Zorunlu askerlikten profesyonel orduya

Hollanda’da askeri hizmet zorunluyken devlet sadece tüm gençlerin üçte birini askere alabiliyordu. Bu duruma sinirlenen Hollanda hükümeti 1996 yılında profesyonel ordu kurmaya karar verdi. Askerlik yapmaya hazır genç bulmakta zorlanmanın yanısıra Hollanda ordusunun başını ağrıtan diğer bir sorun da, askerlerin yurtdışına gönderilmesi konusunda rıza göstermeleri şartının aranmasıydı. Askerlik yapan gençler yurtdışında görev yapma konusunda kararı kendileri veriyor, bunu gönderileceği ana kadar değiştirebiliyordu.

Ordunun durumunun modern bir Hollanda’ya uymadığını düşünen yetkililer profesyonel bir ordu kurmak için kolları sıvadı. Hollanda’nın emekli generallerinden Henk van den Bremen ilk başlarda çok zorlandıklarını hatırlatıyor.

Asker sayısı azaltılıyor

Hollanda hükümeti profesyonel orudu için de asker bulmakta zorlanınca asker sayısını azaltarak 50 bine indirdi. İlginin az olmasının neden ise ekonomisi halen iyi işleyen Hollanda’da asker maaşlarının düşük olması ve mesleğin ölüm rizkinin yüksek olmasıydı.

Profesyonel ordunun hükümete daha ucuza mal olmadığını Fransızlar da ancak tecrübe ederek anladı. 2001 yılında son askerini terhis eden Fransız ordusu, donanımdan eğitime ve maaşlara kadar bir çok masrafla profesyonel ordunun daha pahalıya mal olduğunu kavradı. Emekli Fransız generallerinden Jacques Lanxade Hollandalılardan farklı olarak, orduya katılacak genç genç bulmakta zorlanmadıklarını, ancak diğer masrafların aşırı tırmandığını tespit ettiklerini söylüyor.

Profesyonel ordu daha pahalı

Profesyonel ordular pahalıya malolsa da uluslararası alanda görev yapabilmeleri açısından avantajlı. Öte yandan böylesi bir ordunun eğitimi zorunlu askerlik sisteminden daha özel olduğu için daha da pahalı. Emekli İngiliz general Peter İnge 60’lı yıllarda profesyonel orduya geçişte en fazla parayı eğitime ayırmak zorunda kaldıklarını vurguluyor.

15 yaşındaki gençlere orduda teknik mesleklerle ilgili eğitim de verdiklerini anlatan İnge, askeri eğitimi desteklediğini vurguluyor. Bu arada profesyonel ordular uluslararası terörle mücadele gibi özel durumlarda da kullanılabildiği için tercih ediliyor. Uzmanlar ise bu tür görevler için özel eğitim alan ordunun halkla bağlarının azalmasından şikayetçi.