Yeni trend arazi alışverişi

Çinli sanatçı Vang Vei’nin eşiyle birlikte Şanghay kentinde 245,5 milyon euro harcayarak kendi zevkleri için kuracakları özel sanat müzesi neresinden bakılırsa bakılsın sanat adına örnek alınması gereken bir olay.

Ancak Vang’ın Çin'de bu sanat müzesini kurması dünyada pek ses getirmedi. Daha az bir para söz konusu olmasına rağmen, Huang Nubo adlı bir Çinlinin İzlanda’da 155 milyon euroluk yatırımı ise tüm dünyanın ilgisini çekti. Bunun en önemli nedeni, Çinlilerin ciddi şekilde yurtdışında taşınmaz mallara yatırım yapıyor olmaları. İlginç olansa bunu Çin devletinin değil de artık Çinli zenginlerin yapıyor olması.

Huang Nubo adlı iş adamı İzlanda'da 300 kilometrekarelik arsayı 99 yıllığına kiraladı. Çinli iş adamı, İzlanda’nın kuzeydoğusundaki Grimsstadir a Fjoellumland bölgesine diğer yatırımcılarla beraber otel, çiftlik ve golf sahasının da bulunduğu büyük bir tatil köyü inşa edecek. Projenin finansmanı, tamamen özel girişimcilerden. Elbette bu projenin İzlanda’ya turist kazandıracağına şüphe yok. 2012 yılı içinde Çin 80 milyon turist ile dünyanın dışarıya en çok turist gönderen ülkesi oluyor ve Çinli turistlerin ziyaret ettiği ülkelere maddî getirisi ise 52 milyar euronun üzerinde.

Araziler el değiştiriyor

Bu alışveriş İzlanda Avrupa’da olduğu için dikkat çekti oysa zengin Çinliler dünyanın her yerinde ciddi arazi yatırımları yapıyorlar. Örneğin Yeni Zelanda’da iflas etmiş olan bir çiftlik grubu Çinlilere 127 milyon euronun üzerinde fiyata satıldı. Singapur da Çinliler için çekici ülkelerin başında geliyor.

Elbette bu haberler Avrupa için başka bir anlam da ifade edebilir. Ekonomisi kötüye giden Avrupa için Çinlilerin Avrupa’da taşınmaz mal satın almaları iyi bir fırsat olabilir. Bunu İzlanda’daki gelişmeler gösterecek.

Beri yandan bu satış İzlanda içinde tartışmalar da yarattı: Çinli değil de mesela Fransız, Amerikalı ya da Alman bu toprağı alsaydı bu denli tartışma yaratır mıydı? Benzeri bir tartışma da şu an Avustralya’da yine Çinlilere tarım alanlarının satılıp satılmaması gerektiği ile ilgili olarak yapılıyor. Benzeri bir tartışma da Kanada’da. Mutfağında kanola yağı kullanan Çinli, Kanada’da bolca kanola ekimi yaptırıyor. Soya fasulyesi ve mısır da!

Zengin ülkeler toprak alıyor

Elbette artan dünya nüfusundan ötürü, özellikle gıda söz konusu olunca su ve petrol gibi tarım arazilerinin değeri yükseliyor.  Dünyada Çin başta olmak üzere nüfusu yoğun ama yüzölçümü yetersiz ülkeler tarım arazileri satın alıyor. Yapılan son bir araştırmaya göre Çin’in 28 ülkede 3,6 milyon hektar tarım arazisi var. Rusya da en büyük tarım arazisi satıcısı konumunda.

ABD 41, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri 39 şirketle kendi toprakları dışındaki tarım arazileriyle en çok ilgilenen ülkeler. Dünyada bu branşta faaliyet gösteren şirket sayısı 298. Bu şirketlerin işlettiği 35 milyon hektarlık arazi dünyadaki ekilebilir toprak arazilerinin binde 2'sini oluşturuyor.

Çin başta Rusya ve Afrika olmak üzere her yerden arazi alıyor, Kolombiya, Filipinler, Brezilya, Mali’de ciddi yatırımları var.

Birleşmiş Milletler 'Dur' dedi

2000 yılından bu yana başta Afrika olmak üzere 83 milyon hektar toprak yabancılara satılmış durumda. Satın alan ülkelerin başında ABD, Hindistan, Çin, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri geliyor. Birleşmiş Milletler aldığı kararla bu işe bir “dur“ deme kararı aldı. Ama bu topraklarda gıda yetiştiriliyor ve kimsenin aç kalmaya tahammülü yok! Toprak ve gıda artık petrol kadar önemli.

© Deutsche Welle Türkçe

Haber: Levent Uluçer

Editör: Ercan Coşkun