የግብፅ አብዮት ድል-2ኛ ዓመትና ፈተናዉ

የግብፅ ሕዝባዊ አብዮት የፕሬዝዳት ሆስኒ ሙባረክን የሠላሳ ዘመን አምባገነናዊ አገዛዝ ካስወገደ እነሆ ዛሬ-ሁለተኛ አመቱን ደፈነ።የጥንታዊቱ፥ የሥልታዊቱ፥ የጠንካራዊቱ ሐገር ጀግና ሕዝብ አብዮት ከግብ መድረስ አለመድረሱ ግን ዛሬም አጠያያቂ ነዉ።ሙባረክ ሥልጣን የለቀቁበት ሁለተኛ ዓመት መነሻ፥ የአብዮቱ ሒደትና ዉጤት ማጣቃሻ፥ እንድምታዉ መድረሻችን ነዉ ።

የጀርመኑ ዉጪ ጉዳይ ሚንስትር ጊዶ ቬስተርቬለ በቅርቡ እንዳሉት ካይሮ ላይ የሚደረግ የሚሆነዉ የድፍን መካከለኛዉ ምሥራቅን ፖለቲካዊ፣ ምጣኔ ሐብታዊ፣ ወታደራዊና ማሕበራዊ ጉዞን ባይወስን መጫኑ አይቀርም።«ግብፆች ለኛ ትርጉም ያላት ወዳጅ ሐገር ናት።ከዚሕም በተጨማሪ ግብፅ በአረቡ ዓለም የተቀጣጠለዉ አብዮት እንዲሳካ ቁልፍ ሐገርም ናት።»

ያቺ ሐገር ጥንት-ድሮ በመሐሉም ከዛሬ በላይ ለብዙዉ ዓለም በብዙ ምክንያት እጅግ ጠቃሚ፥ አስፈላጊ አሻሚም ነበረች።በጣም በራቀዉ ዘመን አዉሬ አድኖ፣ የመመገብ ብልጠትን የነ ሉሲ የልጅ ልጆች ከዛሬዋ ኢትዮጵያ ወይም ሌላ ሥፍራ አዉቀዉት፣ ጀምረዉት ይሆን ይሆናል።

አሳ ማስገርን ለዓለም ያሳወቁት ግን አባይ ግራና ቀኝ ሠፍረዉ የነበሩት የዛሬዋ ግብፅ ጥንታዊ ነዋሪዎች ናቸዉ።ከክርስቶስ ልደት በፊት በአስረኛዉ ዓመአት ቅጠል፣ ጥራጥሬን ወቅጦ ወይም ፈጭቶ መመገብ እንደሚቻል በተቀረዉ ዓለም ለሚኖረዉ ሰዉ ያሳዩትም እነሱዉ ነበሩ።

ከስድስት ሺሕ ዓመተ-ዓለም ጀምሮ ኒሎቲኮች፣ ባዳሪያዎች፣ናቃዳዎች፣ ሜናሶች፣ ፈርኦኖች፣ ግሪኮች፣ ሮሞች፣ ፋርሶች፣ አረቦች፣ ቱርኮች፣ አዉሮጶች የሰዉ ልጅን አሰለጠኑም-አሰየጠኑም፣ አይሁዶች፣ ክርስቲያኖች፣ ሙስሊሞች ሐይማኖትን-አስተማሩም-አስመረሩም ግብፅ አንድም መነሻ፣ ሁለትም መረማማጃ፥ ሰወስትም መድረሻቸዉ ነበረች።


የዘመነ-ዘመናት ሥልጣኔ፣ የፅሁፍ፣ የሕንፃ፣ የሕክምና፣ የጦር እዉቀት፣ የእምነት ሐይማኖት አስተምሕሮት በየቤተ-መዘክሩ፣ በየቤተ-ዕመነቱ፣ የታጨቀ፣ በየፒራሚድ-ሐዉልቱ እየተጠናቀረ-የሐገር ጎብኚ አጥኚዎችን ከመማረክ ባለፍ የዛሬዋን ግብፅ ትልቅነት ለዛሬዉ ዓለም ብዙም የሚጠቁም አይደለም።

