1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Vietnam savaşının başlamasının 30. yıldönümü

Daniel Scheschkewitz30 Nisan 2005

Vietnam’da “Amerikan Savaşı” olarak anılan savaş, Amerika Birleşik Devletleri’nin ağır yenilgisi ve Güney Vietnam’ın Komünist Kuzey’in eline geçmesiyle sonuçlandı. Vietnam yenilgisinin Amerika Birleşik Devletleri’nde yarattığı travma, ülkede bugün bile belleklerden silinmedi.

https://p.dw.com/p/AarL
Savaşta üç milyon Vietnamlı ile 58 bin Amerikan askeri ölmüştü
Savaşta üç milyon Vietnamlı ile 58 bin Amerikan askeri ölmüştüFotoğraf: AP

Rhona Knox Prescott, Vietnam’da hemşirelik yapmış. Anıları, Washington Kongre Kütüphanesi’ndeki Sözlü Tarih Projesi’ne dahil edilmiş. Prescott şöyle konuşuyor:

“Vietnam havadan çok güzel görünür. İrlanda gibi yemyeşildir ve pirinç tarlalarını birbirinden ayıran setler seçilebilir.”

Fakat bu saf yaklaşımı hemen, Rhona Knox gibi Vietnam gazilerinin yaşadığı savaş şokunu izliyor. Prescott sözlerini şöyle sürdürüyor:

“İner inmez miğferlerimizi takmak ve sırayla iniş pistinin belirli bir noktasına koşmak zorundaydık. Elimizden geldiği kadar hızlı ve arkamıza bile bakmadan..."

Vietnam Anıtı'na ziyaretçi akını

Vietnam Şehitleri Anıtı’nın etrafı bugünlerde çok hareketli. Çocuklar, siyah anıt duvardan akrabalarının adlarını bulmaya çalışıyorlar, yetişkinler çiçekler ve çelenkler bırakıyor. Bugün savaşı nasıl değerlendirdikleri sorulduğunda verdikleri yanıtlar, Amerika Birleşik Devletleri’nin kendi tarihinin bu sayfasına hala nasıl bir bölünmüşlükle yaklaştığını gösteriyor. Bir Amerikalı şöyle konuşuyor:

„Birçok erkek ve kadın, siyasi bir hedef uğruna yaşamını yitirdi. Bugün Irak’ta olduğu gibi, Amerika’nın Vietnam’da da işi yoktu.”

Yaşlı bir kadın ise şunları söylüyor:

“Vietnam’da öldürülen bir arkadaşım vardı. Az önce onun adını anıt duvarda buldum. Bu insanın kalbini burkuyor.”

Üzüntü ve gurur birbirini dengeliyor. Çok genç bir yaşta Vietnam’da savaşına giden bir gazi şöyle konuşuyor:

“58 bin kişi öldü. Bunu düşünmek ve anlamak olanaksız. Umarım hatalarımızdan ders almışızdır.”

Buna karşılık bir kadın ise “Bu asil bir işti ve zannediyorum çoğumuz böyle düşünüyor“ diyor.“

Seçim kampanyasında gündeme geldi

Amerika’nın Vietnam Savaşı konusunda nasıl bölündüğü, geçen yıl seçim kampanyasında da ortaya çıktı. John Kerry, Vietnam kahramanı olmasını mı, yoksa daha sonra Vietnam Savaşı’na karşı protestolara katılmış olmasını mı seçim kampanyasının konusu yapacağına uzun süre karar veremedi. Bugünlerde kendi yaşam öyküsünü yayınlayan artist Jane Fonda ise, savaşın en azgın olduğu bir sırada Komünist Vietkong birliklerini ziyaret etmiş olmasını bugün, savaşan Amerikan askerlerine haksızlık olarak değerlendiriyor. O tarihte Fonda’ya ülkesinde “Hanoi Jane” şeklinde hakaret ediliyordu. Sanatçı bu gezisinden otuz yıl sonra bile pişmanlık duymuyor:

“Nixon hükümetinin yalanlarını ortaya çıkarmak ve insanların ölümüne bir son vermek için Vietnam’a gittim, çünkü Amerikalıların da gerçeği bilme hakkı olduğununa inanıyordum.”

ABD sorumluluğunu kısmen kabul etti

Bu gerçek birçok Amerikalıyı rahatsız ediyor olsa bile, Amerikan hükümeti en azından sorumluluğunun bir bölümünü kabul etti. 1987 yılında başlatılan bir programla, Amerikan askerlerinin Vietnam’da dünyaya gelmesine neden olduğu 25 bin çocuğun Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etmesine izin verildi. “Miss Saigon” müzikalinde “Boi Doi”lerin, yani cehennemde tohumu atılan ve savaşta doğan çocuklar için gözyaşları içinde şarkılar söyleniyor:

Fakat Amerikalıların Vietnam’a bakışına acı dolu duygular sadece sahnede damgasını vurmuyor.