Petrol krizinden doğan organizasyon:G-8

G8 Zirvesi 9 Haziran’da ABD’nin başkanlığında Georgia See Island adasında yapılacak. Dünyanın en gelişmiş ekonomisine sahip olduğu kabul edilen G – 7 ülkeleri, 1975 yılında dönemin Fransa Başbakanı olan Giscard d’Estaing’la Almanya Başbakanı Helmut Schmidt’in girişimiyle ilk kez biraraya geldi. ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya ve Kanada‘dan oluşan sonradan Rusya da katıldı.

1975'de sistem çökünce...

1975 yılında Bretton Woods olarak adlandırılan ve Dünya Bankası’na üye ülke paralarının ABD Doları cinsinden değere sahip olduğu ”Sabit kurlar sistemi” tam anlamıyla çöktü. Aynı yıl petrol ihraç eden ülkeler birliği OPEC, yüksek petrol fiyatlarıyla dünya ekonomisine darbe vurdu. İlk G8 zirvesi işte bu ortamda düzenlendi. Altı ülke temsilcisinin katıldığı zirvenin amacı, kur sistemi, uluslararası finans, ekonomi, gelişim gibi alanlarda fikir alış verişi ve işbirliği yapmaktı.

Dünya politikasını şekillendiriyor

Günümüzde Kanada ve Rusya’nın da dahil olduğu G8, kuruluş ilkelerinde kendini bir karar mekanizması olarak görmüyordu. Ancak G8 artık, dünya politikasını belirleyen ve aldığı kararlarla dünya ekonomisini şekillendiren büyük bir güç oldu. G8 zirvelerinde biraraya gelen devlet ve hükümet başkanları bugün, ekonomik gelişim ve işbirliğinden, devlet borçlarına; çevre sorunlarından küresel ısınmaya; terörizmden uluslararası suç örgütlerine kadar pek çok konuda politikalar belirleyip karar alıyor.

Bakanlar da katılıyor

Her G8 zirvesi işbirliği içinde hazırlanıyor. Zirvelere devlet ve hükümet başkanlarının yanısıra içişleri, dışişleri, çevre, maliye ve ekonomik işbirliği ve gelişim bakanları da katılıyor. G8‘in kuruluşundan beri üye ülkelerin maliye bakanları ve Merkez Bankası başkanları beri yılda dört kez biraraya geliyor. Dışişleri bakanları ise 1997 Denver zirvesinden sonra toplantılara katılmaya başladı.

Temsilciler ön çalışma yapıyor

G8 Zirvesi öncesi siyasi temsilciler ile devlet ve hükümet başkanlarının ”Sherpa” olarak adlandırılan özel temsilcileri, bir yıl boyunca ön hazırlık çalışması yapıyor. Sherpa kavramı aslında dağcılıktan geliyor. Himalayalar’da dağcılara yol gösterip rota belirliyen kişilere sherpa deniyor. İşte siyasi sherpalar da yaptıkları çalışmalar sonucu G8 zirvesi öncesi liderler için bir yol haritası çıkarıyor.

Hastalıklara karşı fon

Sherpaların çalışmasıyla kararlar aksamadan ve hızlı bir şekilde alınabiliyor. 2001 yılında Cenova’da düzenlenen G8 Zirvesi buna iyi bir örnek. Sherpalar zirveden haftalar önce AİDS, tüberküloz ve sıtmaya karşı mücadelede kullanılmak için 1,9 milyar dolarlık fon ayrılması kararını onaylatmıştı.

Birkaç yıldır G8 çalışmaları içinde sivil toplum kuruluşlarının katılımına da olanak sağlanıyor. Sivil toplum kuruluşları özellikle salgın hastalıklarla mücadele, az gelişmiş ülkelerde temiz içme suyu ihtiyacı gibi konularda öneri ve uyarılarda bulunuyor.

Küreselleşme karşıtlarının etkisi

G8‘e başkanlık edecek ülke ise her yıl değişiyor. Yani üye sekiz ülke dönüşümlü olarak G8‘e önderlik ediyor. Küreselleşme karşıtlarının protesto gösterileri sırasında siyasiler açısından ciddi güvenlik sorunu yaşandığı için zirvenin yapılacağı yer son yıllarda titizlikle seçiliyor. Örneğin Kanada ev sahibi olarak 2002 yılındaki G8 Zirvesi’ni, Rocky Mountains’in eteklerindeki Kananaskis bölgesinde düzenledi. Zirvenin burada yapılmasının en büyük nedeni, küreselleşme karşıtlarını zirveden uzak tutabilmekti. Fransa Cumhurbaşkanı Jacues Chirac ise 2003 yılında zirve için Fransa’nın Cenevre Gölü kıyısındaki Evian şehrini seçti. Zirve sırasında şehir tamamen ulaşıma kapatıldı. Protestolar, gölün diğer yakasında kalan Cenevre ve Lozan şehrinde yapıldı. ABD Başkanı George Bush ise 9 Haziran’daki G8 Zirvesi’nin küçük bir ada olan Georgia See Island’da yapılmasını kararlaştırdı.

Önümüzdeki yıl İngiltere’nin ev sahipliği yapacağı zirve 2006 yılında ilk kez Rusya’nın başkanlığında düzünlenecek.