1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Suudi Arabistan'da reform sancısı

Reinhard Baumgarten27 Ocak 2004

Arap dünyasının öne gelen ülkelerinden Suudi Arabistan’da da uzun süredir reform tartışmaları sürüyor. Ancak 21 milyon nüfuslu Suudi Arabistan’da reformlara direniş küçümsenmeyecek boyutta. Reform karşıtları, özellikle çağdaş görünümlü kadınları hedef alıyor...

https://p.dw.com/p/AanW
Suudi Arabistan'da din adamları özellikle kadınları hedef alıyor
Suudi Arabistan'da din adamları özellikle kadınları hedef alıyorFotoğraf: AP

Geçen hafta Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde gerçekleştirilen ekonomik forumunda ortaya çıkan kimi manzaralar, Suudi Arabistan’ın en üst düzey dini yetkilisi Müftü Abdülaziz bin Abdullah El Şayh’ı öfkelendirdi. Kimi Suudi iş kadını kamuoyunun önünde erkeklerle konuşmuş, kimisi de kameralar tarafından başörtüsüz görüntülenmişti.

Suudi müftüsüne göre, kadınlara daha fazla hak tanınması, şeriata zarar verir. Müftü, kadınla erkeğin karışmasının, her türlü facia ve kötülüğün nedeni olduğu iddiasındaydı. Din adamının azarını yönelttiği iş kadınları ise konuya umursamaz tavırla yaklaşıyor. Bilgisayar sektöründe faaliyet gösteren Ciddeli iş kadını Alia Banaja şunları söylüyor:

”Kadınların toplum dışına itilmesi mümkün değil, çünkü bu toplumun çoğunluğunu temsil ediyorlar. Kadını devredışı bırakırsanız, bu toplumun geniş bir kesiminin devredışı bırakılması anlamına gelir. Oysa kadının üretimi ve varlığı toplumun tamamının yararınadır.”

Prens Abdullah reformlarda kararlı

Müftünün sözleri, Vahabi Suudi Krallığı’nda siyasi ve toplumsal reformları yürürlüğe koymak isteyen herkese karşı bir savaş çağrısı anlamına geliyor. Reformcuların başında da Veliaht Prens Abdullah geliyor. Prens, reformlarda kararlı olduklarını söylüyor:

”Allah’ın yardımıyla reformları ağır ağır ve düzenli şekilde hayata geçiriyoruz. Reformlara karşı kimsenin direniş göstermesine izin vermeyeceğiz; işleri ağırdan alarak, sessizliğe bürünerek ya da muhtelif çağrılar yaparak karanlığa ve maceraya sürüklenilmesine göz yummayacağız.”

Prens Abdullah’ı yalnızca reformlara karşı direniş değil, artan yoksulluk oranı, işsizlik ve radikal grupların faaliyetleri de zorluyor. Dış politikada ise değişen koşullara ayak uydurma zorunluluğu kendini dayatıyor. Prens Abdullah, Suudileri işbirliğine çağırıyor ve ”Reformları hayata geçirmek için vatandaşlarımızı devletle birlikte çalışmaya davet ediyorum. Buna karşılık devlet, reformları gerekçe göstererek milli birliğin ve toplum huzurunun bozulmasına da izin vermeyecektir” diyor.

"İslam kuralları farklı uygulanıyor"

Riyad’daki Kral Suud Üniversitesi’nden Abdülhalik El Hayy, İslam‘ın temel kurallarının farklı yorumlanmasının da reform sürecinde önem taşıdığını belirterek ”Suudi Arabistan’da kadınlara uygulanan pek çok geleneğin İslam‘la hiç ilgisi yok. Bu uygulamalar, İslam‘la hiçbir şekilde uyumlu olmayan muhtelif alışkanlık ve normlardan aktarılmış” diye konuşuyor.

Suudi Arabistan müftüsü Abdülaziz’se kadının siyasi mevkiler edinmesine, örtünmeksizin toplum içine çıkmasına ve direksiyon başına oturmasına hiçbir şekilde onay vermiyor. Müftüye göre bunların hepsi şeytan işi.