1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Suriye ve İran işbirliğini artırıyor

Derleyen: Beklan Kulaksızoğlu17 Şubat 2005

ABD ile bölge güçleri arasında yaşanan çekişme, Lübnan eski Başbakanı Refik Hariri’ye düzenlenen suikastin ardından yoğunlaşıyor. ABD’nin son dönemde Suriye ve İran’a yönelik tehditlerin dozunu artırması, iki ülkeyi birbirine daha da yakınlaştırdı.

https://p.dw.com/p/Aax4

Tehditlere karşı ortak bir cephe oluşturma kararı alan Suriye ve İran, Irak’ın geleceği konusunda da bölge ülkeleri arasında Amerika - İsrail eksenine karşı işbirliği çağrısında bulundu. Bu gelişmelerin yaşandığı bir dönemde dün Suriye’ye füze savunma sistemi satmak için görüşmelerin sürdüğünü resmen açıklayan Rusya bugün de İran’da kendi inşa ettiği nükleer enerji santraline nükleer yakıt sevkiyatı ile ilgili anlaşmanın önümüzdeki hafta açıklanacağını duyurdu.

ABD’nin, Lübnan’daki Suriye etkisini kırmak için bel bağladığı en önemli isim olan eski Başbakan Refik Hariri’nin öldürülmesi, Amerika – Suriye - İran ekseninde hareketlenmeye yol açtı. ABD’nin son dönemde askeri operasyon olasılığı dahil olmak üzere çeşitli yollardan tehdit ettiği İran ve Suriye ortak bir cephe oluşturma kararı aldı ve bölge ülkelerini de bu cepheye katılmaya çağırdı.

Ekonomik işbirliği

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Rıza Arif ile Suriye Başbakanı Naci Otri’nin dün açıkladığı ortak cephede şu aşamada ekonomik işbirliği boyutunun öne çıktığı görülüyor. İran, özellikle ekonomik yaptırımlar konusundaki deneyimlerini, mevcut bir durumla karşı karşıya bulunan Suriye ile paylaşmak istediğini açıkladı. İran’ın bu yaklaşımı, Suriye’yi yaptırımlar yoluyla dünyadan tecrit etmek isteyen ve bu yönde Türkiye dahil müttefik ülkelere çağrı yapan ABD’ye karşı bir mesaj niteliği taşıyor.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Arif, Suriye ile ticaret hacmini yılda üç milyar dolara yükseltmeyi hedeflediklerini belirtirken, Suriye Başbakanı da şu an Suriye’de yılda 600 milyon dolarlık İran yatırımının artması için çabaların sürdüğünü kaydetti. Suriye Başbakanı bugün de eski Cumhurbaşkanı Ali Ekber Haşimi Rafsancani ile biraraya geldi. İran İslam Nizamının Maslahatlarını Belirleme Kurumu Başkanı olarak muhafazakarların etkili isimleri arasında yer alan Rafsancani, İran ile Suriye arasındaki işbirliğinin tüm bölge ülkelerine yayılması mesajını verdi.

İran ile Suriye’nin Irak’ın yeniden yapılandırılmasında kilit rol oynayabileceğini belirten Rafsancani, mevcut koşullar ışığında İran, Suriye, Irak, Lübnan ve bölgenin diğer Müslüman ülkeleri arasındaki ilişkilerin pekiştirilmesinin büyük önem taşıdığını vurguladı. Suriye Başbakanı Naci Otri ayrıca Filistin ve Lübnan halkları ile birlikte mücadeleyi sürdüreceklerini belirterek, “Ortadoğu bölgesinde istikrarsızlık kaynağı, İsrail siyonist rejimidir” dedi. Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice geçtiğimiz gün Suriye’yi bölgede istikrarsızlık kaynağı olarak nitelendirmişti.

Rusya’dan dikkat çeken açıklamalar

Bu arada İran-Suriye cephesinde yaşanan hareketliliğe paralel olarak Rusya’dan gelen iki açıklama dikkat çekti. Dün Suriye’ye füze savunma sistemi satışı için görüşmelerin sürdüğünü resmen açıklayan Rusya bugün de İran ile nükleer yakıt satış anlaşmasının 26 Şubat’ta imzalanacağını açıkladı. Suriye’ye füze satış planları ilk gündeme geldiğinde İsrail sert tepki göstermişti. Rusya’nın inşa ettiği İran’ın Buşehir bölgesindeki santrala nükleer yakıt sağlaması ile de İran’ın ilk nükleer enerji santraline giden yolda son engel kalkmış olacak.