrške EU zapadno-balkanskim zemljama poznatiji je kao "Komunikacija za Zapadni Balkan", a rezultat je zahtjeva Vijeća ministara EU od 18. februara/veljače 2008. da Komisija u što kraćem roku pripremi "paket sveobuhvanih mjera za dugoročnu stabilnost i izvjesniju evropsku pespektivu zemalja Zapadnog Balkana." Takav zahtjev EU ministara uslijedio je samo dan nakon što je Skupšina Kosova usvojila Rezoluciju o jednostranom proglašenju nezavisnosti.

2008, april

Na preporuku Zastupničkog doma Parlamentarne skupštine BiH (Gornji dom) koji je početkom mjeseca tijesnom većinom usvojio paket zakona o reformi policije, 16. aprila je to učinio i Dom naroda (Donji dom). Evropski komesar za proširenje, Olli Rehn, a zatim i visoki predstavnik za zajedničku vanjsku politiku i sigurnost, Javier Solana, pozdravili su usvajanje reformskih zakona koji, kako su u odvojenim izjavama naveli, Bosni i Hercegovini "utiru put" u pravcu potpisivanja Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju. “Nadam se da bi, na temelju pozitivne ocjene svih preostalih uslova Evropske komisije, do potpisivanja Sporazuma o pridruživanju moglo doći u vrlo kratkom roku”, izjavio je Solana i pozvao “sve političke snage u zemlji da se snažno angažuju na implementaciji preostalih prioriteta iz reformskog programa za Bosnu i Hercegovinu.”Vrata Evropske unije su sada otvorena za novi korak ka evropskim integracijama, jer Sporazum o pridruživanju “ne donosi samo praktične ekonomske i trgovinske koristi, već se radi i o glavnoj kapiji na putu ka kandidatskom statusu za pristupanje Evropskoj uniji” – izjavio je Rehn.