ይዘት
ልዩ ዝግጅቶች
ልዩ
- ኤቦላ
የመገናኛ ብዙኃን ማዕከል
- ቀጥታ ስርጭት
- የመገናኛ ብዙኃን ማዕከል ሙሉ ይዘት
ራድዮ
ጀርመንኛ መማር
የጀርመንኛ ትምሕርት
ጀርመንኛ XXL
Community D
ጀርመንኛ ማስተማር

ዓለም

ማስታወቂያ

Äthiopien äthiopische Flüchtlinge Rückkehrer im Addis Ababa IOM Transit Center (IOM Ethiopia)

ሳዑዲ አረቢያ ድንበር የሚገኙ እስረኞች «ድረሱልን» እያሉ ነዉ

ከ 500 በላይ የሚሆኑና በየመን እና በሳዉዲ ድንበር አቅራብያ በሚገኝ እስርቤት ያሉ ኢትዮጵያዉያን አቤቱታችን ለመንግሥት ንገሩልን ሲሉ ገለፁ። በህክምና እጦት እየተሰቃየን ነዉ ያሉት ኢትዮጵያዉያን እስረኞች በጠ/ሚ ዶ/ር ዐቢይ አሕመድ ጥያቄ የተቀነሰልን የእስር ጊዜ ተግባራዊ አልሆነምም ብለዋል።

በጠ/ሚ ዶ/ር ዐቢይ አሕመድ ጥያቄ የተቀነሰልን የእስር ጊዜ ተግባራዊ አልሆነም

Frankreich Paris Hauptquartier UNESCO (picture-alliance/AP/C. Ena)

ትምህርት እና ሴቶች

በተባበሩት መንግሥታት የትምህርት፣ የሳይንስ እና የባሕል ድርጅት መረጃ መሠረት 132 ሚሊዮን ሴት ልጆች ከትምህርት ገበታ ውጪ ናቸው። መሰረታዊ የትምህርት ክህሎቶች ከሌላቸው 750 ሚሊዮን አዋቂዎች መካከል ሁለት ሶስተኛዎቹ ሴቶች ናቸው። ዩኔስኮ ይኸን ለመቀየር «የእሷ ትምህርት የእኛ ተስፋ» የተሰኘ አዲስ ውጥን ይፋ አድርጓል።

ትምህርት እና ሴቶች

Iran PK Regierungssprecher zu Atomabkommen (Irna)

ኢራን ዩራኒየም ማብላላት እንደምትጀምር አስታወቀች

ኢራን ከአራት ዓመታት በፊት ከአምስቱ ልዕለ-ኃያላን ጋር ከተስማማችበት ገደብ በላይ ዩራኒየም ማብላላት እንደምትጀምር አስታወቀች። እርምጃው ከዚህ ቀደም በኢራን ላይ ተጥለው የነበሩ ማዕቀቦችን ወደ ነበሩበት ይመልሳል። «በየትኛውም መጠን ዩራኒየም ለማብላላት ሙሉ በሙሉ ዝግጁ ነን» ብለዋል የኢራን አቶሚክ ኃይል ቃል አቀባይ ቤሕሮዝ ካማልቫንዲ።

የዓለም አቀፍ ትብብር መግለጫ

ዓለም አቀፍ ትብብር ለኢትዮጵያዉያን መብት የተሰኘዉ የመብት ተሟጋች ማሕበር የኢትዮጵያ መንግስት «ሰዎችን በጅምላ ያስራል» ያለዉን እርምጃ እንዲያቆም ሰሞኑን ባሰራጨዉ መግለጫ ጠይቋል

ዓለም አቀፍ ትብብር እስራት እንዲቆም ጠየቀ

የኢትዮጵያውያን እስራኤላዉያን ተቃውሞ

Israel Protest von äthiopischen Juden in Tel Aviv (Getty Images/AFP/A. Gharabli)

የተቃውሞው አስተባባሪዎች ስለቀጣይ እንቅስቃሴው በጽሑፍ ማሰራጨታቸው የተገለፀ ሲሆን፣ ትናንት ማምሻውን አደባባይ ከወጡ ተቃዋሚዎች ቢያንስ ሰባቱ መታሰራቸው ተዘግቧል

