1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Tony Blair, Irak Savaşı’nı savundu

29 Ocak 2010

Eski İngiltere Başbakanı Blair, parlamento araştırma komisyonuna ifade verdi. 11 Eylül saldırılarının Irak’a savaş kararını tetiklediğini söyleyen Blair, Bush’la arasında gizli bir anlaşma olmadığını anlattı.

https://p.dw.com/p/LmwR
Fotoğraf: picture-alliance/dpa
Proteste gegen Tony Blair
Blair’ın ifade vermeye gittiği binanın önünde toplanan göstericilerin “Tony Cezaevi’ne”, “Blair yalan söyledi, binlerce kişi öldü” gibi sloganlar atıldıFotoğraf: AP

Eski Başbakan Tony Blair, İngiliz Parlamentosu’nun araştırma komisyonuna verdiği ifadede, Irak’a yönelik askeri operasyon başlatmasının gerekçesi olarak “11 Eylül terör saldırılarını” gösterdi.

11 Eylül’e dek Irak lideri Saddam Hüseyin’i tehlikeli bir lider olarak değerlendirdiklerini, ancak durumu sabırla izlediklerini söyleyen Blair, terör saldırılarının düzenlemesinden sonra Irak’a savaş başlatma ve Saddam’ı iktidardan uzaklaştırma kararının alındığını belirtti.

Tony Blair, ifadesinde askeri harekâtların her zaman en son çözüm yolu olduğunu söyledi, ancak “haydut devletlerin” kitle imha silahları üretmesine izin verilmemesi gerektiği yönündeki görüşlerini savunmaya devam etti.

Kamuoyu aldatıldı mı?

İngiltere’nin 2003 yılı ilkbaharında Irak’a savaş açmasında, kitle imha silahları argümanı belirleyici olmuştu. Blair, televizyondan halka hitap ederken, İngiliz askerlerin misyonlarını “Saddam Hüseyin’i iktidardan uzaklaştırmak ve Irak’taki kitle imha silahlarını teslim almak” olarak özetlemişti.

Irak’ta kitle imha silahlarının olduğu iddiası o dönemde ABD ve İngiltere ile BM arasında büyük görüş ayrılığına yol açmıştı. BM’ye bağlı silah denetimcileri, ne savaş öncesinde, ne de sonrasında bu tür silahlara rastlamışlardı.

O tarihlerde kariyerinin zirvesinde olan Başbakan ve İngiltere İşçi Partisi lideri Blair, halk arasındaki popülaritesini de devreye sokarak, BM’nin ilgili kararı olmaksızın George W. Bush’un safında İngiltere’nin savaşa dâhil olmasını sağladı.

Gizli anlaşma iddiaları

Tony Blair bei eorge W. Bush und Laura Bush
Bush ve Blair'in Crawford görüşmesi yıllardır tartışma konusuFotoğraf: AP

Blair neden böyle davranmıştı? 2002 yılı Nisan ayında Amerikan Başkanı Bush ile Teksas Crawford’daki çiftlikte buluşan Blair, gizli bir anlaşma mı yapmıştı?

İngiltere'nin eski Washington Büyükelçisi Christopher Mayor, bu özel buluşmada Blair’ın Bush’a vaatte bulunduğu yönünde güçlü bir izlenim edindiğini açıklamıştı. Mayor, “Crawford Çifliği’nde -deyim yerindeyse- adeta imzası kanla atılan anlaşmada ne ölçüde bir uzlaşma sağlandığını bilemiyorum” demişüi.

Bu buluşmanın hemen ertesi gününde Blair “Irak’ta rejim değişikliğinin gerekliliğinden” bahsetmeye başlamıştı.

Tony Blair, parlamento araştırma komisyonuna verdiği ifadede gizli anlaşma iddialarını yalanladı ve bu görüşme öncesinde ve sırasında son derece “açık bir pozisyona” sahip olduklarını dile getirdi. Bush’la görüşmede “tehdide karşı kendileri ile birlikte olduklarını” söylediğini, burada askeri seçeneğin de konuşulduğunu anlatan Blair, ancak bunun BM sürecinin çökmesi durumunda bir seçenek olarak görüldüğünü anlattı.

Eski İngiltere Başbakanı Blair, Irak'a savaş ilan etme kararının arkasında dururken, gerçekten de Saddam'ın elinde kitle imha silahları bulunduğunu düşündüklerini ve bunun terör gruplarına aktarılmasından endişe ettiklerini kaydetti.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/AFP/Reuters/dpa, ÇA/AG/AŞ