Juncker za svakog ima ponešto

Malo ko poznaje tako dobro evropsku politiku kao Jean-Claude Juncker. On je skoro 20 godina bio luksemburški premijer, učestvovao je na brojnim sastancima Vijeća EU. Osam godina je bio predsjednik Eurogrupe i to u vremenu kada je zajednička valuta pa možda i cjelokupna EU, doživljavala najtežu krizu. Od tada Junckera često nazivaju Mr. Euro. Sam Juncker danas skromno kaže: "Euro i EU su bili u opasnosti. U okviru mojih ograničenih mogućnosti sam učinio sve da spriječim katastrofu."

Neposredna kriza je možda prošla, ali su ostale njene posljedice. Nezaposlenost, posebno među mladima Juncker trenutno vidi kao najveći teret kontinenta. "Najvažniji zadatak Evrope je da ponudi nadu i perspektivu mladima bez posla koji su u opasnosti da postanu izgubljena generacija."

Zagonetni Juncker

Socijalna politika je za ovog demokršćanina jako važna. On oštro krtikuje špekulante i previsoke plate menadžera. U zaštitu uzima obične radnike i njihova prava. Ali, da li se za to ne zalažu socijalisti? Jer, upravo su demokršćanske i konzervativne vlade u Evropi bile te koje su sprovele bolni kurs konsolidacije, a među njima je bio i Jean-Claude Juncker. Da nije i sam podržavao politiku štednje, ne bi ni postao glavni kandidat Evropske narodne stranke za predsjednika Evropske komisije. To bi njemačka kancelarka Angela Merkel spriječila.

Za što se dakle zalaže Jean-Claude Juncker? Politički ga je vrlo teško opisati, smatra Pia Oppel, urednica luksemburškog radija 100,7. "On uspjeva u jednom odgovoru reći jedno, iznijeti suprotan stav i zauzeti poziciju." Uz to, kaže ova novinarka, Juncker svoje rečenice ukrasi suhoparnim dosjetkama koje onda po želji iznosi na engleskom, njemačkom ili francuskom jeziku.

Brisel se treba manje miješati

Junckerovi kritičari njegovu sadržajnu nejasnoću u izražavanju mogu smatrati slabošću. Njegov najveći konkurent, dosadašnji predsjednik Evropskog parlamenta, socijalista Martin Schulz, u tom smislu se jasnije pozicionirao - kao jasan kandidat ljevice. Ali, onaj ko želi postati predsjednik Evropske komisije na određen način mora ugoditi svima u Evropi. To je Juncker čini se i shvatio, pogotovo od krize: " U Evropi moramo izbjegavati nove zidove, nove linije razgraničenja. Alergičan sam na podjelu na sjever i jug, malo i veliko, jako i slabo. Želim graditi mostove, približavati, postati mašina za postizanje kompromisa u Evropi."

Upravo je to Juncker i naučio: Građanima je više dosta briselskih pravila na pogrešnim mjestima kao naprimjer što je slučaj sa ukidanjem takozvane klasične sijalice: "Previše Evrope u malom, ubija Evropu u velikom", rekao je Juncker.

Luksemburška novinarka Pia Oppelt kaže međutim da griješe oni koji ovom uvjerenom Evropljaninu pokušavaju nametnuti snove o evropskoj super državi: "On je protiv kompletne integracije EU koja bi išla u pravcu nestajanja nacionalnih država. On se time razlikuje od naše komesarke, luksemburške komesarke EU za pravosuđe Viviane Reding. Ona uvijek govori o 'Ujedinjenim državama Evope.' Jean-Claude Juncker više zastupa status quo poziciju."

Briselski sistem

Nema sumnje, Juncker ima mnogo toga što je potrebno jednom predsjedniku Evropske komisije: iskusan je, poliglota, politički umjeren i kod mnogih vlada može posredovati kao kompromisni kandidat. On međutim ima i jasne slabosti. U predizbornim debatama Juncker djeluje prilično bezvoljno i umorno. Poznat je na evropskoj razini i samo unutar kruga EU. Pored toga on važi i to s pravom, kao dio briselskog sistema. Riječ je o sistemu protiv kojeg su ekstremne i antievropske stranke uspješno vodile predizbornu kampanju. Juncker se već unaprijed na svom putu ka funkciji predsjednika Evropske komisije morao boriti protiv pojedinačnih otpora iz zemalja članica koje žele povratiti svoje kompetencije.

Konzervativci nakon svoje izborne pobjede 25. aprila su najjača politička snaga u Evropskom parlamentu (EP). I šefovi klubova poslanika podržavaju konzervativnog Junckera. On sada mora u Evropskom parlamentu početi tražiti većine. Tek tada ga Evropska narodna stranka može nominovati kao kandidata, a Vijeće EU Junkera prihvatiti kao šefa Evropske komisije. Oni bi međutim mogli nominovati i sasvim drugu osobu. Njemačka kancelarka Angela Merkel je još i prije Junckerovog izbora za glavnog kandidata na izborima rekla da po tom pitanju ne smije biti automatizma.

Kandidati su se međutim u javnosti zalagali za to da birači ujedno praktično biraju i predsjednika Evropske komisije. Juncker je upozorio da će ako se vlade ne budu osjećale za to vezane, evropska demokratija zapasti u krizu, a birači se osjećati prevarenima. On je međutim pri tome sigurno mislio i na sopstvenu karijeru.