የኢትዮጵያዉያን እስራኤላዉያን ተቃዉሞ

ዝግጅቶቻችን በድምፅ

የዕለቱን ዝግጅት ለማዳመጥ 16:00 - 17:00

16:00 - 17:00 UTC

አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

ኢየሩሳሌም፤ የዳዊት ከተማ

ብሉይ ኪዳን የሁለቱ ማለትም የይሁዳ እና እስራኤል ሥርወ መንግሥታት ንጉሥ ዳዊት ከክርስቶስ ልደት በፊት በ1000 ዓመተ ዓለም ኢየሩሳሌምንከኢያቡሳዉያንን አስለቅቆ እንደተቆጣጠረ ይናገራል። የመንግሥቱን መቀመጫ ወደ ኢየሩሳሌም በማዛወርም በዘመኑ የመናገሻዉ ዋና ከተማ እና የሃይማኖት ማዕከል አደረጋት። መጽሐፍ ቅዱስ እንደሚለዉ የዳዊት ልጅ ሰሎሞን የመጀመሪያዉን ቤተ መቅደስ ለእስራኤል አምላክ ለየህዋ ሠራ። ኢየሩሳሌምም ለአይሁድ እምነት ማዕከል ሆነች።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

የፋርስ ንጉሠ ነገሥት

የባቢሎን ንጉሥ ናቡከደነጾር ሁለተኛ፤ ኢየሩሳሌምን ከክርስቶት መወለድ በፊት በ597 እና በድጋሚም በ586 ዓመተ ዓለም እንደወረራት መጽሐፍ ቅዱስ ይገልጻል። ንጉሥ ኢዮአቄምን እና የአይሁድን ከፍተኛ ባለስልጣናት ወደባሊሎን በግዞት በመዉሰድም ቤተመቅደሱን አፍርሷል። የፋርሱ ቂሮስ ባቢሎንን ሲወርር አይሁዳዉያን ከግዞት ወደኢየሩሳሌም ተመልሰዉ ቤተመቅደሳቸዉን ዳግም እንገነቡ ፈቅዶላቸዋል።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

በሮም እና በቤዛንታይን ሥር

ከ63ዓ,ም ወዲህ ኢየሩሳሌም በሮማዉያን አገዛዝ ሥር ናት። በአይሁድ ኅብረተሰብ ዘንድ ተቃዉሞ ፈጥኖ በመነሳቱ በ66ዓ,ም የአይሁድ ጦርነት ተነሳ። ለአራት ዓመታት ቆይቶም በሮማዉያን ድል አድራጊነት ሲያበቃ የኢየሩሳሌም ቤተመቅደስ ዳግም ፈረሰ። ሮማዉያን እና ቤዛንታኖች ፍልስጤምን ለስድስት መቶ ዓመታት ያህል ገዝተዋል።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

በአረቦች መወረር

ታላቋን ሶርያ ለመዉረር በሚያደርጉት ጉዞ ሙስሊም ጦረኞች ፍልስጤምም ደርሰዋል። ኸሊፋ ኦማር በሰጠዉ ትዕዛዝም በ637ዓ,ም ኢየሩሳሌም ተከብባ ተወርራለች። የሙስሊሞችን አገዛዝ በማጠናከሩ ወቅት የተለያዩ ተፎካካሪ ኃይሎች ፈራርሰዋል። ከተማዋ በተደጋጋሚ እየተከበበች ገዢዎቿ ብዙ ጊዜ ተፈራርቀዋል።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

የመስቀል ጦርነት

ከጎርጎሪዮሳዊዉ 1070ዓ,ም ጀምሮ የገዛዉ የቱርክ ሙስሊም ኃይል ክርስቲያኑን ዓለም አስግቶ ነበር። በመጨረሻ ሊቀ ጳጳስ ዑርባን ሁለተኛ የመስቀል ጦርነት አወጁ። ባጠቃላይ ኢየሩሳሌምን ለመያዝ አዉሮጳዉያን በ200 ዓመታት ዉስጥ አምስት ጊዜ የመስቀል ጦርነት አካሂደዋል። በመካከሉም ያ ተሳክቶላቸዋል። ነገር ግን በ1244ዓ,ም የመስቀል ጦረኞቹ ከተማዋ ላይ የነበራቸዉን ኃይል አጡ እና በድጋሚ ከተማዋ በሙስሊሞች አገዛዝ ሥር ወደቀች።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