ለዘመኑ-አብዛኛዉ ግብፃዊዉ የሐገሩ ጥንታዊ ሥልጣኔ-እድገት ምጥቀት ከታሪክ መዘክርነት ባለፍ የምጣኔ ሐብት ችግሩን፥ የፖለቲካ፥ የእምነት፥ ሥራ የማግኘት ነፃነቱን ለማስከበር የተከረዉ ብዙም የለም።የያኔዉ ሃያ-ሰወስት ዓመት ወጣት ኢብራሒም ኬንደሪያ ደግሞ እንደ ብዙ የዕድሜ አቻዎቹ ሁሉ ከሙባራክ ሌላ-የሚያወቀዉ መሪ፥ ከሙባረክ ጨቋኝ ሥርዓት ባለፍ ያየዉ ሥርዓት አልነበረም።

በብዙ ነገር ብዙዉን ዓለም የቀደመችዉን ግብፅ ጨካኝ ገዢዎችን በማስወገዱ ሕዝባዊ ሠላማዊ ትግል በርግጥ በቱኒዚያ ተቀድማለች።ግን ግብፆች ፈጥነዉ ቱኒዞችን ተከተሉ።የአሌክሳንደሪያዉ ወጣት ኢብራሒም ኬንደሪያ የቱኒዚያ ወጣቶችን ፈለግ ቀድሞዉ ተከትለዉ አደባባይ ከወጡት አዕላፍ ወጣት ግብፃዉያን አንዱ ነበር።

ከፕሬዝዳት ሆስኒ ሙባረክ ታማኝ ሚሊሺያዎች፥ከሰላዮችና ከፀጥታ አስከባሪዎች የገጠማቸዉ አፀፋ ግን ኢብራሒም አሁን እንደሚተርከዉ ቀላል አልነበረም።

«ፖሊሶች ሁሉንም ነገር ፈፅመዉብናል።የፕላስቲክ ጥይት፥ እዉነተኛም ጥይት ተኩሰዉብናል። በአስለቃሽ ጢስ አጥነዉናል።ተቃዋሚ ሠልፈኛዉን በመኪና ደፍልቀዋል---»

እያለ ቀጠለ ኢብራሂም።ያም ሆኖ እስከ ጥር-ሃያ ስምንት ሁለት ሺሕ አስራ-አንድ ድረስ (ዘመኑ በሙሉ እንደ ጎርጎሮሳዉያኑ አቆጣጠር ነዉ) ከአሌክሳንደሪያ አደባባይ ተለይቶ አያዉቅም።

እስከዚያች ዕለት ድረስ ጓደኞቹን እያፈኑ-ሲወስዱ፥ ላጭር ጊዜ እያሰሩ የለቀቁት፥ ሌሎቹን ሲገድሉ እየደበደቡ የተዉት የሙባረክ ታማኝ ሰላዮች አንድ ቀን እስከ መጨረሻዉ እንደሚያስሩት ወይም እንደሚገድሉት መጠርጠሩ አልቀረም።ግን ትንሽ ጊዜ ቆይቶ፥ የጀመረዉን ሕዝባዊ ትግል ሒደት ላጭር ጊዜም ቢሆን ለመቀጠል ይሕ ቢቀር ሲቀጥል ለማየት ወደ ካይሮ ተሰደደ።

አንድም ቀን ያልተለየዉን ያደባባይ ሠልፍ አቋርጦ፣ ወላጅ፣ ወዳጅ፣ ዘመድ ጓደኞችን ተለይቶ ወደ ካይሮ የተሰደደዉ ሕይወቱን ላጭር ጊዜም ቢሆን ለማትረፍ እንጂ የዚያን ቀን ካይሮ ቤተ-መንግሥት የሆነዉ-እንዲሕ ባጭር ጊዜ ይሆናል ብሎ አስቦ፥ የሆነዉን፣ እዚያዉ ካይሮ ሆኜ እሰማለሁ፣ ተሕሪር አደባባይ ላይ እቦርቃለሁ ብሎም አልበረም።ጥር 11.2011 ማታ።

«የተከበራችሁ ዜጎች ሆይ፥ ሐገራችን በገጠማት ፈተና ምክንያት፥ ፕሬዝዳት ሆስኒ ሙባረክ የሪፐብሊኪቱን የመሪነት ሥልጣን ለመልቀቅ ወስነዋል።»

