Rusya – Ukrayna hattı gerildi

Rusya ve Ukrayna, doğalgaz fiyatıyla ilgili patlak veren kavgada tutumlarını sertleştiriyor. Ukrayna’ya yönelik sert bir açıklama yapan Rusya Savunma Bakanı Sergey İvanov, Rusya’nın Karadeniz’de donanma bulundurmasıyla ile ilgili anlaşmanın değiştirilmeye kalkışılması durumunda, karşılıklı sınırların tanındığı dostluk anlaşmasının tehlikeye gireceğini söyledi. Rusya’nın bu tutumuyla Ukrayna’ya karşı sert tavrından vazgeçmeyeceğini gösteriyor.

İvanov’un bu çıkışı ise Ukrayna’nın Kırım’da bulunan deniz üssü için aldığı kirayı yükseltilebileceğini gündeme getirmesinin ardından geldi. Ukrayna, Rusya’nın Ukrayna’ya sattığı doğalgaz fiyatını arttırmak istemesi üzerine, Kırım’daki Rus donanmasının konuşlanması için aldıkları kirayı arttırmayı düşünebileceklerini söylemişti. 1997 yılında imzalanan sözleşme, Moskava’nın 2017 yılına dek Kırım’daki üssü için Ukrayna’ya yılda 100 milyon dolar ödemesini öngörüyor.

Rusya ve Ukrayna arasındaki doğalgaz kavgası ise Rus doğalgaz şirketi Gasprom’un iki hafta önce Ukrayna’ya sattığı doğalgazın fiyatını yükselteceğini açıklamasıyla alevlenmeye başlamıştı. Rusya, fiyatın dört katına çıkarılma teklifinin reddedilmesi halinde, Ukrayna'ya sağladığı doğalgazın vanalarını 1 Ocak'ta kapatacağını açıklamıştı.

Ukrayna’nın iddiası

Ukrayna, şimdiye dek Rus doğalgazı için 1000 metreküp başına 50 dolar ödüyordu. Rus doğalgazını Avrupa’ya taşıyan boru hatlarının tümünün Ukrayna’dan geçmesi nedeniyle iki ülke arasında kaçınılmaz bir işbirliği söz konusu. Kiev yönetimi bu yüzden, fiyatın arttırılması üzerine Ukrayna üzerinden üçüncü ülkelere gönderilen Rus doğalgazının yüzde 15'ini ücretsiz alma hakkı olduğunu iddia etmişti.

Ukrayna Başbakanı Yuri Yekhanurov, yaptığı yazılı açıklamada, Ukrayna firmalarının, ülke topraklarından transit geçen her 1000 metreküp doğalgazın 150 metreküpünü alma hakkı bulunduğunu belirtti. Bu oranın, Rusya'nın doğalgaz firması Gazprom ile yapılan anlaşmalarda geçtiğini belirten Yekhanurov, ''Bu asla sorgulanmaması gereken hakkımızdır, Ukrayna'nın yasal hakkıdır'' dedi.

Ukrayna ve Rusya arasındaki bu kavganın perde arkasında politik nedenler de var. Rusya, turuncu devrim sonrası Avrupa’ya yönelen Ukrayna’nın bu tutumundan rahatsız oluyordu.