ኦቶማኖች እና ብሪታኒያዉያን

በጎርጎሮዮሳዊዉ 1535 ግብፅ እና አረቦች በኦቶማን ከተወወሩ በኋላ ኢየሩሳሌም የኦቶማን መንግሥት አስተዳደር መቀመጫ ክፍለ ግዛት ሆነች። የመጀመሪያዎቹ አስርት ዓመታት የቱርክ አገዛዝ በከተማዋ ትርጉም ያለዉ መሻሻያ አምጥቷል። በ1917 ብሪታንያዎች በቱርክ ወታደሮች ላይ ድል ሲያገኙ ፍልስጤም በብሪታንያ አገዛዝ ሥር ገባች። ኢየሩሳሌምም ያለምንም ዉጊያ ወደብሪታንያ እጅ ገባች።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

የተከፋፈለች ከተማ

ከሁለተኛዉ የዓለም ጦርነት በኋላ ብሪታኒያ ፍልስጤም ላይ የነበራት ስልጣን አከተመ። የተመድ ከሆሎኮስት ለተረፉት አይሁዳዉያን መኖሪያ ሀገሪቱን ለመክፈል ተሰበሰበ። አንዳንድ የአረብ ሃገራት ከእስራኤል ላይ ጦርነት አካሂደዉ ከፊሉን የእስራኤልን ግዛት ወረሩ። እስከ ጎርጎሪዮሳዊዉ 1967 ምዕራቡ ለእስራኤል፤ ምሥራቁ ደግሞ ለዮርዳኖስ ሆኖ ተከፈለ።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

ምሥራቅ ኢየሩሳሌም ዳግም ወደእስራል ተመልሳለች

በጎርጎሪዮሳዊዉ 1967 እስራኤል ከግብፅ፣ ከዮርዳኖስ እና ከሶርያ ጋር የስድስት ቀን ጦርነት አካሂዳለች። ሲናን፣ የጋዛ ጎዳናን፣ ምዕራብ ዮርዳኖስን፣ የጎላን ኮረብታዎች እና ምሥራቅ ኢየሩሳሌምን ያዘች። የእስራኤል ወታደሮችም ከ1949ዓ,ም ወዲህ ለመጀመሪያ ጊዜ ወደ አሮጌዉ ከተማ እና ወደ መጮኺያዉ ግንብ ተመልሰዉ መግባት ቻሉ። ምሥራቅ ኢየሩሳሌም በይፋ የተገነጠለች ሳትሆን በአስተዳደር ተጣምራለች።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

ሙስሊሞች ወደእስራኤል ሃይማኖታዊ ጉዞ ማድረግ ይችላሉ

እስራኤል በእስልምና እጅግ ተፈላጊ ከሚባሉት ሦስተኛዉ ስፋራ እዚህ ይገኛል፤ ሙስሊሞች ወደተቀደሰዉ ስፍራዉ እንዳይገቡ አትከለክልም። የቤተ መቅደሱ የሚገኝበት ተራራ በሙስሊም አስተዳደር ሥር የሚተዳደር ነዉ፤ ሙስሊሞች ወደዚያ በመግባት ከአላቅሳ መስጊድ አቅራቢያ በሚገኘዉ ወርቃማ ጣሪያ ባለዉ መስጊድም መጸለይ ይችላሉ።
አወዛጋቢዋ ኢየሩሳሌም፤ የአንዲት ከተማ ታሪክ በሥዕል

የመጨረሻ ይዞታዋ ዛሬም ግልጽ አይደለም

ኢየሩሳሌም ዛሬም በእስራኤል እና ፍልስጤም መካከል ሰላም ለማምጣት እንቅፋት እንደሆነች ነዉ። በጎርጎሪዮሳዊዉ 1980 እስራኤል መላ ከተማዋን «ዘለዓለማዊ እና የማትከፈል ዋና ከተማ» ስትል አዉጃለች። በ1988 ዮርዳኖስ የምዕራብ የዮርዳኖስ ወንዝ ዳርቻ እና ምሥራቅ ኢየሩሳሌምን የፍልስጡጤም ግዛት ናቸዉ ብላ በይፋ አዉጃለች። እናም የከተማዋ ምሥራቃዊ ክፍልንም በነባቤ ቃል የፍልስጤም ዋና ከተማ ብላዋለች። ሸዋዬ ለገሠ/ ነጋሽ መሐመድ