ምክትል ፕሬዝዳት ዑመር ሱለይማን።የማይሆን የሚመስለዉ ሆነ።የሰላሳ ዘመኑ ሥርዓት ተገነደሰ። የፈርዕኖቹ አብነት፥ ጠንካራዉ ገዢ፥ እንደ ፓይለት በተደነቁበት፥ እንዳዋጊ በተሞገሱበት፥ እንደ ጠንካራ መሪ በተወደሱ፥ በተፈሩበት፥ ሐገር ሥልጣንን ሙጥኝ በማለታቸዉ ተጠልተዉ፥ በጨካኝ እርምጃቸዉ ተወግዘዉ፥ ተዋርደዉ፥ ከሚወዱት ሥልጣን ተወገዱ።ተሕሪር አደባባይ ፌስታ።

ድሮና-ዘንድሮ።

ከ1948 ጀምሮ በተደጋጋሚ የተደረገዉ የእስራልና የአረቦች ዉጊያ በእስራኤል አሸናፊነት አብቅቷል።ዉጊያዉ እንጂ ጦርነቱ ግን ዛሬም አላባራም።የአበቃዉ ዉጊያም ሆነ ያላበቃዉ ጦርነት ዋና ማዕከል ግብፅ ናት።

ብርጌድየር ጄኔራል መንግሥቱ ነዋይ የመሩት መፈንቅለ መንግሥት በርግጥ ከሽፏል።

ከጄኔራል ፈዉዚ ሱል፣ እስከ ጄኔራል ሐፊዝ አል-አሰድ የደማስቆን፣ ከጄኔራል አብድል ከሪም ቃሲም እስከ ሳዳም ሁሴይን የባግዳድን፣ ጄኔራል ጀአፈር አል-ኑሜሪ የካርቱም፣ ኮሎኔል ሙዓመር ቃዛፊ የትሪፖሊን፣ ጄኔራል አብዱላሒ አል-ሰላል-የሰነዓን፣ ጄኔራል ዚያድ ባሬ የሞቃዲሾን አብያተ-መንግሥታትን መቆጣጠራቸዉ በየዘመኑ የየሐገራቸዉን የዓለምንም ሠላም፣ ደሕንነት፣ እድገት ብልፅግና መጉዳት መጥቀሙ ብዙ ያከራክር ይሆናል።

የጦር መኮንኖቹ በሙሉ ሥልጣን የያዙት ግን ከነሱ በፊት የነበሩትን የየሐገራቸዉን መሪዎች በመፈንቅለ መንግሥት እያስወገዱ ነበር።የሁሉም ምሳሌ ደግሞ ጀኔራል መሐመድ ነጉይብን አስቀድመዉ፣የፋሩቅን ዘዉዳዊ ሥርዓት አስወግደዉ ሥልጣን የያዙት ኮሎኔል ገማል አብድናስር ነበሩ።

እነ ኢብራሒም ከታሪክ በሚያዉቁት የአያት-ቅድመ አያቶቻቸዉ ታሪክ ይኮሩ፥ ያፍሩ፥ ይደሰቱ-ያዝኑም ይሆን-ይሆናል።አንድ ሐቅ-ግን ግልፅ ነዉ።የታሪካዊቷ ሐገር ወጣቶች እነሱም በዘመናቸዉ የዩናይትድ ስቴትሱ ፕሬዝዳት ባራክ ኦባማ ያኔ-እንዳሉት ታሪክ ሠሩ።

«ፍፁም ግልፅ የሆዉ ምንድነዉ፥-ታሪክ ሲሰራ እያየን ነዉ።»

በርግጥም እንድምታዉ ብዙዉን አምባገነን ያርበደበደ ታላቅ ታሪክ።ከሞሮኮ እስከ ሳዑዲ አረቢያ፥ ከዮርዳኖስ- እስከ ኦማን፥ ከባሕሬን፥ እስከ ኩዌት የሚገኙ ነገስታት በየሐገራቸዉ የተቀጣጠለዉን ሕዝባዊ አብዮት በምዕራባዉያን ፍቃድና ድጋፍ ማዳፈናቸዉ ግልፅ ነዉ።የአልጄሪያ ገዢዎችም እንዲሁ።

