ዓለም

Symbolbild nternationaler Währungsfond IWF Washington (picture-alliance/dpa)

ኢትዮጵያ፣ የ«IMF» ትንበያና እዉነታዉ

ባለሙያዎቹ እንደሚሉት ኢትዮጵያን የሚያብጠዉ ግጭትና ሁከት ሁነኛ እልባት ሳያገኝ የምጣኔ ኃብት ዕድገት ሊታሰብ አይቻልም።ባለሙያዎቹ እንደሚሉት ኤኮኖሚዉን ለማረጋጋት መንግስት ሠላምና መረጋጋትን ከማስፈን በተጨማሪ የተዛባዉን የምጣኔ ኃብት መርሁን በተለይም የግብር አሰባሰቡን ማሻሻል አለበት።

ለየመን ሰላም ጥረት ጀርመን ፖለቲካዊና የገንዘብ ድጋፍን ታደርጋለች

የጀርመን መንግሥት በየመን የሰላም ጥረት 4.5 ሚሊዮን ዩሮ ድጋፍ እንደሚሰጥ ተገለፀ ። ይህ የተነገረዉ የጀርመኑ የዉጭ ጉዳይ ሚኒስትር ሃይኮ ማስ በየመን ጉዳይ ላይ ረቡዕ በርሊን ላይ ከዓለም አቀፍ አጋሮች ጋር ጉባዔ በተቀመጡበት ወቅት ነዉ።

«ICC» የነባግቦን ክስ አቋረጠ

ዘ ሄይግ ኔዘርላንድ የሚገኘው ዓለም አቀፉ የጦር ወንጀል ተመልካች ፍርድ ቤት (ICC) የቀድሞው የኮትዴቩዋር ፕሬዝደንት ሎሮ ባግቦ ላይ የመሠረተውን ክስ አቋረጠ። ሁለቱም ተጠርጣሪዎች ጠበቆች ለቀረበባቸው ክስ በቂ ማስረጃ ባለመገኘቱ ዳኞቹ ክሱን እንዲያነሱላቸው ሲጠይቁ ቆይተዋል።

Symbolbild Cyberkriminalität (picture-alliance/dpa/H. Fohringer)

የጀርመን የዲጂታል ጥቃት ተከላካይ መስሪያ ቤት የመራሒተ መንግሥት አንጌላ ሜርክልን ጨምሮ በመቶዎች በሚቆጠሩ ፖለቲከኞች እና ታዋቂ ሰዎች ላይ የመረጃ ዘረፋ መፈፀሙን ይፋ ካደረገ ከጥቂት ቀናት በኋላ አንድ የ 20 ዓመት ወጣት ተጠርጣሪ በቁጥጥር ስር እንዳዋለ አመለከተ። ወንጀለኛዉ ይህን ያደረገዉ በብስጭት ነዉ ብሎአል።

«የሳይበር ጥቃቱን የፈፀመዉ የአንዳንድ ሰዎች ይፋዊ አቋም ተበሳጭቶ ነዉ»

በፓሪስ የኢትዮጵያዉያን ገና በዓል አከባበር

Frankreich | Paris Skyline (Getty Images/Bloomberg/C. Morin )

«ኢትዮጵያ ፈረንሳይ» በተሰኘ ባለፈዉ የጎርጎረሳዉያን ዓመት የተቋቋመዉ ማኅበር በኢትዮጵያና ፈረንሳይ መካከል ያለዉን ግንኙነት ለማጠናከር በድልድይነት እንደሚሰራ ተገለፀ። ፈረንሳይ ፓሪስ ላይ የሚገኘዉ ይህ ማኅበር፤ አሳዳጊ የሌላቸዉ ኢትዮጵያዉያን ሕጻናት በጉዲፈቻ ወደ ፈረንሳይ መጥተዉ ባደጉ ትዉልደ ኢትዮጵያዉያን ወጣቶች የተቋቋመ ነዉ።

