Pritzker ödüllü mimarlar ve eserleri

Balkrishna Doshi, Pritzker jürisi tarafından “1950’lerden bu yana geniş çeşitlilikteki bir spektrumda her sosyo-ekonomik sınıfın hayatına dokunan” bir mimar olarak nitelendirildi. Le Corbusier’in öğrencisi olan Doshi'nin 1989'da Hindistan’ın Indore bölgesinde tasarladığı Aranya yerleşim birimlerinde bugün 80 bin kişi yaşıyor.

Mimarlık dünyasında onlara kısaca RCR deniyor. Pritzker jürisi 2017’de üç mimara ödüllerini verirken mimarilerin için "ayağı yere basan yüzü dünyaya açık" değerlendirmesi yapmıştı. Küçük alanlarda faaliyet gösteren üç mimarın en ünlü projeleri arasında İspanya'nın Besalu kasabasındaki El Petit Comte adlı çocuk yuvası bulunuyor.

Alejandro Aravena günümüzün büyük mimarî sorunlarına yanıt arayan bir mimar ve insan ile çevreyi projelerinde birleştiriyor. Tasarımlarının dünyanın çehresini değiştirebilecek sosyal mimarî tarz olduğu belirtiliyor. Santiago'daki Katolik Üniversitesi’nin kampüsünde inşa edilmiş 14 katlı İnovasyon Merkezi iklim koşullarıyla uyumlu. Binanın özel cephesi güneşten ve aşırı sıcaktan koruyor.

Frei Otto’nun tasarımları mimaride biçim ve malzemedeki hafifliğe saygı anlamı taşıyor. Onun en ünlü eseri Münih Olimpiyat Stadyumu’nun narin görünümlü çatı tasarımı. Frei Otto 2012 yılında aramızdan ayrıldı.

Japon mimar insanî krizlerdeki çalışmalarından dolayı ödüllendirildi. Ruanda, Haiti ve Filipinler’de acil barınaklar inşa etti ve alışılagelmişin dışında malzemeler kullandı. Pritzker jürisi, Shiregu Ban’ın karton ve preslenmiş kâğıt malzemesini yaratıcı bir biçimde kullanmış olduğuna dikkat çekti. Ban, Fransa’nın Metz kentindeki ünlü Centre Pompidou’nun da mimarı (fotoğrafta).

Barcelona’nın Passeig de Gracia semtindeki bu apartmanı Toyo Ito 2009’da inşa etti. Dalga izlenimi yaratan dış cephesiyle bu bina insanın aklına hemen Katalonya’nın dünyaca ünlü mimarı Antoni Gaudi’yi getiriyor. Bu kıvrımlı hatlar Toyo Ito’ya özgü ve bu tarz yapılarla Ito binalara organik ve bedensel özellikler katıyor.

Wang Shu, Pritzker Ödülü’nü kazanan ilk Çinli mimar. Wang’ın imzasını taşıyan Ningbo kentindeki Tarih Müzesi (fotoğrafta) dağ ile kale birleşimi bir yapı görünümünde.

2004 yılında Avrupa Futbol Şampiyonası için tasarladığı, Portekiz’in Braga kentindeki stadyum ile ünlüdür. Portekizli Eduardo Souto de Moura 2000 yılında da ülkesinin Expo Dünya Fuarı’ndaki standını hazırlamıştı. Tasarımlarının çizgileri genelde keskin ve sade özellikler taşır. Cascais’deki Paula Rego Müzesi (fotoğrafta) buna iyi bir örnek.

2010 yılının kazananları merkezi Tokyo’da bulunan SANAA adlı mimarlık bürosundan Japon mimarlaer Kazayo Sejima ile partneri Ryue Nishizawa. “Neue Zürcher Zeitung”, bu ikilinin tasarımlarını “şeffaf camlı, zarif pırıltı efektli ve açık renkli yüzeylerde bulanık yansımalı olarak betimliyor. Almanya’nın Essen kentindeki bu bina SANAA imzasını taşıyor.

Dünyanın en büyük mimarî sanatçılarından biri sayılan İsviçreli Peter Zumthor yalnızlığı seven bir mimar. Eski çağları anımsatan mimari tarzı “yavaşlığın keşfedilmesi” anlamı da taşıyor. Köln’deki Kolumba Müzesi (fotoğrafta) gibi tasarımları, özenli zanaatkârlığın, mekâna ve malzemeye saygının örneğini oluşturuyor.

Fransız Jean Nouvel mimar ve şehir planlamıcısı olarak çalışıyor. Nouvel, Paris’deki Arap Dünyası Enstitüsü için inşa ettiği kütüphane ile çıkış yaptı. Bu yapının cephesi ışık düşümüne göre açılıyor ve kapanıyor. Nouvel ayrıca Paris Filarmonisi’ni, Abu Dhabi’deki Louvre Müzesi’ni ve dış cephesi sarmaşıklarla kaplı Quai Branly Müzesi’ni (fotoğrafta) tasarlayan mimar.