Yeni Kosova konsepti

Parlamento seçimlerini hükümet partileri kazanırken, devlet başkanlığı için halen bu görevi sürdüren Borislav Tadiç ile ana muhalefet lideri Tomislav Nikoliç, iki hafta sonraki ikinci turda kozlarını yeniden paylaşacak. Sırbistan’daki seçim kampanyalarında ekonomik konuların yanı sıra ülkenin AB’ne üyeliği birinci sırayı alırken, şimdiye kadar ilk sırada yer alan Kosova’nın statüsü meselesi ister istemez geri plana düştü.

Sırplar, Kosova realitelerini görüyor

Sırbistan’daki parlamento, cumhurbaşkanlığı ve yerel seçimler öncesinde, özellikle ülkenin içinde bulunduğu feci ekonomik durum, seçim kampanyalarında birinci gündem maddesi olarak yerini almıştı. Bu da, ülke için ekonomik istikrar vaat etmiş olan Avrupa yanlısı siyasi partilerin toplam yüzde 80’e yakın oy toplamasına yol açtı. Buna karşın, görülen o ki Kosova meselesi ile kimse ilgilenmiyor.Berlin’deki Bilim ve Politika Vakfı’ndan Duşan Relyiç, artık Kosova’daki realitelerin dikkate alındığı kanısında: “Sırbistan’daki birçok siyasi parti bu alandaki hareket kabiliyetinin, özellikle ABD’nin ve anahtar konumda olan AB ülkeleri Almanya, İngiltere ve Fransa’nın pozisyonları nedeniyle kısıtlı olduğunu idrak etmiş durumda.”

Ancak bunun, Kosova meselesinin Sırbistan’ın gündeminden düştüğü anlamına gelmediğine de işaret ediliyor. Bu konunun yeniden bir numaralı mesele haline gelmesinin önemli ölçüde bölgedeki istikrar ve güvenlik durumuna bağlı olduğu belirtiliyor. Sırbistan’ın eski eyaleti Kosova’nın kuzeyinde yaşayan Sırp azınlık, Sırbistan’daki genel ve cumhurbaşkanlığı seçimlerine katıldı. Seçimler sırasında bu bölgede durum oldukça gergin görünüyordu, ancak herhangi önemli bir olay çıkmadı. Buradaki seçim prosedürü Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AGİT görevlileri tarafından organize edildi.

Kosova'dan seçime onay

Bu nedenle Priştine’deki Kosova hükümeti burada yapılan seçimleri onayladı ve başarılı olarak nitelendirdi. Siyasi gözlemcilere göre Kosova hükümeti açısından Sırbistan yerel seçimlerinin Kosova’da yapılmamış olması önemliydi. Zira Kosova’nın kuzeyinde yaşayan Sırplar bu defa fiilen Sırbistan dışındaki kesim olarak görüldü, eskiden olduğu gibi Sırbistan içindeki seçmenden sayılmadı.

Hamle sırası Tadiç'te

Bunun bölge için yeni bir gelişme olduğu belirtiliyor. Hatta Kosovalı analist Baton Haciu’ya göre bu seçimler Sırbistan’ın Kosova’ya karşı yeni bir konsept geliştirmesine bile yol açabilir: “Seçmen, Sırbistan'ın Kosova konusundaki Avrupa konseptlerine onay vermiş oldu. Bu nedenledir ki çok sayıda Avrupa yanlısı siyasi parti Sırbistan Parlamentosu’na girebildi. Bu, Cumhurbaşkanı Boris Tadiç açısından da bir mükafattır ve Tadiç’in önünde şimdi Kosova’ya ilişkin Sırbistan’da var olan kemikleşmiş, köhne görüşleri bertaraf etme fırsatı da belirmiştir.”

Kosovalı analist Baton Haciu, her şeye rağmen Sırbistan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tur sonucunun beklenmesi gerektiğini, ancak o zaman “Sırbistan’ın Kosova yükünden kurtulmayı mı, kurtulmamayı mı hedeflediğinin belli olacağını” vurguluyor.

Sırbistan'ın Kosova ile ilgili yeni stratejisi yok

Berlin’deki Bilim ve Politika Vakfı’ndan Duşan Relyiç ise Sırbistan’ın Kosova konusunda yeni bir strateji uygulayacağı görüşünde değil. Relyiç, Belgrad’ın Kosova’yı hiç bir zaman bağımsız bir devlet olarak tanımaya yanaşmayacağını, Belgrad’ın Kosova meselesinin çözümlenmesi için de yeni önerilerde bulunmasının beklenmediğini belirtiyor: “Belgrad bu konudaki politikalarda tek başına iş yapacak bir konumda değil; daha ziyade ABD’den ve AB’den gelecek tavsiyelere tepki vermek durumunda. Şu sırada Sırbistan Kosova konusunda savunma pozisyonunda.”

Sırbistan ile Kosova arasında doğrudan görüşmeler

Siyasi gözlemciler, Priştine ile Belgrad’ın en azından Kosova’da fiili bir hudut çizgisinde uzlaşabileceğini, bu sınırın nereden geçmesi gerektiği konusunda ise Sırbistan ile Kosova arasındaki doğrudan görüşmelerin belirleyici olacağına işaret ediyorlar.

© Deutsche Welle Türkçe

Bani Cahri / Çelik Akpınar

Editör: Murat Çelikkafa