Ötzi’nin keşfinin 25. yılı: Buz adamın sırrı

Buz adam Ötzi İtalya’nın kuzeyindeki Güney Tirol Arkeoloji Müzesi’nin en önemli parçası. Ötzi 19 Eylül 1991'de Alpler'de donmuş bir şekilde bulunmuştu. Ötzi'nin bulunduğu noktanın İsviçre’ye mi yoksa İtalya'ya mı ait olduğu tartışmaya yol açmıştı. Yapılan ölçümler Ötzi'nin İtalya sınırları içinde bulunduğunu ortaya koydu.

Bavyeralı bir turist çiftin bulduğu mumyanın ne denli önemli bir keşif olduğu ilk anda kimsenin aklına gelmedi. İlk etapta cesedin donmuş bir turiste ait olduğu tahmin ediliyordu. Kimi cesedin kayıp amcasına ait olduğunu bildirdi, kimi onun Nuh Tufan'ın da hayatını kaybetmiş biri olabileceğini öne sürdü. Bilim insanları gerçeği açığa çıkardığındaysa heyecan doruğa ulaştı.

Ötzi'nin 61 ayrı dövmesi bulunuyordu. Bu dövmeler günümüzde bilinen resimli dövmeler gibi değil, çarpı işaretleri ve çizgilerden oluşuyordu. Taş devri dövmecileri Ötzi'nin cildini kesip yaralarına kömür basmıştı. Ancak Ötzi'nin ölüm sebebi bu değildi: Arkadan, omuz hizasından vurulmuştu.

Araştırmacılar Ötzi'nin midesi üzerinde yaptıkları araştırmalarda ölümünden kısa süre önce ne yediğini bile ortaya çıkarabildi. Son öğünü yağlı ve besleyiciydi. Keçi eti ve tahıllardan oluşuyordu.

Ötzi'nin günümüzde çoğu insanın muzdarip olduğu pek çok sağlık sorunu vardı. Dişlerinde tartar olan Ötzi kene ısırığının yol açtığı lyme (borelyoz) hastasıydı ve kenelerle amansız bir savaş içindeydi. Laktoz hassasiyeti vardı ve kamp ateşinin başında çok fazla zaman geçirdiği için akciğerleri dumandan sigara tiryakilerinin ciğerlerini andırıyordu. Ötzi bir de kan dolaşımı bozukluğu çekiyordu.

2015 yılında "Ötzi Walkers" adlı tarih öncesi çağları andıran kostümleriyle bir grup Almanya'nın Kuzey Ren Vestfalya eyaletindeki bir sergi için reklam yapmıştı. Ötzi bulunduğunda üzerinde boz ayı kürkünden bir başlık, keçi derisinden bir pantolon ve keçiyle koyun derisinin birlikte kullanıldığı bir mantosu vardı. Avlanmakta kullandığı silahları için taşıdığı sadağıysa geyik derisinden yapılmıştı.

Taş devri mumyası Ötzi çok istisna bir keşif olsa da daha çok insanın bundan mahrum kalmaması için 2016 Nisan'ında 3 boyutlu bir yazıcı aracılığıyla balmumundan Ötzi'ye tıpa tıp benzeyen bir ikiz mumya hazırlandı. Ötzi'nin ikizi ABD'nin New York eyaletindeki Cold Spring Harbor Laboratuvarı'na götürüldü. © Deutsche Welle Türkçe