UAEK: İran uranyum zenginleştirmeyi sürdürüyor

Uluslararası Atom Enerji Kurumu (UAEK), İran’ın tartışmalı nükleer programına ilişkin raporunu açıkladı. Raporda İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini sürdürdüğü ve BM Güvenlik Konseyi’nin taleplerini yerine getirmediği görüşüne yer veriliyor. İran’ın nükleer programının askeri amaçlı kullanılıp kullanılmadığına ilişkin kuşkuların giderilemediği belirtilen raporda, ülkede yeni santrifüjler de inşa edildiği kaydedildi. UAEK Başkanı Muhammed El Baradey tarafından hazırlanan raporda, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini aralıksız sürdürdüğüne işaret edilerek, “Ağır su reaktöründeki çalışmaların da devam ettiğinin saptandığını” da kaydetti.

İran’ın nükleer silah geliştirme programı üzerinde çalıştığı yolundaki iddiaların da araştırıldığını ifade eden El Baradey, "bu konuda somut sonuca ulaşılamadığını, ancak UAEK müfettişlerinin iddiaları araştırmayı sürdüreceklerini" bildirdi. İncelemelerin tamamlanabilmesi için İran’ın daha fazla bilgi sunması gerektiğini ifade eden Uluslararası Atom Enerji Kurumu, İran tam işbirliği yapmadığı sürece ilerleme sağlanamayacağını da raporunda belirtiyor.

El Baradey, İran yönetiminin, ani denetimleri öngören, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) ek protokolünü de tüm çağrılara rağmen bugüne kadar onaylamadığına dikkat çekti. UAEK Başkanı, raporunu Viyana'da UAEK yönetim kurulu üyesi 35 ülkenin heyet başkanlarına verdi.

Tahran geri adım atmıyor

Rapor açıklanmadan önce Tahran’dan da bir açıklama gelmişti. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hasan Kaşkavi, İran'ın nükleer enerji programının hukuki ve teknik açıdan incelenmesini isteyerek, "UAEK'dan beklentimiz dış baskıların tesirinde kalmaması, özellikle ABD'nin baskılarına boyun eğmemesidir" ifadesini kullandı.UAEK ile müzakereleri "olumlu ve yapıcı" olarak değerlendiren Kaşkavi, müzakerelere devam edilmesi konusunda tarafların anlaştıklarını söyledi.

İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki de Almanya’da temaslarda bulunuyor. Alman Dışişleri Bakan Frank – Walter Steinmeier ile bir araya gelmesi beklenen Mutteki, nükleer görüşmelere ilişkin görüş alışverişinde bulunacak. Bu görüşmede Berlin’in, Tahran yönetiminden uluslar arası toplumun taleplerini yerine getirmesini istemesi bekleniyor. Nitekim Alman Bakan Steinmeier de taleplerin yerine getirilmemesi halinde yaptırımların devreye gireceği tehdidinde bulundu.

İran görüşmelerine, BM Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi ve Alman katılıyor. Görüşmeye katılan taraflar, İran’a, nükleer programını durdurması karşılığında ekonomik kolaylıklar önermişti. ABD, İsrail ve Avrupa ülkeleri, İran'ın nükleer enerji programının nükleer silah elde etmeye yönelik olduğunu iddia ediyor. İran ise nükleer enerji elde etme hakkının uluslararası yasalarca teminat altına alındığını ve bu haktan vazgeçmeyeceğini belirtiyor.