Putin hayaline bir adım daha yaklaştı

St. Petersburg'da bir araya gelen Bağımsız Devletler Topluluğu'nun (BDT) liderleri, serbest ticaret bölgesi kurulmasına ilişkin anlaşmayı imzaladı. Aslında üye ülkelerin başbakanları bile böyle bir sonucu beklemiyorlardı. Rusya Başbakanı Vladimir Putin bu konuda gayet açık sözlüydü: "Uzun, zorlu ama yapıcı müzakerelerin sonunda gündemimizin en önemli maddesinde beklenmedik bir şekilde sonuca vardık. Bağımsız Devletler Topluluğu kapsamında serbest ticaret bölgesi kurulması için anlaşmayı imzaladık.”

İlk deneme 1994'teydi

Bağımsız Devletler Topluluğu'na üye ülkeler 1994 yılında da bu yönde bir karar almışlardı. Ancak anlaşma sadece bir kaç üye ülkenin devlet başkanları tarafından imzalanmış ve birçok ayrıntı üzerinde uzlaşma sağlanamaması yüzünden proje tıkanıp kalmıştı.

Mallara serbest dolaşım

Putin, o tarihte anlaşma hayata geçirilebilseydi, ticaret hacminin aradan geçen süre içinde ne kadar büyük bir hızla artmış olabileceğine dikkat çekti. Bu yılın ilk 6 ayında günümüzde Bağımsız Devletler Topluluğu üyesi 15 ülkede geçen yıla kıyasla yüzde 48 oranında bir büyüme gördüklerini belirten Putin, "Ticaret hacmi 134 milyar doları aştı ve kriz öncesi dönemle kıyaslanabilir seviyeye geldi. Ve bu büyüme burada da durmayacak" ifadesini kullandı. Serbest ticaret bölgesi sayesinde birçok ürün üzerindeki ihracat ve ithalat vergisinin kaldırılabileceğini ve piyasaların malların serbest dolaşımına açıldığını söyleyen Putin, böylece ürünlerin daha hesaplı hale geleceğini ve şartların da yeni işbirliği projelerinin gerçekleştirilebilmesi için daha elverişli olacağını vurguladı.

Özellikle Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana en ağır ekonomik krizi geçiren Belarus bu anlaşmadan medet umuyor. Belarus Başbakanı Mihail Myasnikoviç, "Geleceğe yönelik 73 adet yenilikçi proje mevcut, bunların 50 tanesi şu anda gerçekleştiriliyor. Bu sayılar sadece birbirimizle iyi ticaret yapmakla kalmayıp, aynı zamanda hem Bağımsız Devletler Topluluğu hem de dünya pazarları için rekabet gücü olan modern ürünler üretebilecek tesis kurabildiğimizi gösteriyor.” şeklinde konuştu.

Yatırımcılar için cazibe kazanacak

Kazakistan Başbakanı Kerim Massimov ise, serbest ticaret bölgesi sayesinde Bağımsız Devletler Topluluğu'nun yatırımcılar için daha cazip hale geleceğini umuyor. Massimov, bu uygulamanın ülkesi, Rusya ve Belarus arasındaki gümrük birliğini tamamlayıcı bir karakter taşıdığını vurguladı.

Üyeliği tartışmalı Ukrayna da imzaladı

Bağımsız Devletler Topluluğu'nun kuruluşunda yer alan, ancak şu anda üyelik statüsü tartışmalı olan Ukrayna da Serbest Ticaret Bölgesi Anlaşması'nı imzaladı. Ukrayna paralel olarak Avrupa Birliği ile de bir ortaklık anlaşması ve serbest ticaret bölgesi hakkında müzakerelere devam ediyor.

Üye ülkelerin başbakanları tarafından imzalanan anlaşmanın söz konusu ülkelerin devlet başkanları tarafından onaylanması gerekiyor. Ukrayna'nın yanı sıra Bağımsız Devletler Topluluğu serbest ticaret bölgesine katılmak isteyen ülkeler Rusya, Belarus, Kazakistan, Ermenistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Moldova Cumhuriyeti. Azerbaycan, Özbekistan ve Türkmenistan ise anlaşmaya katılma konusunda karar vermek için yılsonuna kadar süre istediler.

"Tarihi bir gün"

Bağımsız Devletler Topluluğu genelde ortak karar almakta güçlük çeken bir oluşum. Bu nedenle serbest ticaret bölgesi konusunda sergilenen birlik ve kararlılık, Ermenistan Başbakanı Tigran Sarkisyan için bir sevinç kaynağı oldu. "Bu tarihi bir gün." diyen Sarkisyan, "Açıkça konuşmak gerekirse, bu belge üzerinde 20 yıla yakın bir süre çalıştığımızı söylemeliyiz. Bağımsız Devletler Topluluğu, bu yıl 20. yılını kutluyor. Bu tarihi gün de Bağımsız Devletler Topluluğu'nun doğru yolda olduğunun göstergesi.” şeklinde konuştu.

Rusya Başbakanı Putin de Sovyetler Birliği sonrasında bu topraklarda kurulan devletleri özellikle ekonomik açıdan daha sıkı bir şekilde birbirine bağlama hedefine Serbest Ticaret Bölgesi Anlaşması ile bir adım daha yaklaştı.

© Deutsche Welle Türkçe

Christina Nagel (Moskova) / Çeviri: Aydın Üstünel

Editör: Ayhan Şimşek