1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Rusya NATO'nun genişlemesinden endişeli

Ute Schaeffer29 Mart 2004

NATO, genişlemeyle birlikte Baltık bölgesinde Rusya‘ya doğrudan komşu oluyor. Bu nedenle NATO genişlemesi Moskova tarafından askeri bir tehdit, hatta saldırgan bir askeri doktrin olarak görülüyor. Ute Schaeffer’in haberi...

https://p.dw.com/p/AbLK
NATO'nun sınırlarına dayanmasıyla Rusya, askeri önlemlerini artırıyor...
NATO'nun sınırlarına dayanmasıyla Rusya, askeri önlemlerini artırıyor...Fotoğraf: AP

Estonya’nın başkenti Talin’den Rusya’nın St.Petersburg şehrine uçuş sadece beş ila yedi dakika sürüyor. Bu, NATO uçakları için de geçerli. Rusya Savunma Bakanı Sergey Ivanov’un Moskova’da açıkladığı gibi, Rusya, güvenliğinde boşluklar doğmasından endişeli. Üç Baltık ülkesi Estonya, Letonya ve Litvanya’nın NATO üyeliği sadece Moskova değil, pekçok ülke açısından büyük siyasi önem taşıyan bir adım. Baltık ülkelerinin üyeliğiyle NATO ilk kez Rusya sınırlarına dayanıyor.

13 yıl öncesine kadar bu ülkeler Sovyetler Birliği’nin bir parçasıydı. Bağımsızlık ilanının ardından NATO üyeliği bu ülkelerin en önemli dış politik hedefleri arasında yer aldı. Nedeni, bu ülkelerde bugün bile pekçok kişi tarafından ‘Sovyet işgali’ olarak tanımlanan onyıllar süren Sovyet egemenliğinin bir daha yaşanması olasılığının önüne geçilmesiydi.

Rusya’nın pozisyonu

NATO üyeliği, bu ülkeler için aynı zamanda Moskova’ya karşı bir güvence anlamına geliyor. Baltık ülkelerinin NATO üyeliği Rusya için ise çeşitli açılardan bir provakasyon. Devlet Başkanı Vladimir Putin’in güvenlik danışmanı Sergey Yastrşembski DW’ye verdiği demeçte Rusya’nın pozisyonunu şöyle anlatıyor:

"Rusya, NATO’nun genişlemesi konusundaki temel tutumunu hiçbir zaman değiştirmedi. Dünya politikasındaki değişimler nedeniyle belki nüanslar oldu. Ancak biz her zaman olduğu gibi NATO genişlemesini şimdi de onaylamıyoruz. Çünkü NATO niye genişliyor, biz burada gerçek nedenler göremiyoruz. Hepimiz biliyoruz ki, NATO’nun kuruluş nedeni olan rakip artık yok."

Güvenlik uzmanlarının endişesi

Moskova’daki güvenlik uzmanlarının en büyük endişesi, NATO’nun Baltık ülkelerinde askeri üsler oluşturması. Ruslar için bu kabul edilemez bir gelişme. NATO planlamasında bu ülkelerin, havadan gözetleme faaliyetlerinin iyileştirilmesine katkıda bulunması öngörülüyor. Gelecekte Litvanya üzerinden Rus hava sahasının büyük bir bölümünün gözetlenmesi planlanıyor. Rusya ise bunun tasavvur bile edilemeyeceğini belirtiyor, NATO planlarını kibirli ve küstahça olarak eleştiriyor. Dolayısıyla NATO genişlemesi Moskova’da bir askeri tehdit, saldırgan bir askeri doktrin olarak algılanıyor.

Rusya bu tehdide karşı önlemlerini de alıyor. Bu çerçevede müttefiki Beyaz Rusya’yı hava savunma sistemleri S-300’lerle donattı. Rusya Baltık ülkelerinin, Avrupa’da silahlanma ve asker bulundurma üst sınırlarını belirleyen Konvansiyonel Güvenlik Anlaşması’na katılmasını istiyor. Aksi takdirde, AB genişlemesi ardından Avrupa toprakları arasında kalacak olan Rus bölgesi Kaliningrad’ı silahlandırmayı planlıyor.

Rusya bununla da kalmayıp, Rus askeri doktrinini değiştirmek tehdidinde bulunuyor. Rusya Savunma Bakanı birkaç gün önce yaptığı açıklamada bu tehdidi yinelemiş ve ‘‘Rusya nükleer alan dahil olmak üzere askeri planlama ve stratejileri yeniden gözden geçirecektir’’ demişti.