TÜR 0710 Taliban Kabul Verhandlungen

Huzur ortamının sağlanması için uzun zamandır Taliban’la diyaloğa geçilmesini savunan Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai, başkent Kabil’de Barış Konseyi’nin açılışını yaptı. Karzai, açılışta yaptığı konuşmada, Konseyin barış ve istikrar için bir yol bulacağı konusunda Afgan halkının umutlu olduğunu söyledi.

Taliban militanlarına silah bırakmaları çağrısında bulunan Karzai, Taliban liderleriyle kurulacak temasta rehberlik yapacak olan konseyden her vilayetin, her bölgenin, her kasabanın barışın sağlanması için çaba beklediğini söyledi. Taliban, Afgan hükümetinden gelen diyalog çağrısına, ABD ve NATO birliklerinin ülkeyi terk etmesi halinde, yanıt vereceğini söylüyor.

Taraflar arasında gayri resmî temasların sürdüğü aslında aylardır biliniyordu. Ancak bu durum Afganistan’da endişelere de yol açıyor. Kâbil Üniversitesi'nde politika ve ekonomi uzmanı Doç. Dr. Seyfeddin Seyhun da bu endişeleri paylaşıyor. Seyhun, “Ben Taliban'la yapılan görüşmelerin faturasının Afgan halkına kesileceğinden eminim. Afgan halkının temel hakları bu müzakerelerde kurban edilecek. O nedenle bu bizim için doğru bir çözüm olamaz“ diyor.

''Görüşmelere başlamak için çok erken''

Amerikan medyasına göre, yüksek düzeyde yapılan bu görüşmeler, Obama yönetiminin artık diploması kozunu da oynamak istediğini gösteriyor. ABD, Afganistan’ın güneyinde askerî alanda elde edilen başarıların siyasi olarak da devam etmesini amaçlıyor. Ancak Afgan askerî uzman Esadullah Valvalgi'ye göre Taliban'la görüşmelere başlamak için henüz çok erken.

Valvalgi, “Müzakerelere zayıf bir pozisyonda başlamak Afgan hükümetinin yararına olmayacak. O nedenle Taliban'la pazarlığa oturmadan önce, Taliban'ın askerî açıdan zayıf hale getirilmesi gerekir“ diyor.

Yabancı birliklerin geri çekilmesi

Taliban, kısa bir süre önceye kadar resmî müzakere tekliflerini reddetmişti. Ancak Taliban lideri Molla Ömer ve Taliban’ın en yüksek idari kurulu ''Kuetta Şurası'', görüşme teklifini bu kez olumlu yaklaşıyor.

Uzmanlara göre bu durum, müzakerelerin bu kez ciddi olduğuna işaret ediyor. Ancak taraflar arasında hâlen çok büyük görüş ayrılıkları mevcut. Taliban, Kâbil hükümetinde bakanlık düzeyinde temsil edilmek istiyor. Ayrıca temel hedefi olan, ülkelediki yabancı birliklerin çekilmesinin kısa vadeli bir takvime bağlanmasından da taviz vermeye yanaşmıyor.

Afgan Savunma Bakanlığı Sözcüsü Genaral Zahir Azimi ise NATO ve Amerikan birliklerinin geri çekilmesinin tartışma konusu olamayacağını kaydetti. Azimi, “Öncelikle birliklerin tamamen geri çekilmesi üzerine pazarlık edilmeyeceği, kesinleştirilmeli. Afgan güvenlik güçlerinin, güvenlik konusundaki sorumluluğu 2014 yılında devralacağını söylüyoruz. Ama bu demek değil ki, Afganistan'da 2014 yılında yabancı askerler bulunmayacak. Tabii ki yabancı askerler o tarihten sonra da burada olacak” dedi.

Pakistan hükümetinin desteği önemli

Karzai hükümeti de müzakerelere başlamak için bazı şartlar öne sürüyor. Taliban'ın şiddete son vermesi, El Kaide'yle olan bütün bağlantılarını kesmesi, ayrıca Afgan anayasası ve hükümetinin tanınması.

Taraflar arasında diyaloğ arayışlarında Suudi Arabistan da yine arabulucu olarak görev alacak. Ancak siyasi gözlemciler, asıl görevin Pakistan'a düşeceği kanaatinde. Taliban'ın İslamad'daki askerler ve özellikle de Pakistan istihbaratı üzerinde etkili olduğunu düşünen uzmanlara göre, Taliban'la yapılan müzakerelerde somut sonuçların çıkması, müzakereleri Pakistan hükümetinin de desteklemesine bağlı.

© Deutsche Welle Türkçe

Martin Gerner, Nabila Karimi-Alekozai / Çeviren: Başak Demir

Editör: Murat Çelikkafa