1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Rusya doğalgazı koz olarak kullanıyor

Cornelia Rabitz / DW2 Ocak 2006

Rusya'nın, Ukrayna'ya sağladığı doğalgazı, Kiev yönetimiyle fiyat üzerinde anlaşamaması üzerine kesmesi Avrupa Birliği’nde endişe yarattı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise Rusya'nın bu kararının enerji sektöründe güvensizlik yarattığını açıkladı. DW Rusça Bölümü’nden Cornelia Rabitz’in yorumu:

https://p.dw.com/p/AZrq

“Korkulan sonunda oldu. Rusya, Ukrayna’ya doğalgazı kesti. Rusya’dan Ukrayna’ya doğalgaz taşıyan boru hattında basınç düşüyor ve iki ülke arasındaki siyasi tansiyon yükseliyor. Rusya, Sekizler Grubu’nun dönem başkanlığını bu sert adımla açarken, doğalgaz sıkıntısının Avrupa’yı da vurabileceği endişesi büyüyor. Aslında Avrupa öncelikle kendini düşünüyor. Sanayici örgütleri tarafından alelacele yapılan ve Almanya’da hiçbir hanenin kış ortasında soğukta kalmayacağı, fiyatların da sabit kalacağı açıklaması, Ukraynalı tüketici tarafından alay gibi algılanmakta…

Avrupa, Batı yanlısı Ukrayna’ya uzun süre yalnızca sabır dilemekle yetindi. Turuncu Devrim’le Kiev’de yaşanan siyasi değişim memnuniyetle karşılanırken yardım vaadinde bulunuldu. Ama Avrupa Birliği, Moskova ile tartışan Kiev’i genelgeçer sözlerle uzlaşmaya davet etmekten ötesine geçemiyor, Ukrayna’yı Rusya karşısında yalnız bırakıyor. Diğer yandan olay, gazı Rus kamu işletmesi Gazprom’dan sağlamanın ne kadar riskli olduğunu da ortaya koyuyor. Başka Almanya olmak üzere Batı Avrupa ülkeleri doğalgazda Rusya’nın alternatiflerinin neler olabileceği üzerinde durmalı…

Rusya, doğalgazına piyasa şartlarına uygun ücret ödenmesini beklediğini vurguluyor. Bu, Kremlin’in elbette en büyük hakkı. Enerji sektöründe kimse ne hediye ne de Beyaz Rusya diktatörü Aleksander Lukaşenko gibi arkadaşlık indirimi beklememeli. Öyle ya, Gazprom neden Ukrayna’ya piyasanın altında bedelle gaz sağlasın? Ama piyasa fiyatlarına uygun bir fiyattan ne anlıyoruz?

Rus doğalgazının bin metreküpüne Baltık ülkeleri yaklaşık 120, Türkiye 100, Kafkas cumhuriyetleri 100 dolar ödüyor. Beyaz Rusya’nın aynı miktar için ödediği 47 dolar dolayında… Ukrayna ise daha önce 50 dolar öderken bunun şimdi 230’a yükseltilmesi isteniyor. Enerji sektöründen büyük gelir elde eden Rusya maddi sıkıntı çekmediğine, Ukrayna’dan gelecek dolarlara acil ihtiyaç duymadığına göre işin arkasında art niyet aramamak mümkün mü?

Doğalgaz kavgasının arkasında başka nedenler arayanlar haklıdır. Bilindiği gibi Gazprom firması, Kremlin’in izlediği siyasete tabidir. Kremlin, doğalgaz vanasını kısarak başıbuyruk eski müttefikleri cezalandırmayı amaçlıyor. Ukrayna, yüzünü Batı’ya dönmeye karar vermişse Batı’nın ödediği fiyatı ödemelidir. Süper güç konumunu yitiren Rusya, sahip olduğu doğal zenginlikler ve enerji kaynaklarını jeopolitik hedeflerine ulaşmada bir araç olarak kullanıyor. Doğalgaz işte bu anlayış çerçevesinde uluslararası siyasetin satranç tahtasında bir taş olarak görülüyor.

Rusya, Ukrayna’ya sattığı gazın fiyatını aşama aşama, belirli bir geçiş sürecinde artırabilirdi. Ancak Kremlin’in Kiev karşısında insaflı davranmasını beklemek saflık olur. Kesin olan Moskova’nın bu gerginliği kullanarak Ukrayna’nın Batı’dan uzaklaşmasını sağlayamayacağı. Tam tersine, Ukrayna’nın Batı’ya duyduğu sempati belki daha da artacak…“