1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Sosyalistlere sağdan destek

7 Haziran 2012

Fransa genel seçimlerinde Marine Le Pen liderliğindeki popülist sağın Cumhurbaşkanı François Hollande’ın Sosyalist Parti'sini iktidara taşıması ihtimal dahilinde.

https://p.dw.com/p/159zZ
Fotoğraf: AP

Fransız komünistleri ile sağ popülist Milliyetçi Cephe’nin meclise girmesi bekleniyor. Yurtdışındaki Fransızlar internet üzerinden oy kullanabilecekler. İnternetli oylama seçim sandıklarının açılmasından on gün önce başladı. Kısmî oylama sonuçları Dışişleri Bakanlığı’nın internet sitesinde yayınlanıyor. Fransa’da seçimlerin genel, eşit, hür ve gizli olmasına rağmen... Ön neticeler genelde de aynı çıkarsa Cumhurbaşkanı François Hollande’ın Sosyalist Partisi seçimi kazanacak.

Dar bölgeli çoğunluk sistemi bazı bölgelerde Sosyalist Parti ve Yeşillerin ortak adaylarına avantaj sağlıyor. Sol kanadın çoğunluğu kazanacağını anketler ve geçmişin tecrübeleri de gösteriyor. Fransa’da cumhurbaşkanlığını kazanan aday kısa süre sonra seçmen tarafından kendi partisinin üstünlüğüyle ödüllendiriliyor. Ama Fransız seçimlerinin özelliği, şeytanın ayrıntıda gizlenmesinde yatıyor.

Dolaylı paslaşma

Çoğunluk sistemi nedeniyle kamuoyu araştırması sonuçlarına pek güvenilemiyor. Siyasi partiler arasındaki anlaşmalar seçimden aylar önce meclis çoğunluğunu belirleyebiliyor. Örneğin Sosyalist Parti koalisyon ortağı ile anlaşarak, 60 seçim bölgesinde Yeşillere karşı aday çıkarmamayı kabul etti. Sözleşmemiş olsalardı Yeşiller belki de parlamentoda temsil edilemeyecekti.

Fransız sosyalistleri, popüler Jean-Luc Melenchon’un Sol Cephesi ile ise anlaşamadı. Yine de 17 Haziran’daki ikinci turda ana gövdesini Fransız Komünist Partisi'nin oluşturduğu Sol Cephe'nin meclise girmesi mümkün. Çünkü ikinci turda ilk sıradaki iki aday gibi, bütün seçmenlerin en az yüzde 12,5’inin oyunu almayı başaran aday da milletvekili olabiliyor. Görünüşe göre, kapitalizme sert eleştiriler getiren Melenchon cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası sırasında elde ettiği başarının meyvelerini genel seçimde toplayacak.

Frankreich 1. Mai 2012 Marine Le Pen
Merkez partilerin en büyük sorunu oy oranını yüzde 15'e çıkaran Le PencilerFotoğraf: Reuters

İkinci turdan önce bazı sosyalist adayların oylamadan çekilerek komünistlere yer açması da mümkün. Tek başına mutlak çoğunluğa erişmesi mümkün görünmeyen Sosyalist Parti, Yeşiller ve Sol Cephe'nin desteğine ihtiyaç duyacak. Ünlü Fransız siyaset bilimcisi Emiliano Grossman, aşırı solun seçimde başarılı olmasının Fransız maliyesinin düzeltilmesini tehlikeye sokabileceği görüşünde. François Hollande'ın ılımlı bir sosyalist olduğunu belirten Grossman, "Vaat ettiği büyüme paktı, Euro Bölgesi malî paktı üzerindeki birkaç kozmetik düzeltmeden ibaret. Sol Cephe güçlenirse, daha köklü reformlar yapma baskısı artar. Böyle bir durumda Avrupa Birliği ve özellikle de Almanya ile ilişkiler olumsuz etkilenir” diyor.

Vaatler ve dengeler

Fransız parlamentosunun sosyal ve ekonomik politikaların yönlendirilmesinde ağırlıklı söz sahibi olduğunu hatırlatan Paris Konrad Adenauer Vakfı Başkanı Norbert Wagner, Hollande'ın ancak sol kanadın desteğiyle yerine getirebileceği seçim vaatlerini şöyle sıralıyor: “Bazı işkollarında emeklilik yaşının yeniden 60'a indirilmesi, ek memur kadrosu açılması ve yılda bir milyondan fazla kazananlardan yüzde 75 oranında gelir vergisi alınması. Sadece emeklilik reformunun yıllık faturası 3 milyar euroyu bulur. Muhafazakâr kanat, bütün reformların bütçeye 20 milyarlık ek külfet yükleyeceğini hesaplamış.”

Sarkozy'nin sahneden inmesinin Halk Hareketi Birliği'ni fazla zayıflatması beklenmiyor. Merkez partilerin en büyük sorunu oy oranını yüzde 15'e çıkaran Le Penciler. Norbert Wagner, Milliyetçi Cephe'nin bir çok seçim bölgesinde ikinci tura kalabileceğini, muhafazakâr kanadın sol ile aşırı sağ arasında sıkışıp kaldığını ve Halk Hareketi Birliği popülist sağa çok oy kaptırdığı takdirde, muhafazakârlar arasında büyük gerginlik çıkabileceğini, söylüyor.

Dr. Norbert Wagner - Leiter der Konrad-Adenauer-Stiftung in Paris.
Paris Konrad Adenauer Vakfı Başkanı Norbert WagnerFotoğraf: privat

Fransız seçmen ise oylamayı uzmanlar kadar ciddiye almıyor. Genel seçimlerin ilk turuna katılma oranı genellikle yüzde 20'yi ancak buluyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Andreas Noll / Çeviri: Ahmet Günaltay

Editör: Ercan Coşkun