Petrolde fiyat artışı havayollarını vurdu
10 Ağustos 2004Artan maliyetleri biletlere zam yapmak suretiyle müşteriye devretmek, göklerdeki amansız rekabet nedeniyle hemen hemen imkansız. Maliyet baskısına ancak, uzun vadeli sözleşmelerle artan yakıt fiyatlarına karşı kendini garantiye alan şirketler dayanabiliyor. Ama her havayolu şirketi bu tür bağlantılara girebilecek durumda değil. Tıpkı İsviçre Havayolları Swiss gibi.
Bu kez buz kıran görevini Avrupa’nın en büyük havayolları şirketi olan British Airways üstlendi. İngiliz havayolları kerosin fiyatlarının artması nedeniyle bilet fiyatlarındaki akaryakıt ilavesini ikiye katladı. British Airways okyanus aşırı seferlerde altı yerine 12 sterlin yani 20 euro ek ücret talep ediyor.
Biletlere zam geliyor
Aralarında Alman Air Berlin’in de bulundduğu diğer bazı şirketler de sonbaharda bilet fiyatlarına zam yapacaklar. Artan yakıt maliyetinin ağır yük oluşturduğu İsviçre havayolları Swiss ile diğerleri ise şimdilik piyasadaki gelişmeleri izlemekle yetiniyorlar. Şirket yetkilileri bilet fiyatı üzerinden kesilen yüzde üçlük yakıt farkının mayıs ayından bu yana değişmediğini belirtiyorlar.
Ama mayıstan sonra çok şey değişti. Sadece ham petrol pahalanmakla kalmadı, ama yaz aylarında varil fiyatının makul düzeye ineceğine dair tahminler de tutmadı. 40 doların üstünde demirleyen varil fiyatının kış aylarındaki olağan talep artışına bağlı olarak 50 doları aşmasının sürpriz olmayacağı söyleniyor.
Havayolu taşımacılığının zararı
Oysa aşırı rekabet ve koltuk kapasitesindeki fazla hava yolu şirketlerine soluk aldırmıyor. Dünya sivil havacılık teşkilatı İATA’nın tahminlerine göre, 40 dolarlık varil fiyatı baz alındığı takdirde, bütün hava yolu şirketlerinin toplam zararı bu yıl 5,3 milyar dolar artacak.
Petrol piyasasındaki gelişmeleri önceden tahmin edebilen şirketler uzun vadeli akaryakıt bağlantısı yaptıkları için bilet fiyatlarıyla oynamak zorunda kalmıyorlar. Örneğin Lufthansa Alman havayolları 2005’e kadar petrol zammından etkilenmeyecek.
Konkordato beklentisi
Nakit sıkıntısı yüzünden vadeli akaryakıt bağlantılarını bozdurmak zorunda kalan İsviçre havayolları Swiss gibi ucuzcu şirketlerden Ryanair ve Easy Jet de yakıt farkını bilet fiyatına yansıttıkları takdirde daha az yolcu taşıdıkları için satış hasılatını artıramıyorlar. Petrolün zamlanmasıyla kerosin faturası milyonlarca dolar kabaran bu gibi şirketlerin petrol şoku yüzünden havlu atıp konkordato ilan edebileceklerini söyleyen piyasa uzmanları da var.