"Rusya'nın doğalgazı sınırsız değil"

Rusya, dünyanın en büyük doğalgaz rezervlerine sahip. Ve Rus doğalgazının da büyük bir bölümü, Sibirya’daki Yamal Yarımadası civarından çıkarılıyor. Bölgenin zenginliği 60’li yılların sonunda keşfedildi. O zamana kadar kuş uçmaz kervan geçmez bir yer olan bölgenin kaderi bir çırpıda değişti.

70’li yıllarda helikopterlerle işçi taşınan, Moskova’ya 4 bin kilometrelik mesafedeki topraklarda, bugün Novi Uringoy, Nojabrsk gibi 100 bin nüfuslu kentler yükseliyor. Beş ay güneş yüzü görmeyen, kışın ısının sıfırın altında 50 dereceye indiği bu yerler, hala birçok kişi için çekim merkezi. 2004 yılında, bölgenin nüfusu yüzde 14 oranında arttı.

Gazprom'un kalbi

Devlet kontrolündeki doğalgaz devi Gazprom buranın adeta kalbi konumunda. Sovyet döneminin en başarılı uygulamalarının mirasçısı şirket, buradaki şehirleri inşa ettirdi. Hatta Novi Uringoy’daki belediye binasının üzerinde Gazprom bayrağı dalgalanıyor.

Nadim kasabasında, iki eski Gazprom yöneticisinin heykeli dikilmiş. İnsanların kaderini doğalgaz belirliyor. Çocuklar Gazprom kreşlerine, sonra Gazprom okullarına devam ediyor ve gaz endüstrisinde istihdam edilmek üzere meslek öğreniyor. Her isteyen de gelemiyor buralara. Turistik amaçlı da olsa ziyaret, Rus devletinin iznine tabi.

Yabancıların gözünü kamaştırıyor

Ama bölgenin zenginliği, sadece Rus işçilerin gözünü kamaştırmıyor. Başka ulusların doğalgaz şirketleri de zenginlikten pay alabilmeyi umuyor. Umutları da yersiz sayılmaz. Çünkü Gazprom, doğalgazı çıkartabilmek için giderek daha derinlere inmek zorunda ve yabancıların bu konudaki bilgi ve teknolojilerine ihtiyaç duyuyor.

Bölgede kendine yer edinen ilk yabancı, bir Alman şirketi olmuştu. Muhtemelen bunda Almanya eski Başbakanı Gerpard Schröder’in Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le olan dostluğu önemli bir rol oynadı. Ancak Rusya - Ukrayna krizi, doğalgaz açısından Rusya’ya bağımlı olan tüm ülkeleri olduğu gibi, Almanya’yı da rahatsız etti. Farklı alternatiflerin aranması gerekitiği dillendirilmeye başlandı.

Uzun vadede kaynaklar tükenebilir

Berlin Bilim ve Politika Vakfı’nda görevli siyaset uzmanı Prof. Eberhard Schneider, Kremlin’in Gazprom’u maşa olarak kullandığını söylüyor. Prof. Schneider’e göre, Rusya zaten teknik olarak batı Avrupa’yı daha uzun yıllar doğal gazla besleyecek durumda değil. Schneider, Rusya’nın sahip olduğu zengin kaynaklara ilişkin şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Rusya, 15 - 20 yıl sonra Doğu Sibirya’daki kazılara ağırlık verecek. Buradan gaz, boru hattıya Çin’e, deniz yoluyla da ABD’ye gönderilecek. O tarihe kadar, batı Avrupa’nın gazını sağladığı Sibirya’daki rezervler büyük oranda tükenmiş olacak. Yeni rezervler var ama, onlara ulaşmak çok zor. Bu gaza ulaşmak on milyarlarca dolar yatırım gerektirir. Ve Gazprom bu paraya sahip değil. Yani Rusya, 15- 20 yıl sonra batı Avrupa’yı gazla beslemeye devam edecek teknik donanıma sahip değil. Avrupa bu nedenle kendine başka sağlayıcılar bulmak zorunda.”