የሶሪያዉ ሕዝባዊ አመፅ-ባፍታ ወደ ነፍጥ ዉጊያ ተቀይሯል።እኒያ የየሐገራቸዉን ሕዝብ ጥያቄ በሐይል የደፈለቁት የአረብ ነገስታትን እጃቸዉን የዶሉበት፥ ከዋሽግተን እስከ ቴሌ አቪቭ፥ ድፍን ምዕራባዉያን የሚሳተፉበት፥ ሞስኮ ቤጂንጎች፥ ከዋሽግተን-ብራስልሶች ጋር የተቃረኑበት የሶሪያ ዉጊያ ወዴት እንደሚያመራ አለየም።

የየመንና፥ የሊቢያ ሕዝባዊ አመፅም አፈፀፃሙ-እንዳጀማመሩ አይደለም።የሁሉም የሕዝባዊ አመፅ መነሻ በርግጥ ቱኒዚያ ናት።አብነቱ ግን የግብፆች።ለሌሎቹ አብነታዊዉ ሕዝባዊ አብዮት ዛሬም በሁለተኛ ዓመቱ የሕዝቡን ጥያቄ ሙሉ በሙሉ አለመመለሱ እንጂ ድቀቱ።የያኔዉ ምክትል ፕሬዝዳት የዑመር ሱሌይማን የዚያን ቀን ምሽት ያሰሙት አዋጅ-ለተቃዋሞ ሠልፈኛዉ ከድል ብሥራትነቱ እኩል የእስከ ዛሬ ምናልባትም የከእንግዲሁንም ሒደት ፈተናዎችን ጠቋሚ ብጤ ነበር።

«የጦር ሐይሎች ጠቅላይ ምክር ቤት ሐገሪቱን የመምራት ሥልጣኑን ይይዛል።»

የጦር ጄኔራሎቹ የመሪነቱን ሥልጣን ሲሆን እንደያዙ ለመቀጠል፥ ይሕ ቢቀር ለታማኛቸዉ ለማስረከብ ያልሸረቡት ሴራ አልነበረም።እቅድ፥ እርምጃቸዉን በመቃወም አደባባይ የሚወጣዉን ሕዝብ ጥያቄ ለማፈን በተደጋጋሚ ሞክረዋል።በሺ የሚቆጠሩ ወጣቶችን አስገድለዋል።እነ ኢብራሒምን አሳስረዋል።አስገርፈዋልም።

«ወታደሮቹ ጠመንጃ ደገኑብን።በተደጋጋሚ ደበደቡን።መጨረሻ ላይ እራሴን ሳትኩ።ሌሎች መጥተዉ እንደገና እንደሚገርፉን፥ እንደሚገድሉን ሲዝቱ አቅሌን ገዛሁ።»

ያም ሆኖ ጦር ሐይሉ ለሕዝቡ ጥያቄ መበርከክ ግድ ነበረበት።በዓመት ከመንፈቅ እድሜ የግብፆች አብዮት ሌላ ድል አስመዘገበ።የግብፅ ሕዝብ በታሪኩ ለመጀመሪያ ጊዜ መሪዉን በነፃነት መምረጡ ለታሪካዊቷ ሐገር ሌላ ታላቅ፥ በጎ ታሪክ መሆኑ አላነጋገረም።

ባለፈዉ ሐምሌ በተደረገዉ ምርጫ ሥልጣን የያዙት መሐመድ ሙርሲና የቀድሞ ፓርቲያቸዉ ሙስሊም ወድማማቾች በተለይ የሸሪዓ ሕግጋት ተቀይጠዉበታል የሚባለዉን ሕገ-መንግሥት ማፀደቃቸዉ ግን የሌላ ቅሬታ፥ ተቃዉሞ፥ የአመፅ፥ ግጭት-ግድያ ሰበብ-ምክንያት ሆኗል።ተሕሪር አደባባይም የሌላ ሕዝባዊ ትግል-አዉድ እንደሆነ ነዉ።

ግብፅ፥ ታሪካዊት ሐገር።የጀግና ወጣቶች ምድር።ግን ያልተቋጨ አብዮት መዘዉር።ነጋሽ መሐመድ ነኝ ቸር ያሰማን።

ነጋሽ መሐመድ

አርያም ተክሌ