"Topçu Kışlası için hukuki süreç bitmedi"

Taksim Meydanı'nda bulunan Gezi Parkı'ndaki ağaçların kesilmeye çalışılmasına karşı başlayan ve 'Gezi eylemleri' olarak tarihe geçen protesto gösterileri üçüncü yılına girerken, protestoların odağında yer alan ve Gezi Parkı'nı da içine alan bölgede inşa edilmesi planlanan Topçu Kışlası projesinde ise belirsizlik sürüyor. DW Türkçe'ye konuşan uzmanlara göre, bölgede nasıl bir değişim yaşanacağını belirlemek için toplumun farklı kesimlerinden oluşan bir karar mekanizması kurmaya ihtiyaç var.

Danıştay 14'üncü Dairesi, Taksim Gezi Parkı Koruma ve Güzelleştirme Derneği tarafından 27 Şubat 2013'te Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu'nun Topçu Kışlası'nın inşasını onaylayan kararına karşı açtığı 'davanın reddi' talebini reddetti. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu, 27 Şubat 2013 tarihinde projeye onay vermiş, bunun üzerine Taksim Gezi Parkı Koruma ve Güzelleştirme Derneği, iptal istemiyle İstanbul 6. İdare Mahkemesi'ne dava açmıştı. Ancak mahkeme 21 Şubat 2014'te talebi reddetmişti. Taksim Gezi Parkı Koruma ve Güzelleştirme Derneği de son çare olarak mahkeme kararının bozulması için Danıştay'a başvurmuştu.

"Düzeltme talebinde bulunacağız"

Danıştay 14'üncü Dairesi'nin mahkeme kararının bozulması talebini reddetmesi ile Topçu Kışlası projesine ilişkin hukuki süreç yeni bir aşamaya geçmiş oldu. Oy çokluğuyla alınan kararda şöyle dendi: "Mahkeme kararı ve dayandığı gerekçe, hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep de bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanmasına karar verildi."

Danıştay kararını 'haksız' bulduklarını açıklayan dernek yetkilileri ise, hukuki sürecin henüz sonlanmadığını belirtiyor. Mimarlar Odası avukatlarından Can Atalay'a göre, Danıştay'ın ret kararının gerekçesi kabul edilemez nitelikte. Atalay, "Bu nedenle karara ilişkin düzeltme talebinde bulunacağız" diyerek, hukuki sürecin henüz sonlanmadığına dikkat çekiyor.

"Halk, Topçu Kışlası'nı istemiyor"

Gezi Parkı'nın bulunduğu alanda AVM ve rezidans olarak hizmet vermesi planlanan Topçu Kışlası projesine ilişkin itirazlar da sürüyor. Projeye karşı çıkanların dayandığı nokta ise Taksim bölgesindeki tek yeşil alan olan Gezi Parkı'nın yıkılarak ranta kurban edileceği. Taksim Platformu kurucularından Prof. Dr. Betül Tanbay, Topçu Kışlası'na ilişkin Danıştay'ın son kararının "projeye onay" anlamına gelmediğini belirtiyor. Hukuki sürecin devam edeceğini vurgulayan Tanbay, "Şu anda hâlâ Topçu Kışlası'nı yapmak bir hukuk devletinde mümkün değil. Unutulmamalı ki, 3,5 milyon insan bu bölgeye gelip buranın park kalmasını istediklerini ilan ettiler. Buradaki toplum tepkisini unutturamazlar" diye konuşuyor. Gezi olaylarının üçüncü yılında iktidarın hâlâ akla hayale gelmedik yalanlar üreterek Gezi'yi unutturmaya çalıştığını öne süren Prof. Tanbay, "Ancak, bunlar yaşandı. Halk buranın park olarak kalmasını istiyor. Birkaç kişi oraya AVM yapacağım diye tutturdu diye, orası park olmaktan çıkarılamaz" diyor.

"İktidar Taksim'e damga vurmak istiyor"

İstanbul'un merkezi sayılan Taksim Meydanı'na ilişkin tartışma kolay biteceğe benzemiyor. Zira, Gezi eylemleri ile birlikte Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP hükümetine yönelik protestolar ile şehir planlamacılığını ilgilendiren itirazlar iç içe geçmiş durumda. İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı'nda Kentsel Uygulamalar Direktörü olarak görev yapan şehir planlamacısı ve mimar Korhan Gümüş'e göre, Taksim Meydanı'na ilişkin ortaya atılan tüm fikirlerin tartışılması gerekiyor. Ancak kamusal alanda farklı görüşlerin kendine yer bulmasının engellendiğini dile getiren Gümüş, "Topçu Kışlası meselesi basit bir inşaat meselesi haline getirildi. O yüzden de kamuoyunda büyük bir tepki çekti. Taksim, Atatürk'ün Fransız bir mimara yaptırdığı ilk düzenlemeden beri İstanbul için bir temsil sahnesidir. Bu yüzden iktidar buraya kendi damgasını vurmak istiyor" değerlendirmesinde bulunuyor.

"Tüm fikirler tartışmaya açılmalı"

Şehir planlamasını ilgilendiren sorunların hukuksal mekanizmalarla çözülemeyeceğini ifade eden Gümüş, şunları söylüyor: "Mahkemenin durdurmasıyla ya da izin vermesiyle Taksim'deki sorun çözülemez. Bu doğrudan doğruya ciddi bir şekilde tartışılması gereken bir konudur. Ancak bu tartışmayı yapacak kurum yok ortada. Park ve Bahçeler Müdürlüğü tek başına yönetemez bu bölgeyi. Bir dönem de Çevik Kuvvet tarafından kullanılıyordu. Ne yazık ki yönetim bu konuyu kamusal alanda tartışmaya açamadı. Farklı fikirler ortaya çıkmalı ki en iyi tercih ortaya çıksın. Yoksa plebisit yöntemi ile halkın karar verebileceği bir konu değildir bu. İlk önce bir program hazırlanmalı ve tartışmaya açılmalı. Çok parçalı bir yapı olmalı, dünyadaki örneklere bakılmalı. İstanbul'un yeni şehircilik deneyimlerini yaşaması lazım. Bunun başka çaresi yok."

© Deutsche Welle Türkçe

Aram Ekin Duran