የፈረንሳይና የኢትዮጵያን ግንኙነት ለማጠናከር እየሰራን ነዉ

ዝግጅቶቻችን በድምፅ

የዕለቱን ዝግጅት ለማዳመጥ 16:00 - 17:00

16:00 - 17:00 UTC

አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

ኢየሩሳሌም፤ የዳዊት ከተማ

ብሉይ ኪዳን የሁለቱ ማለትም የይሁዳ እና እስራኤል ሥርወ መንግሥታት ንጉሥ ዳዊት ከክርስቶስ ልደት በፊት በ1000 ዓመተ ዓለም ኢየሩሳሌምንከኢያቡሳዉያንን አስለቅቆ እንደተቆጣጠረ ይናገራል። የመንግሥቱን መቀመጫ ወደ ኢየሩሳሌም በማዛወርም በዘመኑ የመናገሻዉ ዋና ከተማ እና የሃይማኖት ማዕከል አደረጋት። መጽሐፍ ቅዱስ እንደሚለዉ የዳዊት ልጅ ሰሎሞን የመጀመሪያዉን ቤተ መቅደስ ለእስራኤል አምላክ ለየህዋ ሠራ። ኢየሩሳሌምም ለአይሁድ እምነት ማዕከል ሆነች።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

የፋርስ ንጉሠ ነገሥት

የባቢሎን ንጉሥ ናቡከደነጾር ሁለተኛ፤ ኢየሩሳሌምን ከክርስቶት መወለድ በፊት በ597 እና በድጋሚም በ586 ዓመተ ዓለም እንደወረራት መጽሐፍ ቅዱስ ይገልጻል። ንጉሥ ኢዮአቄምን እና የአይሁድን ከፍተኛ ባለስልጣናት ወደባሊሎን በግዞት በመዉሰድም ቤተመቅደሱን አፍርሷል። የፋርሱ ቂሮስ ባቢሎንን ሲወርር አይሁዳዉያን ከግዞት ወደኢየሩሳሌም ተመልሰዉ ቤተመቅደሳቸዉን ዳግም እንገነቡ ፈቅዶላቸዋል።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

በሮም እና በቤዛንታይን ሥር

ከ63ዓ,ም ወዲህ ኢየሩሳሌም በሮማዉያን አገዛዝ ሥር ናት። በአይሁድ ኅብረተሰብ ዘንድ ተቃዉሞ ፈጥኖ በመነሳቱ በ66ዓ,ም የአይሁድ ጦርነት ተነሳ። ለአራት ዓመታት ቆይቶም በሮማዉያን ድል አድራጊነት ሲያበቃ የኢየሩሳሌም ቤተመቅደስ ዳግም ፈረሰ። ሮማዉያን እና ቤዛንታኖች ፍልስጤምን ለስድስት መቶ ዓመታት ያህል ገዝተዋል።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

በአረቦች መወረር

ታላቋን ሶርያ ለመዉረር በሚያደርጉት ጉዞ ሙስሊም ጦረኞች ፍልስጤምም ደርሰዋል። ኸሊፋ ኦማር በሰጠዉ ትዕዛዝም በ637ዓ,ም ኢየሩሳሌም ተከብባ ተወርራለች። የሙስሊሞችን አገዛዝ በማጠናከሩ ወቅት የተለያዩ ተፎካካሪ ኃይሎች ፈራርሰዋል። ከተማዋ በተደጋጋሚ እየተከበበች ገዢዎቿ ብዙ ጊዜ ተፈራርቀዋል።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

የመስቀል ጦርነት

ከጎርጎሪዮሳዊዉ 1070ዓ,ም ጀምሮ የገዛዉ የቱርክ ሙስሊም ኃይል ክርስቲያኑን ዓለም አስግቶ ነበር። በመጨረሻ ሊቀ ጳጳስ ዑርባን ሁለተኛ የመስቀል ጦርነት አወጁ። ባጠቃላይ ኢየሩሳሌምን ለመያዝ አዉሮጳዉያን በ200 ዓመታት ዉስጥ አምስት ጊዜ የመስቀል ጦርነት አካሂደዋል። በመካከሉም ያ ተሳክቶላቸዋል። ነገር ግን በ1244ዓ,ም የመስቀል ጦረኞቹ ከተማዋ ላይ የነበራቸዉን ኃይል አጡ እና በድጋሚ ከተማዋ በሙስሊሞች አገዛዝ ሥር ወደቀች።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

