Rusya’da “dedovşina” skandalı

Er Andrey Sıçov, Çelyabinsk kentindeki elit bir birlikte görevliydi. Yılbaşı gecesi sarhoş subaylar Sıçov’u bir iskemleye bağladı ve dövmeye başladı. Normalde belki de kayıtlara bile geçmeyecek bu “dedovşina” vakası olayların farklı gelişmesiyle genç asker için kabusa dönüştü. Sarhoş subaylar, Sıçov’un bacaklarını saatlerce tekmeledi ve iddiaya göre kendisine tecavüz etti. Yine de subaylar birkaç günlük cezayla kurtulabilirdi eğer, eğer Sıçov’un bacakları kangren olmasaydı. 18 yaşındaki Sıçov’un bacakları ve cinsel organı ameliyatla kesilince skandalın kamuoyuna yansıma kaçınılmaz hale geldi.

Yılbaşı gecesi yaşanan olay, Şubat ayı başında duyulunca herkes dehşete kapıldı. Askeri Başsavcılık davaya el koydu. Bacakları kangren olmasa askeri hastanede kaderiyle baş başa kalacak Sıçov apar topar özel uçakla Moskova’ya getirildi. Askeri yetkililer, sanki devlet başkanını karşılıyormuş gibi Sıçov’un uçağının indiği havaalanına koştu. Bu olayın yarattığı dehşet duygusu unutulmadan ülkenin pek çok yerinden “ dedovşina” vakaları kamuoyuna yansımaya başladı.

Geçen yıl orduda 139 bin suç işlendi

Savunma Bakanlığı’nın rakamlarına göre, geçen yıl orduda 139 bin suç işlendi. Bu suçlardan dörtte birini, yani yaklaşık 35 binini kötü muamele olayları oluşturuyor. Ancak suçlu bulunanların sayısı sadece 2600 civarında. Bu kişiler arasında az sayıda komutan ve yüksek rütbeli subay var.

“Dedovşina”, yani kötü muamele ve işkence aslında sorunun sadece bir parçası. Kötü muamele sonucu 16 kişi öldü, 6 bin kişi yaralandı. İntihar edenlerin sayısı ise 276. Dövüldükleri ya da aşağılamaya maruz kaldıkları için firar eden asker sayısı beş bin civarında. Asker Anneleri Komitesi Başkanı Valentina Melnikova, her yıl en az 50 bin asker ve ailelerinin kendilerine yardım için başvurduğunu söylüyor.

Çaresizliğin itirafı

Sıçov olayına ordu yönetimine gösterdiği tepki olumlu karşılansa da çoğu kişi bu tavrın aslında yaşananların kamuoyuna yansımasından kaynaklandığını düşünüyor. Askeri Başsavcı Aleksandır Kovenko’un Rusya’daki neredeyse her kışlada “dedovşina” vakası yaşandığını söylemesi dürüst bir açıklama gibi görünse de aslında çaresizliğin itirafına benziyor. Askeri konularda uzman gazetesi Pavel Felgenhauer, “dedovşina”nın Rus ordusunun bir parçası olduğunu söylüyor ve Sıçov vakasının bir dönüm noktası olabileceğine inanmıyor.

Peki çözüm ne? Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu tür olayların önüne geçebilmek için askeri polis kurulmasını öneriyor. Diğerleri profesyonel orduya geçilmesinin sorunu çözebileceğini düşünüyor. Bu öneriler işe yarar mı bilinmez. Kesin olan ise, “dedovşina”nın daha uzun yıllar kışlalarda yaşamaya devam edeceği.