Evropsko tržište gasa bez Rusije

Evropska unija do sada nije uvela nikakve sankcije na isporuku ruskog gasa. Međutim, deklarisani cilj je da postane potpuno nezavisna od uvoza ruskih energenata. Prema Vladi u Berlinu, barem je Njemačka to već postigla. Njemačka je od 1. januara 2023. prestala da kupuje naftu, ugalj i prije svega gas od Rusije. U drugim zemljama EU, međutim, situacija je trenutno nešto drugačija.

Uvoz ruskog gasa je opao

Ruski gas se trenutno i dalje isporučuje u Evropu preko dva gasovoda Turski tok i Transgas. „Gas uglavnom teče preko Ukrajine i Turske u južnu i istočnu Evropu“, objašnjava Andreas Šreder, šef energetske analize u energetskoj informacionoj službi ICIS, za tagesschau.de.

„Tečni zemni gas (LNG) iz Rusije odlazi uglavnom u Španiju i Francusku, ali i u Holandiju i Belgiju.“ U Španiji, Francuskoj i Belgiji udio ruskog tečnog gasa je povećan tokom prošle godine. Dok je prema podacima ICIS-a, opao u Holandiji i Portugalu.

SAD udvostručuju isporuke LNG-a

Međutim, Rusija je odavno izgubila dominantnu ulogu u evropskim isporukama gasa. 2021. njen udio je i dalje bio oko 40 odsto. Prema podacima Evropskog savjeta, u novembru prošle godine iznosio je samo 12,9 odsto. Prema podacima ICIS-a, od tada je nastavio da opada i u januaru 2023. ruski udio u uvozu gasa u EU iznosio je ukupno 9,2 odsto.

Odustajanje od Rusije kao dobavljača kompenzovano je naglim povećanjem uvoza tečnog gasa, posebno iz SAD, kaže se u EU: „Između januara i novembra 2022. godine, uvoz LNG-a iz SAD iznosio je preko 50 milijardi kubnih metara. To je više od dva puta. koliko i cijele 2021.“  Norveška, Alžir, Katar i Nigerija su takođe među najvažnijim dobavljačima.

Prema riječima energetskog analitičara, sada je tehnički moguće potpuno odustati od ruskog gasa. „Doduše ima dodatnih troškova jer se mora naći zamjena.“ A unutar EU nema saglasnosti o tome. „Osim toga, Italija, Mađarska i druge zemlje nerado bi da se odreknu jeftinog gasa iz Rusije.

Snabdijevanje gasom je i dalje kritično

Ali kako EU i Njemačka napreduju u udaljavanju od ruskog gasa, tako pojavljuju se novi rizici i zavisnosti.

Da bi zamijenila gas iz Rusije, EU se sve više okreće globalnim tržištima gasa. No, neizvjesno je da li se globalno snabdijevanje može povećati do potrebne mjere: „Glavni problem je nedostatak izvoznih terminala za proizvođače gasa širom svijeta. Potrebne su godine da se oni završe, a u to se malo ulagalo posljednjih decenija zbog relativno niske cijene gasa“, objašnjava specijalista Džastin Tomson, ekspert u T. Rowe Price.

Dugoročno gledano, obnovljivi izvori energije bi trebalo da zamijene Rusiju kao glavnog snabdjevača, ali to je, prema Tomsonu, još uvijek na dugom, štapu: „Tako da je jasno da će ruska invazija na Ukrajinu još dugo odjekivati na energetskim tržištima ."

Autor: Thomas Spinnler, tagesschau.de

Pratite nas i na Facebooku, na Twitteru, na YouTube, kao i na našem nalogu na Instagramu