ኦቶማኖች እና ብሪታኒያዉያን

በጎርጎሮዮሳዊዉ 1535 ግብፅ እና አረቦች በኦቶማን ከተወወሩ በኋላ ኢየሩሳሌም የኦቶማን መንግሥት አስተዳደር መቀመጫ ክፍለ ግዛት ሆነች። የመጀመሪያዎቹ አስርት ዓመታት የቱርክ አገዛዝ በከተማዋ ትርጉም ያለዉ መሻሻያ አምጥቷል። በ1917 ብሪታንያዎች በቱርክ ወታደሮች ላይ ድል ሲያገኙ ፍልስጤም በብሪታንያ አገዛዝ ሥር ገባች። ኢየሩሳሌምም ያለምንም ዉጊያ ወደብሪታንያ እጅ ገባች።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

የተከፋፈለች ከተማ

ከሁለተኛዉ የዓለም ጦርነት በኋላ ብሪታኒያ ፍልስጤም ላይ የነበራት ስልጣን አከተመ። የተመድ ከሆሎኮስት ለተረፉት አይሁዳዉያን መኖሪያ ሀገሪቱን ለመክፈል ተሰበሰበ። አንዳንድ የአረብ ሃገራት ከእስራኤል ላይ ጦርነት አካሂደዉ ከፊሉን የእስራኤልን ግዛት ወረሩ። እስከ ጎርጎሪዮሳዊዉ 1967 ምዕራቡ ለእስራኤል፤ ምሥራቁ ደግሞ ለዮርዳኖስ ሆኖ ተከፈለ።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

ምሥራቅ ኢየሩሳሌም ዳግም ወደእስራል ተመልሳለች

በጎርጎሪዮሳዊዉ 1967 እስራኤል ከግብፅ፣ ከዮርዳኖስ እና ከሶርያ ጋር የስድስት ቀን ጦርነት አካሂዳለች። ሲናን፣ የጋዛ ጎዳናን፣ ምዕራብ ዮርዳኖስን፣ የጎላን ኮረብታዎች እና ምሥራቅ ኢየሩሳሌምን ያዘች። የእስራኤል ወታደሮችም ከ1949ዓ,ም ወዲህ ለመጀመሪያ ጊዜ ወደ አሮጌዉ ከተማ እና ወደ መጮኺያዉ ግንብ ተመልሰዉ መግባት ቻሉ። ምሥራቅ ኢየሩሳሌም በይፋ የተገነጠለች ሳትሆን በአስተዳደር ተጣምራለች።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

ሙስሊሞች ወደእስራኤል ሃይማኖታዊ ጉዞ ማድረግ ይችላሉ

እስራኤል በእስልምና እጅግ ተፈላጊ ከሚባሉት ሦስተኛዉ ስፋራ እዚህ ይገኛል፤ ሙስሊሞች ወደተቀደሰዉ ስፍራዉ እንዳይገቡ አትከለክልም። የቤተ መቅደሱ የሚገኝበት ተራራ በሙስሊም አስተዳደር ሥር የሚተዳደር ነዉ፤ ሙስሊሞች ወደዚያ በመግባት ከአላቅሳ መስጊድ አቅራቢያ በሚገኘዉ ወርቃማ ጣሪያ ባለዉ መስጊድም መጸለይ ይችላሉ።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

የመጨረሻ ይዞታዋ ዛሬም ግልጽ አይደለም

ኢየሩሳሌም ዛሬም በእስራኤል እና ፍልስጤም መካከል ሰላም ለማምጣት እንቅፋት እንደሆነች ነዉ። በጎርጎሪዮሳዊዉ 1980 እስራኤል መላ ከተማዋን «ዘለዓለማዊ እና የማትከፈል ዋና ከተማ» ስትል አዉጃለች። በ1988 ዮርዳኖስ የምዕራብ የዮርዳኖስ ወንዝ ዳርቻ እና ምሥራቅ ኢየሩሳሌምን የፍልስጡጤም ግዛት ናቸዉ ብላ በይፋ አዉጃለች። እናም የከተማዋ ምሥራቃዊ ክፍልንም በነባቤ ቃል የፍልስጤም ዋና ከተማ ብላዋለች። ሸዋዬ ለገሠ/ ነጋሽ መሐመድ