Çin’de etnik çatışma: 140 ölü
6 Temmuz 2009
Çin'in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi'de dün akşam meydana gelen olaylarda ölenlerin sayısı 140'a yükseldi. Resmi Şinhua haber ajansı, Sincan Üniversitesi ile şehrin banliyölerinin yakınlarındaki bazı yolların halen ulaşıma kapalı olduğunu bildirdi. Haberde bazı yollarda enkaz kaldırma çalışmalarının sürdüğü ve çok sayıda dükkanın kapalı olduğu kaydedildi. Vatandaşların, düzenin sağlandığının açıklanmasına rağmen halen kendilerini güvende hissetmedikleri de gelen haberler arasında.
Sokaklardan ceset toplandı
Özerk bölge polisi ölü sayısının 140'a, yaralı sayısının 828'e çıktığını açıkladı. Özerk bölge polis müdürü Liu Yaohua, sokaklardan 57 ceset toplandığını, diğerlerinin de hastanede öldüğünü belirtti.
Çinli yetkili düzenlenen basın toplantısında, olaylarda 190'ı otobüs, en az 10 taksi ve iki polis aracı olmak üzere 261 motorlu taşıtın yakıldığını söyledi.
Sabah saatlerinde bazı araçlar yanmaya devam ederken, ilk belirlemelere göre 203 dükkan ve 14 ev hasar gördü. Liu, onlarcası elebaşı olmak üzere olaylarla ilgili "yüzlerce kişinin gözaltına alındığını, olaylarda kilit rol oynadığından şüphelenilen 90 kişinin arandığını" ifade etti.
Şehirde ana caddelerin yanı sıra elektrik ve doğal gaz şirketleri ile televizyon istasyonu gibi önemli yerlerde güvenlik önlemleri artırıldı, komşu şehirlere giriş çıkışta kontrol noktaları oluşturuldu. Bu arada şüphelilerin sorgulanması için komşu bölgelerden etnik gruplara mensup 100'den fazla yetkili Urumçi'ye getirildi.
Rabiya Kader'e suçlama
Saldırıya uğrayan Wang Yaming adlı kişi olaylara karışanların bıçak, sopa, taş kullandıklarını, kendisini de bir grup Uygurun kurtardığını söyledi.
Zhao soyadlı bir taksi şoförü, dar bir sokakta 20 kadar gencin saldırısına uğradığını, dövüldüğünü, parasının ve cep telefonunun alındığını, arabasının camlarının kırıldığını anlattı.
Yerel hükümet tarafından yapılan açıklamada, ilk araştırmalara göre olayların, başında Rabiya Kader'in başında bulunduğu Dünya Uygur Kongresi tarafından kışkırtıldığı öne sürüldü.
Eski bir iş kadını olan Rabiya Kader, ulusal güvenliği zedelediği gerekçesiyle 1999'da tutuklanmış ve 17 Mart 2005'te kefaletle serbest bırakılarak tedavi olmak için ABD'ye gitmişti.
Dünya Uygur Kongresi kışkırttı
Yerel hükümet tarafından bu sabah yapılan açıklamada, ''olayın yurt dışındaki unsurlar tarafından kışkırtılan ve yurt içinde organize edilen, planlı ve örgütlü bir şiddet suçu olduğuna dair bulgular bulunduğu'' ifade edildi. Açıklamada, Dünya Uygur Kongresi'nin destekçilerini bir süredir internet yoluyla ''daha cesur olmaya ve daha büyük işler yapmaya'' kışkırttığı iddia edildi.
Urumçi'de gece bazı caddeler trafiğe kapatılırken, kaç kişinin gözaltına alındığına ilişkin henüz bir açıklama yapılmadı.
Bölgenin başkanı Nur Bekri, sabah yaptığı televizyon konuşmasında, terörizm, ayrılıkçılık ve aşırıcılık olmak üzere üç gücün, 26 Haziranda Guangdong eyaletindeki bir oyuncak fabrikasında Uygur ve Han işçiler arasında meydana gelen iki Uygurun öldüğü kavgayı kaos yaratmak için kullandığını söyledi.
Nur Bekri, ölen Uygurların cenazelerinin Sincan'a gönderildiğini belirterek, Sincan ve Guangdong polisinin ortak araştırma yürüttüğünü kaydetti.
NH/AG/DW/dpa/AP/AFP/A.A