Türkiye'yle müzakare yolu açıldı
6 Ekim 2004Avrupa Komisyonu, Türkiye’yle müzakerelere başlanmasını tavsiye ettiği İlerleme Raporu’nu oyçokluğuyla kabul etti. Uzun ve tartışmalı geçtiği belirtilen son toplantının ardından ortak bir toplantı düzenleyen AB Komisyonu Başkanı Romano Prodi ve AB’nin Genişlemeden Sorumlu Üyesi Günter Verheugen bu kararı nasıl aldıklarını anlattılar ve raporda belirtilen taleplerin yerine getirilmemesi durumunda müzakerelerin derhal son bulabileceğini dile getirdiler.
Prodi ve Verheugen, bu noktada özellikle Türkiye’deki insan hakları ve sivil toplum örgütlerinin gelişiminin yanı sıra gerçekleştirilen reformların uygulamaya yansıması konularıne dikkat çektiler. İlerleme Raporu’nda Türkiye’yle müzakerelere ne zaman başlayacağı konusunda ise görüş belirtilmedi. Ancak en çok merak edilen sorunun yanıtını Verhegen verdi: Müzakerelerin ucu açık olmayacak.
Prodi: Koşullu evet
Raporun onaylanmasının ardından yapılan toplantıda ilk söz alan AB Komisyonu Başkanı Prodi, bu raporun bir ilk değerlendirme olduğunu belirterek Komisyon’un ciddi çalışmalar sonrasında bu belgeyi onayladığını söyledi. Ancak asıl kararın AB Konseyi’ne ait olduğuna dikkat çeken Prodi, tavsiyenin, Türkiye’ye müzakerelere başlanması olduğunu ifade ederek "Ancak bu koşullu evet. Türkiye’nin denetim altında tutulması da tavsiye ediliyor” dedi.
Son birkaç yıl içinde Türkiye’de büyük reformların yerine getirildiğini söyleyen Prodi, kadın hakları, sendikal haklar, dini özgürlükler gibi daha pratikte yapılması gereken çok şey olduğunu ve reformların tam olarak uygulanması gerektiğini ifade etti. Özellikle insan haklarına yönelik ilerlemeler durdurulacak olursa, üyelik müzakerelerin de durdurulacağını kaydeden Prodi, etki raporuna da değindi.
"Türkiye’nin katılım AB’ye katkı sağlar"
Etki raporunda Türkiye’nin üyeliğinin AB’ye katkı sağlayacağının vurgulandığını belirten Prodi, Türkiye’nin ekonomik gelişimiyle ilgili de açıklamalarda bulundu. Prodi, tarım politikasında ciddi atılımlar yapılması gerektiğini, Türkiye’nin mali açıdan 2013 yılına kadar kendini ekonomik açıdan hazır hale getirmesinin beklendiğini söyledi.
Avrupa’nın Türkiye’nin üyeliğinden korkmadığını gösterdiğini ifade eden Prodi, Atatürk’ün gösterdiği yolda kararlılıkla yürünmesi ve reformların sürdürülmesi çağrısında bulundu.
Verheugen: Müzakerelerin ucu açık değil
AB’nin Genişlemeden Sorumlu Komiseri Verheugen da kabul edilen raporun beş yıldır sürdürülen bir çalışmanın sonucu söyledi. ”Türkiye çok hızlı bir şekilde değişti, gelişti” diyen Verheugen, Türkiye’nin artık insan haklarına saygı göstermeyen ülkeler grubuna girmediğini vurguladı. Çok adil bir rapor hazırlandığını kaydeden Verheugen, bu olumlu noktaya Türkiye’deki yasal çerçevenin beklentilerini karşılaması sonucu ulaştıklarını söyledi. Ancak uygulamanın ise beklentileri henüz karşılamadığına da dikkat çekti.
Siyasi reform sürecinin devam ettiğini ve Türkiye’de uygulama sürecinin sıkı bir denetim altına alınacağını da sözlerine ekleyen Verheugen, bu noktada talepler yerine getirilmezse, müzakelerin askıya alınması ihtimalini gündeme getirdiklerini söyledi. ”Türkiye’nin sıkı bir takibe alıyoruz” diyen Verheugen, çok merak edilen bir konuya da yanıt verdi. Müzakerelerin ucu açık bir süreç almadığını, açık bir şekilde "katılım müzakereleri” ifadesini kullandıklarını kaydetti.