"Ortadoğu Yol Haritası" canlanıyor
24 Haziran 2004Ortadoğu Dörtlüsü olarak bilinen ABD, Rusya, BM ve AB, bundan bir süre önce İsrail - Filistin anlaşmazlığına çözüm bulmak için bir barış planı hazırlamıştı. ”Yol Haritası” olarak adlandırılan planla ilgili uzun süredir somut adımlar atılamadı. Ortadoğu Dörtlüsü, yol haritasına yeniden ivme kazandırmak amacıyla bugün Mısır’ın gözde tatil beldesi Taba’da biraraya geldi.
Sina Yarımadası’ndaki Taba tatil beldesindeki toplantıya, ABD’nin Ortadoğu özel temsilcisi sıfatıyla William Burns de katılıyor. Mısır resmi haber ajansı MENA’nın değerlendirmesine bakılırsa, Arap dünyasının Burns’den beklentileri fazla değil. Çünkü ABD için şu andaki öncelikle konular Irak’ta giderek artan sorunlar ve Kasım ayındaki başkanlık seçimleri.
Mısır ön plana çıkmak istiyor
Özellikle Mısır, bu görüşü savunanların başında geliyor ve bazı konularda inisiyatifi bizzat almak istiyor. Kahire yönetimi, Gazze Şeridi’ndeki istikrarın sağlanmasına yolunda bir adım attı ve Filistinli güvenlik güçlerine özel eğitim verecek 200 kadar uzmanı bölgeye göndermeye hazır olduğunu açıkladı.
Ancak Mısır İstihbarat Teşkilatı Başkanı General Ömer Süleyman, bunun için Filistin lideri Yaser Arafat’a bir ültimatom verdi. Buna göre, halen bir düzineden fazla olan Filistin güvenlik birimlerinin sayısı iki ay içinde üç ana grup altında toplanacak ve Başbakan Ahmed Kurey daha geniş yetkilerle donatılacak.
İsrail temkinli
Mısırlı General Ömer Süleyman’ın bu önerisini İsrail, ilk etapta olumlu karşılamadı ama temkinli davranmayı da ihmal etmedi. İsrail Dışişleri Bakanı Silvan Şalom, Mısır’ın öne sürdüğü şartların kendileri açısından kabul edilmez olduğunu, ancak bunun da görüşmelerin bir parçasını teşkil ettiğini belirterek, Mısır hükümeti ve General Süleyman ile görüşmelerin süreceğini vurguladı.
Şalom, Ömer Süleyman’ın hem ikili ilişkiler hem de Gazze Şeridi’nin güvenliği açısından görüşlerine değer verdikleri bir diplomat olduğunu da kaydetti.
Filistin'den sert tepki
Mısır’ın önerisi, Filistin cephesinde ise daha sert bir tepki gördü. Bir açıklama yapan önde gelen on Filistin grubu, Gazze Şeridi’ndeki güvenliğin sağlanması konusunda Kahire yönetimi ile herhangi bir işbirliğine gitmeyeceklerini duyurdular.
Aralarından İslami Cihad, Hamas ve Arafat’ın El Fetih örgütlerinin de bulunduğu Filistinli gruplar tarafından internet aracılğı ile yayınlanan ortak bildiride, Arap ülkelerinin bu yöndeki her türlü tekliflerini reddetmeye devam edecekleri, aksi halde sorunun İsrail’den değil de Filistinliler’den kaynaklanıyormuş gibi bir izlenim uyanacağı vurgulandı.
Diğer gündem maddeleri
Ortadoğu Dörtlüsü’nün Taba’daki buluşmasında Mısır’ın, Filistinli güvenlik güçlerine eğitim verme şeklindeki önerisi masaya yatırlıyor. Ayrıca İsrail’in, Gazze’den gelecek yıl içinde kademeli olarak çekilmeyi öngören takvimle ilgili ayrıntılar da bir başka gündem maddesini oluşturuyor.