1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Schröder Çin'de amacını aşıyor

Rainer Sollich / DW2 Aralık 2003
https://p.dw.com/p/Aa7P

Almanya Başbakanı Gerhard Schröder Çin’e yaptığı gezide Avrupa Birliği’nin Çin’e uyguladığı silah ambargosunu kaldırması gerektiğini söyledi. Çin Başbakanı Wen Jiabao da Schröder’in bu açıklamasından oldukça memnun kaldı. Peki zaten nükleer güç olan Çin’e Avrupa’dan silah gitmeli mi? DW’den Rainer Sollich’e göre bu sorunun yanıtı ‘hayır’...

"Almanya Başbakanı Gerhard Schröder’in Çin’deki temasları konusunda Alman ekonomisinin yakınmaya hakkı yok. Başbakan, Çin gezisinde yorulmaksızın Alman ekonomisine yeni kapıların açılmasına ve her iki ülke arasında ekonomik işbirliği yapılmasına çabaladı. Schröder, Çinliler’in gözünde ileriyi gören karizmatik bir politikacı imajı yarattı.

Çin’de hükümet çevrelerinde böylesi tipler beğeniliyor. Özellikle de hükümete güzel haberler getirmişlerse. Bu yüzden Alman işletmeciler, Başbakan Schröder’e Çin’deki çabaları için müteşekkür kalacak. Büyük ihtimalle Alman halkı da. Ekonominin kötü durumda olduğu şu dönemlerde bu durumu tersine çevirebilecek herşey kulağa hoş geliyor. Çin Halk Cumhuriyeti 1.3 milyar nüfusuyla yeni pazarlar fethedilmesi hayallerine uygun bir zemin yaratıyor.

Ancak Schröder, Çinli partnerlerine, AB’nin Çin’e uyguladığı silah ambargosunun kaldırılaması için çaba göstereceği sözünü vermekle amacını aşıyor. Kuşkusuz Çin, 1989 yılında üniversite öğrencilerinin kanlı protesto gösterileri yüzünden silah ambargosu ilan edilen dönemdekinden

çok farklı. Başbakan bu konuda haklı. Ülke gittikçe daha modernleşiyor ve vatandaşlar gündelik yaşamlarında bundan on yıl öncesinde hayal bile edemeyecekleri özgürlüğün tadını çıkarıyor.

Ama Başbakan Schröder’i Pekin yönetiminin vatandaşlık haklarının hassas olduğu alanlarda aslında ilerlemeler kaydetmediği konusunda Uluslararası Af Örgütü’nün yıllık raporları bilgilendirebilir. Çin’de eskiden olduğu gibi günümüzde de politik konularda düşünce özgürlüğü yok. Hala politik nedenler yüzünden gözaltılar, tutuklamalar ve idamlar yaşanıyor. Sadece geçtiğimiz yıl 1000 kişi idam edildi.

Schröder’in Çin’e uygulanan silah ambargosunun kaldırılması önerisi bir başka açıdan daha sakıncalı. Çin Halk Cumhuriyeti, Tayvan’ı önceden olduğu gibi şimdi de ayrılmaz bir parçası kabul ediyor ve ülkenin bağımsızlık ilan ettiği duyuran bildirisi karşısında silah kullanma tehdidinde bulunabiliyor. Schröder’in Çin gezisinde Almanya’nın Tayvan’a bugüne değin olduğu gibi bundan sonra silah satışı yapmak istemediğinin altını çizmesi kuşkusuz sevindirici.

Ancak Çin’in Tayvan’a savurduğu tehditleri inandırıcı kılmak için AB ülkelerinin silah ambargosunu kaldırmasını istediği açıkça görülemiyor mu? Schröder silah ambargosu konusunda kendisini haklı çıkarmak için Almanya örneğini veriyor ve Almanlar’ın ikiye bölünmüş bir ülkede yaşamanın ne anlama geldiğini çok iyi bildiğini söylüyor. Yalnız Schröder’in bu noktada birşeyleri yalnış anladığı kesin. Tayvan’la Almanya arasında önemli bir fark var: Tayvan günümüzde Çin’den daha demokratik bir yapıya sahip. Üstelik Almanya hiçbir zaman iki Almanya’nın birleşmesini silah zoruyla gerçekleştirmek istemedi."