Türkiye’den “şartlı” liman önerisi

Türkiye, Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerini “dondurulmaktan” kurtarmak için yeni bir adım daha attı. Ankara, Avrupa Birliği dönem başkanlığını yürüten Finlandiya ile bağlantıya geçerek, Türk liman ve havaalanlarının Kıbrıslı Rumlara açılmaması nedeniyle ortaya çıkan krizin aşılmasını istediğini bildirdi ve bu çerçevede bir de öneri getirdi.

Ankara, önerinin “çok gizli kalmasını” istiyordu. Ancak öneri, Helsinki’de basına sızdı. Ankara’nın önerisi, Türkiye’nin “bir limanı ve bir havaalanının” tek taraflı olarak, Kıbrıslı Rum gemi ve uçaklarına açılmasını öngörüyor. Önerinin içinde bir de şart bulunuyor. Ankara’nın şartı, bu tek taraflı açılımın “geçici” olduğunun Avrupa tarafından iyice anlaşılması. Türkiye, limanlarını açarken bir de bu açma işlemi için “tarih sınırı” koyacak. Ve Ankara’nın koyduğu bu tarihe kadar, Avrupa Birliği Kıbrıslı Türklere yönelik ambargoyu kaldıracak adım atmazsa, Türk limanları Rumlara yeniden kapatılacak.

Ankara’nın önerisindeki bir başka “şart” ise, Birleşmiş Milletler çatısı altında Kıbrıs barış görüşmelerinin yeniden başlatılması. Türk yetkililer, öneriyi iletirken Avrupalı muhataplarından bir de ricada bulundular: Öneriden bahsederken, Türkiye’nin limanlarını açması için “tek taraflı” kelimesinin kullanmamasını, bunun yerine “şartlı öneri” denilmesini istediler.

Muhalefet tepkili

Ankara’nın bu “kelime hassasiyetinin” ardında ise Türkiye’de 2007’de yapılacak iki kritik seçim, cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimler yatıyor. Nitekim, daha Türkiye’nin önerisi ortaya çıkar çıkmaz, hükümetin korktuğu da başına geldi. Muhalefet partileri, Ankara’nın önerisinin sızmasının üzerinden henüz birkaç saat geçmiş olmasına rağmen, limanların “şartlı olarak” bile açılmasını, “taviz” olarak nitelendirmeye başladılar.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen, derhal bir açıklama yaparak, hükümeti “yanlış kararlar vermekle” eleştirdi ve “Türk milleti bu hükümeti affetmeyecektir” dedi. Öymen, hükümetin günü kurtarmak, üzerindeki baskılardan kurtulmak için bir milli dava olan Kıbrıs konusunda çok yanlış kararlar verdiğini öne sürerek, ''Bunu büyük bir üzüntü ve tepkiyle karşılıyoruz. Türk milleti bu hükümeti affetmeyecektir'' dedi.

Öymen, bir süreden beri hükümetin kapalı kapılar arkasında müzakereler yapıp belli tarihler verip baskılardan kurtulmaya çalıştığı yönünde uyarılarda bulunduklarını hatırlatan Öymen, ''Ne yazık ki, bu tahminimiz doğru çıktı'' dedi. Öymen, Türkiye'nin AB üyeliğine karşı olan ülkelerin Kıbrıs sorununun çözülmesi durumunda da tutumlarını değiştirmeyeceklerini, yeni engeller çıkaracaklarını ve yeni tavizler isteyeceklerini savundu.

Resmi açıklama yapılmadı

Muhalefetin bu büyük tepkisi nedeniyle ne Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, ne Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, ne de Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, öneriyi “resmen doğrulamadılar.” Ancak Avrupalı diplomatlar, Türkiye’nin öneriyi geçen hafta sonu Finlandiya’ya ilettiğini vurguladılar ve üstelik önerinin yapılmasını da “Ankara açısından son derece olumlu bir adım” olarak nitelendirdiler.

Şimdi Ankara’da gözler, Brüksel’e dönmüş durumda. Türk yetkililer, basına “beklediklerinden önce sızan” öneriye, Avrupa Birliği’nin tepkisini öğrenmek için, Brüksel’de bugün yapılacak daimi temsilciler toplantısını bekliyorlar.