Steinmeier Orta Asya turunda

Almanya, AB dönem başkanlığında Orta Asya ülkeleri ile ilişkilerin geliştirilmesine önem vermeyi planlıyor. Dışişleri Bakanı Frank - Walter Steinmeier’in Orta Asya gezisi, hem bu açıdan hem de ikili ilişkiler açısından önemli. Steinmeier’in beş Orta Asya ülkesini kapsayan gezisi AB açısından da bir ilk. Zira şimdiye kadar hiçbir Avrupalı dışişleri bakanı bu beş ülkeyi birden ziyaret etmemişti.

Oysa Orta Asya ülkeleri, AB açısından stratejik öneme sahip, en azından Avrupalılar’ın da dahil olduğu Afganistan ve İran ile olan anlaşmazlıklarda bu iki ülkenin komşuları olmaları açısından. Bölge aynı zamanda enerji kaynakları nedeniyle de başta ABD ve Rusya olmak üzere birçok ülkenin ilgi odağı.

Tüm taraflar için önemli

Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Gernot Erler da Almanya Dışişleri Bakanı Frank – Walter Steinmeier’in ziyaretinin tüm taraflar açısından önemli olduğu görüşünde. Sovyetler Birliği’nin dağılması ile ortaya çıkan ülkelerin Avrupa Birliği’nden büyük beklentileri olduğunu belirten Erler, Orta Asya ülkeleri ile ilişkilerin önemini şöyle anlattı:

“Bu bölge ile genişletilmiş komşuluk düzeyinde, yeni bir güven ortamı yaratabileceğimiz ve yoğun ilişkiler kurabileceğimize inanıyorum. Çünkü sadece bölge ülkeleri ile iyi ilişkilerimiz yok. Aynı zamanda bölgedeki diğer büyük güçler, örneğin, Rusya, Çin ve ABD ile de iyi ilişkilerimiz var. Bu yüzden de bu bölge ile ilgileneceğimizi söylediğimizde Avrupa Birliği üyesi diğer ülkeler de memnun oldular.”

Geçmişin etkisindeler

Almanya Dışişleri Bakanı Steinmeier’in ziyaret edeceği ülkeler, politik açıdan hala geçmişin etkisinde, ama ekonomik açıdan enerjik biçimde geleceğe dönükler. Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’ın temel sorunları, bu ülkelerin hepsinin hala otokratik yönetilmeleri, hukuk devletinin olmaması, buna karşılık yolsuzluk ve organize suçların yaşamın her alanındaki etkinliği. Steinmeier’in yapacağı görüşmelerde bu konulara da değinmesi bekleniyor.

Ayrıca uluslararası terörle mücadelenin de gündeme geleceğini belirten Gernot Erler, “Orta Asya ülkeleri, Avrupa’nın güvenliği açısından ve terörle mücadelede önemli. Sadece Afganistan değil, aynı zamanda Fergana Vadisi’ndeki olaylar düşünüldüğünde, bu bölge tüm Avrupa için önemli. Toplam nüfus yaklaşık 60 milyon olsa da, bu ülkeler Avrupa için önemli ve ilginç partnerler olabilir” diye konuştu.

Türkmenistan

Türkmenistan küçük bir ülke, ama dünyanın en büyük doğal gaz kaynaklarına sahip ülkelerden biri. Buna rağmen sosyal açıdan dünyanın en yoksul ülkeleri arasında yer alıyor. Bu yüzden de bu ülkedeki politik gelişmeler, Avrupalılar tarafından ilgiyle izleniyor. Özbekistan ile Almanya, terörle mücadele konusunda işbirliği yapıyor. Yaklaşık 300 Alman askerin bulunduğu Termes üssü, Afganistan misyonu için kullanılıyor.

Öte yandan bu ülkedeki insan hakları ihlalleri Almanya’da tepkilere yol açıyor. Müsteşar Gernot Erler, Dışişleri Bakanı’nın bu konuyu da gündeme getireceğini vurguluyarak şunları söyledi: “Termes’deki çıkarlarımız insan hakları ihlallerini gündeme getirmeyeceğimiz anlamına gelmiyor. Ama hedefimiz Özbekistan’ı izole etmek değil. Diyaloğun yararına inanıyoruz, Örneğin ben, Human Rights Watch’ın, Termes’deki çalışmalarını devam ettirmesini destekliyorum ve bu konuda Kerimov’dan olumlu cevap aldım. Özbekistan’daki kritik duruma rağmen diyaloğun devam ettirilmesinin anlamlı olacağı görüşündeyim. Bunun Termes’deki askeri havaalanını kullanmamızla hiç bir ilişkisi yok.”