Karadzic Bosnien

“Dünyanın en çok aranan kişilerinden biri hakkında açılan dava, Batı’nın neredeyse unuttuğu bir savaşın hatıralarını yeniden canlandırıyor. Dehşet verici bu savaştan sağ kurtulabilenler, üç yıldan fazla bir süre boyunca Saraybosna'yı çevreleyen dağlardan Bosnalı Sırp milislerce nasıl bombardıman altında tutulduklarını anlatacak. 10 binden fazla çocuk, kadın ve erkeğin hayatını yitirdiği kurşun yağmurundan söz edecekler.

Saraybosna ve ateş altındaki diğer şehirlerde, keskin nişancıların terörüne teslim edilip, sağ kalabilenler açlık, yokluk ve ölüm korkusuyla karşı karşıya kalmanın çaresizliğini aktaracak.

Ve ardından Srebrenitzalı kadınlar konuşacak. Eşlerinin, oğullarının ve babalarının Bosnalı Sırp milisler tarafından nasıl toplanıp bir ormana götürülerek öldürüldüklerini anlatacak. Radovan Karaciç, İkinci Dünya Savaşı sonrasında 8 bin erkeğin katledilmesiyle Avrupa’nın tanık olduğu ve "etnik temizlik" olarak adlandırılan büyük kıyımın hesabını verecek.

Savaşın sona ermesinden 14 yıl sonra Karaciç hakkında açılan dava, eski yaraları yeniden sızlatıyor. Peki eski yaralar gerçekten iyileşti ve artık acı vermiyor mu? Hayatta kalanlar için bunun bir yanıtı var: Yaraların iyileşmesi, adaletin yerini bulup bulamayacağına bağlı.

Adalet yerine getirilirse yaralar da iyileşmeye başlayacaktır. Bu nedenle de onlar şimdi Karaciç davasının başlamasını bekliyor. Eski Bosnalı Sırp lider Radovan Karaciç, savaşın başlıca sorumlusu Slobodan Miloşiveç’in kalp krizinden ölmesinin ardından hakim karşısına çıkacak olan ikinci üst düzey savaş suçlu zanlısı.

Geride kalanlar için yaşanan acılar herhangi bir ceza ile ölçülmese de Karaciç’in mahkemede işlenen korkunç suçlarla yüz yüze gelecek olması bile memnuniyet verici bir durum.

Ancak dikkatlerin yeniden çevrildiği bu dava, savaşan taraflar arasında geçmişin ne kadar az aşılabildiğini gözler önüne serecek. Bugüne kadar Sırp hükümeti, Bosna’da yaşananların, dönemin Miloşeviç yönetimi tarafından başlatılmayan bir iç savaş olduğunu ve Hırvat, Sırp ve Bosnalı Sırpların eşit oranda zulüm ettikleri konusunda ısrar ediyor. Sırp halkının büyük bir çoğunluğu da aynı fikirde.

Ancak öte yandan Belgrad’daki yönetimin Bosnalı Sırplara silah, asker ve gizli servisle lojistik destek sağladığı biliniyor… Ve Belgrad'ın en büyük korkusu Radovan Karaciç’in davada hakimleri sadece dönemin yönetiminden emir aldığına inandırması. Karaciç'in bunu mahkemede kanıtlayabilmesi halinde, Bosnalıların Sırplar aleyhine, devletler hukukunun ihlal edildiği gerekçesiyle milyarlar tutarındaki tazminat talebiyle yaptıkları şikayetin yeniden Uluslararası Adalet Divanı'nda ele alınması gündeme gelebilir. Dolayısıyla Sırbistan, geçmişin gölgesinden daha uzun süre kurtulamayabilir…”

Verica Spasovska / Çeviren: Hülya Köylü

Editör: Hülya Köylü