1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Putin Tokyo'ya söz verdi

Martin Fritz21 Kasım 2005

Japonya Başbakanı Koizumi ile görüşen Rusya lideri Putin, iki ülke arasındaki toprak meselesinin çözümü için elinden geleni yapacağını söyledi. 16 milyar dolar maliyete sahip Sibirya petrol boru hattı konusunda ise anlaşma sağlanamadı.

https://p.dw.com/p/AaNf
Putin, teröre karşı Tokyo ile birlikte mücadele edecek
Putin, teröre karşı Tokyo ile birlikte mücadele edecekFotoğraf: AP

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Japonya’ya yaptığı üç günlük resmi ziyareti sürdürüyor. Putin, temasları çerçevesinde bugün Japonya Başbakanı Yuniçiro Koizumi ile biraraya geldi. Dev bir işadamı heyetinin eşlik ettiği Putin’in ziyaretinde, ekonomik ilişkiler de ön planda. Kuril Adaları nedeniyle iki ülke arasında onyıllardır süren siyasi gerginlik ise pek giderilmişe benzemiyor.

Kuril Adaları, Rusya ve Japonya arasında sorun olmaya devam ediyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Japonya Başbakanı Juniçiro Koizumi ile görüşmesinden sonra yaptığı basın toplantısında, ''Barış anlaşmasının olmaması ekonomik bağların güçlenmesini engelliyor. Ancak bu sorunu çözmek için elimizden geleni yapacağız'' dedi. Koizumi de adalar konusunda görüş ayrılıkları olduğunu belirterek, ''Ancak biz bu ayrılıkları ortadan kaldırma ve bu önemli meseleye, Japon-Rus işbirliğinin güçlendirilmesi bağlamında çözüm arama konusunda anlaştık'' şeklinde konuştu.

Barış anlaşması için öncelikli koşul

Japonya'da Kuzey Toprakları, Rusya'da ise Güney Kuriller olarak bilinen adalar, İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Sovyet ordusunca ele geçirilmişti. Adalar yüzünden iki ülke ilişkileri bozulmuş, Japonya, adalar geri verilmedikçe Rusya ile barış anlaşması imzalamayacağını belirtmişti. Rusya adalardan ikisini vermeyi önermiş, ancak Japonya bu teklifi reddetmişti.

Japonya, ayrıca geçen hafta Rusya’ya yeni bir teklif götürerek, tartışmalı adaların etrafındaki sularda bulunan kaynakları ortaklaşa günışığına çıkarma önerisi getirmişti. Moskova başlangıçta bu teklife sıcak bakıyordu. Ancak bu kullanım sırasında Rus yasalarının geçerli olması yönünde Moskova’dan gelen talebi, Tokyo’nun kabul etme olasılığı sıfıra yakın, o yüzden de bu çözüm önerisi pek gelecek vaat etmiyor.

Sonuçta Putin'in 2000 yılından bu yana Japonya’ya yaptığı ilk ziyarette Kuril Adaları ile ilgili bir çözüme ulaşılamadı, taraflar sadece adaların statüsü hakkında görüşmelere devam etme kararı aldı. İki ülke arasında imzalanan anlaşmalarda, Kuril Adaları ile ilgili bir ifadeye yer verilmedi. Ayrıca iki taraf arasındaki ekonomik gündemin en önemli maddelerinden olan Sibirya petrol boru hattı projesi konusunda da somut bir uzlaşma sağlanamadı. Ama Japonya’nın 16 milyar dolara malolacağı tahmin edilen boru hattının maliyetinin yüzde 50’sini üstlenmeyi teklif ettiği, gelen haberler arasında.

Petrol boru hattı kesinlik kazanmadı

İki ülke arasındaki anlaşmada, tarafların, „iki ülkenin de stratejik çıkarlarına yarayacak“ bir petrol boru hattının „kısa zamanda tamamlanması“ yönünde uzlaştıkları ifadesine yer verildi. Ancak Kouizumi ile görüşmesinden önce, Japon işadamları ile biraraya gelen Putin, Japonya’nın petrolden yararlanabileceğini belirtmesine rağmen, hattın hangi güzergahtan geçeceği konusunda kesin bir bilgi vermekten kaçındı.

Dünyanın en büyük ikinci petrol ihracatçısı ile dünyanın en büyük ikinci ekonomisi arasındaki ticari ilişkiler, komşu olmalarına rağmen, yılda 10 milyar doları geçmiyor. Fakat Rusya, Japonya’dan daha fazla yatırım beklerken, hammadde yoksulu Japonya’nın gözü de, Ortadoğu petrolünden daha bağımsız olabilmek için Rusya’daki kaynaklarda. Japon şirketler son yıllarda Sahalin Adası’ndaki dev petrol ve doğal gaz kaynaklarından yararlanılabilmesi için yapılan çalışmalara yoğun bir şekilde katkıda bulunuyor.

Terörle mücadelede işbirliği

Öte yandan Japonya Başbakanı Koizumi, Putin ile görüşmesinden sonra, güvenlik meselelerinde bakanlık düzeyinde görüşmelerin başlatılması konusunda anlaştıklarını söyledi. Bu arada, Japonya ile Rusya arasında, terörle mücadelede işbirliği, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi çabaları ve Rusya'nın Dünya Ticaret Örgütü'ne girmesi konusunda Tokyo'nun çaba göstermesi konularında anlaşmalar imzalandı. Japon Dışişleri Bakanlığı’ndan verilen bilgiye göre ise, Koizumi gelecek yıl Moskova’ya resmi bir ziyarette bulunmayı kabul etti.